บุคคล 2 ประเภท - พระเทพคุณาภรณ์

ธรรมะวันหยุด
พระเทพคุณาภรณ์ (โสภณ โสภณจิตฺโต ป.ธ.9) เจ้าอาวาสวัดเทวราชกุญชรวรวิหาร www.watdevaraj.com

ในโลกนี้มีคนอยู่ 2 ประเภท คือ คนดีกับคนไม่ดี คนดีเรียกว่า บัณฑิต คนไม่ดีเรียกว่า คนพาล ในมงคล 38 ประการ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงสอนให้เว้นการคบคนพาลเป็นข้อแรก

คนไม่ดีเรียกว่า คนพาล ไม่ดีอย่างไร จึงควรจะศึกษาลักษณะของคนพาลก่อนว่าเป็นอย่างไร เพราะเป็นเรื่องยากมากที่จะรู้ว่าคนไหนเป็นคนพาล คนไหนเป็นบัณฑิต ซึ่งไม่สามารถจะพิสูจน์ได้ด้วยรูปร่างหน้าตา ผิวพรรณ เครื่องประดับ เสื้อผ้าอาภรณ์ เนื่องจากคนพาลแฝงมาในรูปของผู้ดีก็มี บัณฑิตแฝงมาในรูปของยาจกวณิพกก็มี

วิธีที่จะทราบว่าคนไหนเป็นคนพาลนั้นต้องสังเกตจากกิริยาท่าทางที่เขาแสดงออกมา เพราะคนพาลย่อมจะมีอาการที่แสดงออกมาให้เห็น 5 อย่าง คือ 1.นำในทางที่ผิด 2.ชอบทำในสิ่งที่ไม่ใช่ธุระ 3.เห็นผิดเป็นชอบ 4.แม้พูดดีด้วยก็โกรธ 5.ไม่รู้จักระเบียบวินัย

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงลักษณะของคนพาลว่ามีลักษณะ 3 อย่าง คือ ชอบทำแต่เรื่องไม่ดี ชอบพูดแต่เรื่องไม่ดี ชอบคิดแต่เรื่อง ไม่ดี

คนพาลจัดว่าเป็นบุคคลที่พึงรังเกียจไม่ควรคบหาสมาคมด้วย แม้จะไปร่วมกิจการงานด้วยอาจเกิดความเสียหายขึ้นได้ เช่น อาจถูกทำร้ายหรือข่มเหงรังแก อาจถูกตำหนิติเตียนว่ามีพวกเป็นคนพาล การคบหาสมาคมกับคนพาลย่อมเศร้าโศกไปตลอดกาลนาน เพราะการอยู่ร่วมกับคนพาลเป็นเหตุนำทุกข์มาให้ เหมือนการอยู่ร่วมกับศัตรู

ส่วนคนดี เรียกว่าบัณฑิต พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงสอนไม่ให้คบคนพาล ให้คบแต่บัณฑิต เพราะบัณฑิตนั้นมีลักษณะบ่งบอกถึงคุณงามความดี อันหมายถึงผู้ที่มีความเป็นอยู่ด้วยปัญญาความรู้ ซึ่งลักษณะความรู้ที่จะทำให้คนเป็นบัณฑิตได้นั้น

ทรงแสดงไว้ว่า คนที่ฉลาด รู้ประโยชน์ชาตินี้ ประโยชน์ชาติหน้า และประโยชน์อย่างสูงสุดคือพระนิพพาน เรียกว่าบัณฑิต คือ รู้จักผิดชอบชั่วดี รู้จักบาปบุญคุณโทษ ประโยชน์มิใช่ประโยชน์ และทรงแสดงลักษณะของบัณฑิตไว้ว่ามีลักษณะ 3 อย่าง คือ มีปกติทำดี มีปกติพูดดี มีปกติคิดดี

เหตุที่ตรัสสอนให้คบแต่บัณฑิตนั้นเพราะบัณฑิตไม่มีความน่ากลัว บัณฑิตมีแต่อัธยาศัยโอบอ้อมอารี ยินดีสนทนากับผู้คนด้วยวาจาไพเราะ กิริยาสุภาพ ผู้พบเห็นเกิดความสบายใจ

การคบบัณฑิตไม่มีสิ่งอัปมงคล ไม่มีสิ่งเสื่อมเสีย บัณฑิตมีแต่แนะนำแต่ประโยชน์ให้ คือ ประโยชน์ในปัจจุบัน ได้แก่ แนะให้ขยันหมั่นเพียร แนะให้รักษาทรัพย์ที่หามาด้วยความเหนื่อยยาก แนะให้คบคนดี แนะให้รู้จักดำรงตนให้เหมาะสม

นอกจากนี้ ยังแนะประโยชน์ที่จะติดตัวไปในภายหน้า ได้แก่ แนะให้เป็นคนมีสัจจะ มีศีล มีจาคะ และมีปัญญา สุดท้ายแนะประโยชน์สูงสุด คือข้อปฏิบัติให้ถึงมรรคผลนิพพาน

เมื่อทราบประโยชน์ของการคบบัณฑิตแล้ว จงคบบัณฑิตกันเถิด พวกบัณฑิตเท่านั้นควรคบหาสมาคม ส่วนพวกคนพาลไม่ควรคบหาสมาคม เพราะคนพาลเปรียบเสมือนปลาเน่า

ผู้คบคนพาลเปรียบเสมือนใบไม้ห่อปลาเน่า ปลาเน่ามีกลิ่นเหม็น ใบไม้ที่ห่อปลาเน่าพลอยมีกลิ่นเหม็นไปด้วย ต่างจากคนที่เป็นบัณฑิต เพราะบัณฑิตเปรียบเสมือนของหอม มีกฤษณาและมาลา เป็นต้น ผู้คบบัณฑิตเปรียบเสมือนใบไม้ที่ห่อของหอม ใบไม้พลอยมีกลิ่นหอมไปด้วย

ดังนั้น ผู้ใดคบคนเช่นใดมีคติเหมือนคนเช่นนั้น

หน้า 23

ขอบคุณ ข่าวสดออนไลน์

กราบนมัสการขอบพระคุณ พระเทพคุณาภรณ์

อาทิตยวารสิริสวัสดิ์ค่ะ    

Create Date : 15 กุมภาพันธ์ 2558		0 comments
Last Update : 15 กุมภาพันธ์ 2558 9:50:42 น.
Counter : 478 Pageviews.
Share Tweet