ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้น
Group Blog
 
 
มกราคม 2556
 
 12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
2728293031 
 
26 มกราคม 2556
 
All Blogs
 



อุปกิเลส ๑๖





พระธรรมวิสุทธิกวี
(พิจิตร ฐิตวณฺโณ ป.ธ.๙)

วัดโสมนัสวิหาร กรุงเทพฯ


กราบอนุโมทนา






จิตเป็นประภัสสรผ่องใสโดยธรรมชาติ อุปกิเลสเป็นอาคันตุกะ
ที่จรเข้ามาครอบงำจิต ทำให้จิตเศร้าหมอง



ราคะ โทสะ โมหะ อกุศลมูล 3 ตัวนี้
เมื่อมีเหตุปัจจัยประสมประสานกัน
แล้วก่อตัวขึ้นมาเป็นอุปนิสัยต่างๆ ท่านแบ่งไว้เป็น 16 ลักษณะ
เรียกว่าอุปกิเลส 16 ถ้าเราได้ติดตามศึกษา จะเข้าใจนิสัยประจำตัว
ของเราดีขึ้น จะเป็นประโยชน์ในการแก้ไขต่อไป



เมื่อเราฝึกตามดูจิต จะทำให้เราเข้าใจตัวเองมากขึ้น
เราจะรู้ว่าปกติเรามักจะมีความคิดอะไรประจำเป็นนิสัย
ในสันดานมีอุปกิเลสตัวไหนตกค้างอยู่บ้าง



ต่อไปนี้ คืออุปกิเลสทั้ง 16



1. อภิชฌาวิสมโลภะ


คือ ความละโมภ มักอยากได้ อยากมี อยากเป็น อย่างไม่มีความพอ
เมื่อเราอยู่ในโลกนี้ มีร่างกาย เราก็ต้องอาศัยปัจจัย 4 ได้แก่
ผ้านุ่งห่ม
อาหารการกิน ที่อยู่อาศัย และยารักษาโรค เป็นต้น
เหล่านี้เป็นของจำเป็น
และใครๆ ก็ต้องอยากมี ถ้าเรามีสติปัญญารู้จักตัวเอง
และมีความสันโดษ
ยินดีในสิ่งที่ได้ พอใจในสิ่งที่มีอยู่ มันก็ไม่รบกวนจิตใจของเรา
เราก็จะไม่คิด
อยากได้อะไรมากมาย



แต่ถ้าเรามีอุปกิเลสตัวนี้เกิดขึ้นเมื่อไร ก็จะเกิดความโลภ
เห็นแก่ได้ ลืมตัว
คิดแต่จะจ้อง คิดแต่จะเอา ไม่เลือกว่าควรไม่ควร
มันก็ทำให้จิตใจเศร้าหมอง
นี้เป็นอุปกิเลสอย่างหนึ่ง คือความละโมภ



2. พยาบาท

คือความคิดร้าย มุ่งจะทำร้ายเขา ใครพูดไม่ถูกใจก็คิดตำหนิเขา
ว่าเขา
คิดจะทำร้ายจะฆ่าเขา อะไรทำนองนี้ บางครั้งทำคนอื่นไม่ได้
ก็กลับมาทำ
ตัวเอง ตำหนิตัวเอง ทำร้ายร่างกายตัวเอง ในที่สุดก็ฆ่าตัวตาย
ทำนองนี้ก็มี
นี่คือ อำนาจของพยาบาท ซึ่งเป็นอาการอย่างหนึ่งของโทสะ



3. โกธะ

คือความโกรธ มีอะไรมากระทบก็โกรธ แต่หายเร็ว
ถ้าหายแล้วก็พูดเหมือนเดิม
ทำเหมือนเดิม เหมือนกับไม่มีอะไรเกิดขึ้น ลักษณะโกรธเฉยๆ โกรธบ่อยๆ
อาจจะโกรธมาก แต่ไม่มีพยาบาท ไม่ผูกโกรธ เช่นนี้ก็มี



4. อุปนาหะ

คือการผูกโกรธ ใครพูดอะไร ทำอะไรก็โกรธ เป็นทุกข์ แล้วเก็บไว้
ผูกไว้ ไม่ปล่อย ไม่ลืม
กระทบอารมณ์เมื่อไรก็เอาเรื่องเก่ามาคิดรวมกัน
แล้วคิดทวน ว่าเขาเคยไม่ดีกับเราอย่างไร ขนาดไหน
มีเรื่องเกิดขึ้นเมื่อไรก็เอาเรื่องเก่ามาเกี่ยวข้องด้วย
ทำให้จิตใจ
เศร้าหมอง นี่เป็นอาการอย่างหนึ่งของโทสะ
พยาบาท โกธะ อุปนาหะ
ล้วนเป็นอาการของโทสะ



5. มักขะ


คือการลบหลู่คุณท่าน ลบหลู่ความดีของผู้อื่น
ปิดซ่อนความดีของผู้อื่น
เช่น เขาให้ของแก่เรา แทนที่จะขอบคุณ กลับนึกตำหนิเขาว่า
ให้ของไม่ดีบ้าง
ไม่พอบ้าง มีใครพูดถึงความดีของเขา เราทนไม่ได้ ไม่ชอบ
เราจะยกเรื่องที่ลด
ความดีของเขามาพูด เพื่อปฏิเสธว่าเขาไม่ใช่คนดีถึงขนาดนั้น
จิตที่ชอบคิด
ลักษณะอย่างนี้ก็มีอยู่ ใครพูดชมเขา (positive) เราฟังเฉยๆ ไม่ได้
เราต้อง
ยกเรื่องไม่ดี (negative) ของเขามาเสริมว่าเขา เป็นต้น นี่คือ
มักขะ



6. ปลาสะ

คือการตีเสมอ การยกตัวเทียมท่าน ไม่ยอมยกให้ใครดีกว่าตน
ยกตัวเองว่า
ดีกว่าเขา ชอบตีเสมอ แสดงให้เขาเห็นว่าเราคิดเก่งกว่า รู้ดีกว่า
ถ้าให้เราทำ
เราจะทำดีกว่าเขาได้ อะไรทำนองนี้ ตีเสมอตั้งแต่รัฐมนตรี
หรือผู้ใหญ่ในสังคม
ถ้าให้ฉันทำ ฉันจะทำได้ดีกว่าเขา ถ้าเป็นฉัน น่าจะทำอย่างนี้
อย่างนั้น เป็นต้น
นี่คือ ปลาสะ



7. อิสสา

คือความริษยา เห็นเขาได้ดี ทนไม่ได้
ความรู้สึกว่าเขาได้ดีมากกว่าเรา
เขาได้รับความรักมากกว่าเรา เรารู้สึกน้อยใจ และอยากจะเหมือนเขา
ความจริงเราอาจจะมีมากกว่าเขาอยู่แล้ว เรากับเขาอาจจะรับเท่ากัน
แต่เราก็ยังเกิดความรู้สึกอย่างนั้น ก็เป็นได้



8. มัจฉริยะ

คือความตระหนี่ ขี้เหนียว เสียดายของ ยึดในของที่เรามีอยู่
อยากแต่จะเก็บเอาไว้ ไม่อยากให้ใคร



9. มายา

คือเจ้าเล่ห์ ไม่จริงใจ คือความหลอกลวง พยายามแสดงบทบาท
ตัวเองเกินความจริง หรือจริงๆ แล้วมี 1 แต่แสดงด้วยการแต่งตัวบ้าง
อะไรๆ บ้าง ให้เขาเข้าใจว่า เรามี 10 เป็นต้น
ใจเราคิดตำหนิเขา แต่เวลาพูดแสดงความชื่นชมอย่างมาก หรือ
บางทีเราก็ไม่มีความรู้มากมาย แต่ชอบคุยแสดงว่ารู้มาก เป็นต้น



10. สาเถยยะ

การโอ้อวดหลอกเขา หลอกเขาด้วยการโอ้อวด ชอบอวดว่าดีกว่า
เก่งกว่าเขา พยายามแสดงให้เขาเห็น เพื่ออยากจะให้เขาเกิดอิจฉาเรา
เมื่อได้โอ้อวด กิเลสมันมีความสุข ทำนองนี้แหละ



11. ถัมภะ

คือความดื้อ ความกระด้าง ยึดมั่นถือมั่นในตัวเอง ใครแนะนำให้
แก้ไข ก็ไม่ยอมรับฟัง เป็นต้น



12. สารัมภะ

คือการแข่งดี มุ่งแต่จะเอาชนะ คิดแต่เอาชนะเขาตลอด เช่น เมื่อพูด
เถียงกัน ก็จะอ้างเหตุผลต่างๆ นานา เพื่อเอาชนะให้ได้ ไม่ยอมแพ้
ถึงแม้ว่าตัวเองผิด ก็ต้องชนะ การพูดก็ดี การทำก็ดี
ต้องเหนือกว่าเขาตลอด



13. มานะ

คือความถือตัว ทะนงตน



14. อติมานะ

คือการดูหมิ่นท่าน ความถือตัวว่ายิ่งกว่าเขา ดูถูก ดูหมิ่นคนอื่น




15. มทะ

คือความมัวเมา หลงว่า ยังเป็นหนุ่มเป็นสาว ยังไม่แก่ ไม่ตาย
หลงในอำนาจ
หลงในตำแหน่ง คิดว่าเราจะเป็นอย่างนี้ตลอดไป แล้วทำอะไรเกินเหตุ




16. ปมาทะ

คือความประมาท เลินเล่อ ไม่ได้คิดรอบคอบ
อาการที่ขาดสติ ขาดปัญญา



Download File ...
คลิกขวา
Save Target As..



ตัวเก็บบุญและบาป [๑]
...[๒]
ไตรสิกขากับกิเลส ๓ ชั้น
จิตเศร้าหมองเพราะกิเลสมาร


อภิชฌาวิสมโลภะ

โทสะ
โกธะ - ความโกรธ [๑]...[๒]
อุปนาหะ - การผูกโกรธ


มักขะ - การลบหลู่ท่าน

ปลาสะ - ตีตนเสมอท่าน
อิสสา - ริษยา




อุปกิเลส ๑๖ mp3




















 

Create Date : 26 มกราคม 2556
9 comments
Last Update : 26 มกราคม 2556 13:23:35 น.
Counter : 14434 Pageviews.

 

แวะมาเยี่ยมและส่งกำลังใจไปให้คุณป่ามืดครับ

ไม่ได้แวะทักทายกันนานเลย คุณป่ามืดสบายดีไหมครับ

ขอขอบคุณสำหรับข้อคิดธรรมะที่นำมาฝากนะครับ

 

โดย: **mp5** 26 มกราคม 2556 15:03:04 น.  

 


อุ้มแวะมากด LIKE ให้เป็นคนที่ 2 เลยค่ะ
ดีใจที่เห็นคุณมา UP BLOG ค่ะ

 

โดย: อุ้มสี 26 มกราคม 2556 22:20:25 น.  

 

3 ค่ะ

 

โดย: โอน่าจอมซ่าส์ 26 มกราคม 2556 23:03:12 น.  

 

อนุโมทนาสาธุกับข้อคิดดีๆครับ

 

โดย: THE Bank 10 กันยายน 2556 23:13:48 น.  

 

สวัสดีตอนเช้าของ เนเธอร์แลนด์




ขอให้มีความสุขกับคนที่คุณรักตลอดช่วงวันหยุดนะจ้า

 

โดย: จอมแก่นแสนซน 31 ธันวาคม 2556 15:34:30 น.  

 

แวะมาเยี่ยมยามค่ำคืน…สวัสดีครับ

 

โดย: **mp5** 7 มีนาคม 2557 23:49:32 น.  

 

สวัสดีคร้าบคุณป่ามืดสบายดีนะคับ
แม็คกลับมาแว้ว คิดถึงๆ อิอิ

 

โดย: maxpal 30 มิถุนายน 2557 22:08:11 น.  

 

ขอบคุณ คุณป่ามืด มากๆนะคะ
ที่แวะไปอวยพรปีใหม่ให้ทุกปี
ป.ล. เมฆน้อยสีฟ้า ก็กลับมาแล้วววววค่ะ

 

โดย: เมฆน้อยสีฟ้า 6 กันยายน 2557 20:39:28 น.  

 


แวะมาส่งความคิดถึง ถึงคุณป่ามืด นะจ้า

 

โดย: จอมแก่นแสนซน 30 สิงหาคม 2565 23:33:59 น.  

ชื่อ :
Comment :
  *ใช้ code html ตกแต่งข้อความได้เฉพาะสมาชิก
 


ป่ามืด
Location :
กรุงเทพ Thailand

[ดู Profile ทั้งหมด]

ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
Smember
ผู้ติดตามบล็อก : 1 คน [?]








 

 

Now Playing:

eXTReMe Tracker
New Comments
Friends' blogs
[Add ป่ามืด's blog to your web]
Links
 

 Pantip.com | PantipMarket.com | Pantown.com | © 2004 BlogGang.com allrights reserved.