ในทางการแพทย์ สาขาวิชาเฉพาะทางที่ให้การรักษาผู้สูงอายุหรือวิทยาการด้านการแพทย์เกี่ยวกับผู้สูงอายุ เรียกว่า Geriatrics หรือ Geriatric medicine โดยรากศัพท์มาจากภาษา กรีก Geron แปลว่า คนแก่ และ iatros แปล ว่า ผู้รักษา แต่บางท่านเรียกว่า Medical Gerontology
กรณีศึกษา : คนโอกินาวามีอายุยืนที่สุดในโลก เพราะว่าคนโอกินาวาเป็นคนชอบผ่อนคลายใช้ชีวิตสบายๆไม่เครียด และคนโอกินาวามักจะรับประทานอาหารที่ดีต่อสุขภาพ 3 อันดับ อาหารโอกินาวาที่ทานแล้วอายุยืนคือ
2. โกยะ จัมปุรุ (ผัดมะระ) และ
3. ชีกัวชา (น้ำส้มโอกินาวา)
นอกจากนั้นยังนิยม ชอบรับประทานมันหวานเป็นชีวิตจิตใจ แทบจะแทนข้าวเลยทีเดียว มันหวานนี้อุดมไปด้วย โปแตสเซียม วิตามินซี ไฟเบอร์ แคโรทีน และถึงแม้จะเรียกว่า มันหวานก็ไม่หวานมากนัก มีระดับน้ำตาลที่ไม่สูง จึงไม่มีผลต่อน้ำตาลในเลือด ชาวโอกินาวาชอบเข้าสังคม โดยจะรวมกลุ่มกันเป็นกลุ่มเล็กๆ ประมาณ 4-5 คน การเข้าสังคมนี้ จะทำให้สนุกครึกครื้น และ ห่างไกลจากโรคภัยไข้เจ็บ โดยเฉพาะโรคหัวใจและโรคมะเร็งได้ดีทีเดียว
กรณีศึกษา : หมู่บ้านอายุยืนเกิน 100 ปี ที่แข็งแรงมีความสุข และปราศจากโรค 3 แห่งมี 1.หมู่บ้านฮันซ่า อยู่เหนือปากีสถานใกล้รัสเซีย 2.หมู่บ้านวิลคาบามบา ประเทศอีควาดอร์ 3. หมู่บ้านอับคาเซีย ประเทศรัสเซีย
การวิจัยพบว่าภูมิศาสตร์ การใช้ชีวิตตามธรรมชาติแวดล้อมด้วยภูเขา ของชาวบ้านมีส่วนทำให้พวกเรามีอายุยืน ดังนี้
1. อากาศดีมาก เพราะอยู่บนภูเขา หรือที่ราบสูงเกิน 500 เมตร ขึ้นไป
2. การใช้ชีวิตอย่างเรียบง่ายและอย่างวิถีธรรมชาติ เนื่องจากอยู่ห่างไกลจากความเจริญภายนอก
3. มีชีวิตที่อบอุ่น ไม่เดียวดาย ได้รับการยกย่องจากชุมชนและลูกหลาน
4. กินอาหารธรรมชาติ กินเนื้อสัตว์น้อย หรือไม่กินเลย จึงไม่อ้วน ผอมเกร็ง แต่ไม่ขาดสารอาหาร
5. ทำงานตลอดชีวิต ไม่หยุดนิ่ง มักเป็นงานไร่นา งานต่อเนื่อง ใช้กำลังกาย โดยปราศจากเครื่องทุ่นแรง
6. ชีวิตไม่เร่งด่วน ไม่เครียด จิตใจสงบสบาย ไม่สนใจเรื่องวันเวลา
7. ยึดหลักธรรมะในการดำเนินชีวิต มองโลกในแง่ดี มีอารมณ์ขัน จิตใจจึงสงบ
โรคอัลไซเมอร์ ศ.พญ.นันทิกา ทวิชาชาติ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กรรมการเลขานุการ มูลนิธิโรคอัลไซเมอร์แห่งประเทศไทย...โรคอัลไซเมอร์ นั้นเป็นโรคสมองเสื่อมที่พบได้บ่อยที่สุด ในผู้สูงอายุที่มีอายุตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไป โดยทั่วไปสามารถแบ่งออกได้ 3 ระยะ คือ ระยะที่เริ่มเป็น ระยะกลาง และระยะที่เป็นรุนแรง ซึ่งในระยะท้ายๆ ของโรคผู้ป่วยจะไม่สามารถสื่อสารได้ ต้องพึ่งพาผู้ดูแลในทุกเรื่อง ที่สำคัญถ้าเป็นแล้วไม่มีทางหายแน่นอน
ฉะนั้น หากใครไม่อยากจะเป็น โรคอัลไซเมอร์ ในอนาคต ก็ควรหาวิธีป้องกันตั้งแต่เนิ่นๆ หมั่นดูแลสุขภาพกันสักนิด เพื่อตัวของคุณเอง แต่หากใครไม่ทราบว่าต้องทำอย่างไร เราจึงมีเคล็ดลับการดูแลสมองให้สดใสไปยาวนานมาแนะนำ ดังนี้
1. ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ วันละ 30 นาที เพราะคนที่ออกกำลังกายเป็นประจำนั้น จะช่วยให้สมองตื่นตัวและทำให้ความจำดีขึ้น และลดความเสียงของการเกิดโรคอัลไซเมอร์ได้
2. รับประทานอาหารที่ส่งเสริมสุขภาพสมอง ควรหลีกเลี่ยงอาหารที่มีไขมันโคเลสเตอรอลสูงและควรควบคุมน้ำหนักตัวให้อยู่ในเกณฑ์ปกติจะช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคอัลไซเมอร์ได้ 2-6 เท่า ควรใช้วิธีการปรุงอาหารแบบอบหรือย่างแทนการทอด ใช้น้ำมันที่ไม่เป็นโทษต่อร่างกาย เช่น น้ำมันมะกอก พยายามรับประทานผักผลไม้ที่มีสารแอนตี้ออกซิแดนท์สูง
3.การมีกิจกรรมทางสังคมอย่างสม่ำเสมอ เช่น การเข้าร่วมกิจกรรมในชมรมต่างๆหรือการร่วมกิจกรรมอาสาสมัคร หรือแม้แต่การท่องเที่ยว จะช่วยรักษาสุขภาพสมองได้เป็นอย่างดี เนื่องจากมีงานวิจัยพบว่าการจะส่งเสริมสุขภาพสมองให้ได้ประสิทธิภาพอย่างเต็มที่นั้นจะต้องดูแลให้ครบทั้ง 3 อย่างร่วมกันคือสุขภาพกาย สุขภาพใจ และกิจกรรมทางสังคม
4. การรักษาสุขภาพใจ ภาวะจิตตกจะส่งผลต่อการสื่อสารระหว่างเซลล์ประสาท ดังนั้นการมีสุขภาพใจที่ดีจะช่วยให้มีสุขภาพสมองที่ดีได้ ไม่ควรเครียด หรือทำตัวเศร้าหมอง เพราะสิ่งเหล่านี้จะบั่นทอนคุณภาพชีวิตและสติปัญญาลง ควรฝึกทำสมาธิซึ่งเป็นวิธีหนึ่งที่มีส่วนช่วยให้การจัดการเรื่องต่างๆ มีประสิทธิภาพมากขึ้น
5.มีหัวใจที่แข็งแรง มีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ยืนยันว่าการมีหัวใจที่แข็งแรงสัมพันธ์กับการมีสุขภาพสมองที่แข็งแรงด้วยเนื่องจากร้อยละ 20 ของเลือดที่สูบฉีดออกจากหัวใจจะไปเลี้ยงสมอง การควบคุมระดับน้ำตาลและไขมันในเลือดและรักษาความดันโลหิตให้อยู่ในเกณฑ์ปกติจึงมีความสำคัญอย่างยิ่ง และควรงดสูบบุหรี่เนื่องจากการสูบบุหรี่จะทำให้สมองได้รับออกซิเจนลดลง
6.รักษาตัวเลขต่างๆ ของชีวิตให้เหมาะสม ตัวเลขต่างๆของชีวิตดังกล่าวได้แก่ ความดันโลหิต ระดับน้ำตาลในเลือด ระดับไขมันโคเลสเตอรอลในเลือด และน้ำหนักตัว ซึ่งจะต้องรักษาให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม หมั่นตรวจสุขภาพ
สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ได้ตรัสแก่พระอานนท์ในช่วงท้ายก่อนเสด็จปรินิพพานว่า อานนท์ ผู้อบรมอิทธิบาท 4 มาอย่างดีแล้ว ทำจนแคล่วคล่องแล้วอย่างเรานี้ถ้าปรารถนาจะมีชีวิตอยู่ถึง 1 กัปป์ หรือ 120 ปี ก็สามารถจะมีชีวิตอยู่ได้ ...อิทธิบาท แปลว่า บาทฐานแห่งความสำเร็จ หมายถึง สิ่งซึ่งมีคุณธรรม เครื่องให้ลุถึงความสำเร็จตามที่ตนประสงค์ ผู้หวังความสำเร็จในสิ่งใด ต้องทำตนให้สมบูรณ์ ด้วยสิ่งที่เรียกว่า อิทธิบาท ซึ่งจำแนกไว้เป็น ๔ คือ ๑. ฉันทะ ความพอใจรักใคร่ในสิ่งนั้น ๒. วิริยะ ความพากเพียรในสิ่งนั้น ๓. จิตตะ ความเอาใจใส่ฝักใฝ่ในสิ่งนั้น ๔. วิมังสา ความหมั่นสอดส่องในเหตุผลของสิ่งนั้น
............................สุขภาพดีและอายุยืนนั้นลงทุนสร้างได้