เล่มนี้ได้มาจากสัปดาห์หนังสือฯ หลายปีมาแล้ว ยังไม่ได้อ่านเสียที จนครบรอบปีการจากไปของ กนกพงศ์ สงสมพันธุ์ เลยเอามาอ่านเสียหน่อย จริงๆ ในการซื้อครั้งนั้น ได้บันทึกฯ ขบวน ๒ มาด้วย

เล่มนี้เป็นการเขียนลักษณะบทความลงในนิตยสารไรเตอร์เป็นตอนๆ ซึ่งเป็นรูปแบบงานที่เจ้าตัวนักเขียนไม่นิยมเท่าใดนัก เขาเลยเขียนรวดเดียวให้เสร็จ จากนั้นก็เอาเวลาไปทำงาน วรรณกรรม ที่เขามุ่งมั่นจะสร้างผลงานแนวนั้นมากกว่า

บันทึกนี้เป็นช่วงที่นักเขียนเช่าบ้านอยู่ในสวนผลไม้เชิงเขาหลวงที่จังหวัดนครศรีธรรมราช ณ ที่นี้เป็นแหล่งผลิตเรื่องสั้นชุด แผ่นดินอื่น ที่ทำให้เขาได้รับรางวัลซีไรท์ ปี พ.ศ. ๒๕๓๙

ลักษณะงานของ กนกพงศ์ สงสมพันธุ์ ที่สัมผัสได้ คือ ยาวมากในแต่ละเรื่อง
ใช้เวลาอ่านนาน แต่มีความหมายและคุ้มค่าในการอ่านทุกเรื่อง
ตั้งแต่เรื่องแรกที่แสดง ความน่ารักของชาวบ้านที่เข้าใจนิยามของอาชีพนักเขียนต่างๆ กัน เช่น เป็นนักเขียนป้าย
บท โต๊ะทำงาน แสดงให้เห็นความยากลำบากของนักเขียน ด้วยความสามารถในการบรรยายของคุณกนกพงศ์
การวิ่ง ที่สร้างระเบียบวินัยของนักเขียน
บท คืนนั้นจันทร์ฉาย ที่เล่าถึงการเข้าสู่นิพพาน ด้วยการรำมโนห์รา นี่สุดยอด
นอกจากนั้นแสดงความสำคัญ
เห็นด้วยว่าศิลปะขั้นสุดยอดของภาคใต้ คือ มโนห์รา และ หนังตะลุง โดยเฉพาะหนังตะลุงที่เล่นกันทั้งคืน ผมเองดูไม่เคยจบเสียที หลับก่อนทุกที แต่ชอบจะตามพ่อไปนอนหน้าโรงหนังนะ มีความสุขดี ส่วนมโนห์รายังไม่ค่อยได้สัมผัส
บท ผลิตผล ที่บอกแนวคิดชาวสวนในอดีต ชอบตอนท้ายบทที่สะท้อนให้รู้ว่า คนเราที่หวังเอาจากผู้อื่นมาตลอด มักไม่ได้รับ แต่ถ้าคิดจะให้ ไม่ต้องกลัวจะไม่ได้รับ เหมือนกับแม่เฒ่าผู้เกิดมาเพื่อเผาหลามข้าวเหนียว กับประโยค "ลูกค้าซื้อหาก็ล้วนแต่ลูกๆ หลานๆ คนกันเองในหมู่บ้านทั้งนั้น ไม่รู้จะขายแพงไปทำไม" ทำให้แกไม่ขึ้นราคาข้าวหลามเลย
สุดท้ายงานศพแกมีผู้คนหลั่งไหลเข้าร่วมจนเนืองแน่นออกนอกเขตวัดเลยทีเดียว แค่นี้ก็น่าจะแสดงผลในสิ่งที่ทำมาตลอดชีวิตได้นะครับ

อ่านเล่มนี้บางช่วงนึกถึง มหา'ลัยเหมืองแร่ขึ้นมาในการบรรยายบรรยากาศ คิดเล่นๆ ว่าน่าทำหนังบ้างนะ เล่มนี้

ที่ได้อีกอย่างคือ วรรณกรรมที่ผู้เขียนพูดถึง จะเอามาบอกไว้ท้ายเรื่อง เพื่อจะได้หามาอ่านกันต่อ จดได้หลายเล่มเลยครับ

เล่มนี้มีปรัชญาแฝงอยู่ทั่วไปครับ อีกทั้งบอกเราว่า ชีวิตชนบท น่าอภิรมย์ยิ่งนัก แม้จะโดนเบียดเบียนไปเรื่อยๆ ด้วยทุนนิยมก็ตาม แต่แก่นแท้ของชนบทนั้นน่าหลงไหลอย่างยิ่ง ผมว่าชนบทแบบในเล่มนี้แหละครับ ที่เรียกว่า เศรษฐกิจพอเพียง

ขอคารวะดวงวิญญาน คุณกนกพงศ์ ด้วยความเคารพครับ

เขียนกลอนไว้เล่นๆ ลองอ่านดูครับ

กนกพงศ์จากไปหนึ่งปีแล้ว
ใจเคยแผ้วครั้งทราบข่าวการตายเขา
แม้ไม่ได้เป็นญาติหรือเพื่อนเรา
แต่ผลงานนั้นคอยเล่าเรื่องรู้กัน

ควนขนุน พัทลุง เคยวิ่งเล่น
มาได้เห็นเป็นฉากหลังบางเรื่องสั้น
เหมือนได้พบกับคนคุ้นเคยกัน
มาทราบข่าวตายจากกันแสนเศร้าใจ

ครบหนึ่งปียังมีงานออกมาเรื่อย
ไม่รู้เหนื่อยขยันเขียนทิ้งเอาไว้
ฝากผลงานคนรุ่นหลังไว้อาลัย
เมื่อเขาได้อ่านงานเขียนเรื่องดีๆ

หากวิญญานล่วงรู้รับความได้
ขอทราบไว้งานยังพิมพ์ในปีนี้
ถึงเวลาจะผ่านไปอีกกี่ปี
งานของพี่จะยังคงคู่คนไทย