|
| 1 |
2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
30 | 31 | |
|
|
|
|
|
|
|
เมืองโบราณคูบัว จ.ราชบุรี
แก๊---ง! เริ่มยกที่สอง สำหรับทัวร์โบราณสถานยุคทวารวดีครับ ถัดจากนครปฐมก็มายังราชบุรี อีกหนึ่งเมืองโบราณสำคัญขนาดใหญ่ที่สร้างขึ้นมาเป็นเมืองท่าสำคัญในยุคที่นครชัยศรีเป็นศูนย์กลางของทวารวดีนั่นก็คือเมืองคูบัว ทางตอนใต้ของเขตอำเภอเมืองราชบุรีในปัจจุบันนั่นเอง
เมืองคูบัวอยู่แถวๆวัดโขลงสุวรรณคีรีในแผนที่นี้ครับ ขนาดเมือง 800 เมตร x 2000 เมตร เล็กกว่าเมืองนครชัยศรี ขอบเขตของเมืองคูบัวไม่ได้ชัดเจนเหมือนเมืองโบราณหลายๆแห่ง เพราะคูเมืองที่ล้อมรอบคูบัวในสมัยก่อนตื้นเขินหมดแล้วครับ ส่วนจุดท่องเที่ยวทางประวัติศาสตร์ที่อยู่ใกล้ๆกันผมมาร์คไว้ในแผนที่นี้ นอกจากเขางูแล้ว ที่อื่นๆในเขตอำเภอเมืองจะเป็นโบราณสถานของเมืองราชบุรีในยุคหลังสิ้นทวารวดีไปแล้ว
ในเมืองโบราณคูบัวนับว่ามีซากโบราณหลงเหลือให้ชมอยู่จำนวนมากที่สุดในบรรดาเมืองสมัยทวารวดีแล้วครับ กรมศิลปากรขุดสำรวจไป 44 แห่ง แต่อนิจจา... ผมหาไม่เจอเลย
จึงขอจบบล็อกนี้แต่เพียงเท่านี้ /me บล็อกโดนปาขี้
โบราณสถานที่ใหญ่โตที่สุดและเป็นเหมือนศูนย์กลางของเมืองคูบัวก็คือซากวิหารโบราณในวัดโขลงสุรรณคีรีครับ (ในแผนที่เรียกว่าโบราณสถานหมายเลข 18) ตอนไปกำลังบูรณะอยู่เลย
บริเวณวัดสวยงาม วัดนี้ยังคงเป็นศูนย์กลางของชุมชนคูบัวในปัจจุบันด้วยนะครับ
ใครที่สนใจความเป็นมาของเมืองคูบัวไม่ควรพลาดวัดนี้ด้วยประการทั้งปวง เปล่าครับ ตัวโบราณสถานไม่ได้มีอะไรหรอก เพราะมันเหลือแต่ฐานเหมือนโบราณสถานอื่นๆในคูบัวนั่นละ แต่ในวัดมีมีจิปาถะภัณฑ์สถานบ้านคูบัว ด้านนอกดูเหมือนอาคารธรรมดาไม่น่าสนใจสักนิด จนเขาต้องติดป้ายไว้ข้างหน้าว่า "ด้านนอกไม่มีอะไร แต่ข้างในมีอะไรๆให้ท่านดู" พอผมเผลอเข้าไปเท่านั้นแหละ ถ่ายรูปเพลินเป็นชั่วโมงเลยครับ ที่นี่ริเริ่มโดย ดร.อุดม สมพร คนบ้านคูบัวโดยกำเนิด และจัดสร้างโดย อบจ.ราชบุรีในปี พ.ศ.2545 เพื่อเป็นแหล่งศึกษาเรียนรู้ภูมิปัญญาไท-ยวนราชบุรี ด้านในจัดแสดงของเก่าทั้งโบราณวัตถุที่พบบริเวณเมืองคูบัว ของใช้ เครื่องแต่งกาย การละเล่นพื้นบ้าน ข้าวสารยุคหินที่ขุดพบ หุ่นจำลองแสดงชีวิตความเป็นอยู่ ฯลฯ ของส่วนใหญ่มาจากการซื้อต่อจากชาวบ้านหรือรับบริจาค ที่นี่ติดแอร์เย็นฉ่ำ แถมเข้าฟรีครับ บริจาคได้ตามจิตศรัทธา
ขึ้นเหนือไปถ้ำฤาษีเขางูกันครับ นี่เป็นสถานที่ยอดนิยมของทัวร์โบราณคดีจังหวัดราชบุรี จำได้ว่าสมัยผมเรียนวิชาเลือก อาจารย์ก็พามาที่นี่กับวัดมหาธาตุราชบุรีนี่แหละ บนเทือกเขางูมีถ้ำที่แกะสลักพระพุทธรูปอยู่สี่ถ้ำสำคัญๆครับ คือถ้ำฤาษี ถ้ำจีน ถ้ำจาม และถ้ำฝาโถ เป็นศิลปะทวารวดีที่ได้รับอิทธิพลจากอินเดียแบบหลังคุปตะ สร้างขึ้นราวพุทธศตวรรษที่ 12-13 นอกจากถ้ำฤาษีที่ขึ้นบันไดไม่กี่ขั้นก็ถึงแล้วนอกนั้นผมไม่ได้ไปจ้า
(ใครต้องการชมถ้ำอื่นๆ เชิญบล็อกโบราณคดีขั้นเทพของคุณวรณัยเลยครับ //www.oknation.net/blog/voranai/2013/06/27/entry-2)
วันที่ผมไปถ้ำฤาษีล็อคกุญแจกันขโมยอยู่ ต้องไปขอกุญแจจากป้าที่ขายของอยู่ข้างล่างถ้ำนี่แหละ รู้สึกนโยบายเข้าถ้ำจะเปลี่ยนไปเรื่อยๆน่ะครับ (สมควรทำ App อัพเดทวิธีการเข้าถ้ำฤาษีให้แฟนพันธุ์แท้ถ้ำนี้ด้วยนะครับ) เข้าไปแล้วก็พบพระพุทธรูปแกะสลักยุคทวารวดีแต่นแต๊น~
ดูแอ็คชั่นของพระพุทธรูปแล้วทีแรกผมไม่เห็นเป็นนั่งเอามือวางบนตักนะ... (แต่จะเห็นเป็นอะไรถ้าโพสต์ผมต้องตกนรกไปอยู่เป็นเพื่อนเบจิต้าแน่ๆ) เป็นพระปางแสดงธรรมสูง 3.55 เมตร
ส่วนจารึกที่ฐาน ที่พูดถึงฤาษีและสมัยคุปตะน่าจะเป็นจารึกปลอมที่สร้างขึ้นมาทีหลัง เพราะรูปแบบตัวอักษรไม่สอดคล้องกับที่ใช้กันในจารึกยุคทวารวดีอื่นๆ แต่คนสลักต้องการสร้างหลักฐานปลอมว่าพระพุทธรูปนี้สร้างในสมัยคุปตะ (ราวพุทธศตวรรษที่ 9) อันที่จริงภาพสลักในหมู่ถ้ำเขางูก็เป็นกลุ่มพระแกะสลักบนหินที่เก่าแก่ที่สุดในประเทศไทยอยู่แล้ว ไม่จำเป็นต้องสร้างหลักฐานปลอมเลยครับ
ภายในถ้ำด้านซ้ายยังมีพระแกะสลักสมัยทวารวดีเป็นโกลนพระที่ยังแกะสลักไม่เสร็จด้วยนะ ใครไม่เห็นลองย้อนกลับไปดูรูปบนอีกทีครับ
...
เมืองคูบัวล่มสลายลงในเวลาไล่เลี่ยกับนครชัยศรี เพราะแม่น้ำเปลี่ยนทางและดินตะกอนตอนใต้ทับถมทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงเส้นทางการค้า จึงต้องย้ายเมืองไปยังตำแหน่งที่เป็นตัวเมืองราชบุรีในปัจจุบัน
ไหนๆก็เล่าเรื่องของคูบัวไปแล้ว ขอต่อด้วยราชบุรีเลยครับ เมืองราชบุรีเจริญรุ่งเรืองสืบเนื่องจากเมืองคูบัวมา โดยรับเอาวัฒนธรรมขอมเข้ามา พูดถึงศิลปะขอมในประเทศไทยคนส่วนใหญ่จะนึกถึงปราสาทหินทางอีสานใต้ แต่อันที่จริงแล้วขอมแผ่อิทธิพลมาไกลถึงสุดแดนตะวันตกของไทยที่ปราสาทเมืองสิงห์ จ.กาญจนบุรี ขยายขึ้นเหนือไปถึงสุโขทัย รวมทั้งอีสานตอนบนอย่างขอนแก่นและชัยภูมิ สมัยที่รุ่งเรืองของเขาดีจริงๆ
ในราชบุรีเองก็มีเมืองที่ขอมแพร่อิทธิพลไปสองแห่งคือศัมพูกปัฏฏนะ (เมืองโบราณโกสินารายณ์ อ.บ้านโป่ง) และชยราชปุรี (เมืองราชบุรี) โดยมีวัดมหาธาตุเป็นวัดกลางเมือง แต่เดิมวัดนี้เป็นปราสาทขอม ก่อนจะพังทลายและถูกต่อเติมเป็นองค์ปรางค์ในสมัยอยุธยาตอนต้น
ซุ้มพระที่เคยวางเรียงเป็นแนวกำแพง ตอนนี้เอามาจัดแสดงในอาคารครับ นี่ก็เป็นร่องรอยของศิลปะสมัยขอมที่หลงเหลืออยู่เช่นกัน
ปรางค์ประธานเป็นปรางค์สมัยอยุธยาตอนต้น ล้อมด้วยปรางค์บริวารสามองค์ ระเบียงคดรอบปรางค์มีพระพุทธรูปเก่าหลายองค์ มีพระพุทธรูปสมัยทวารวดีด้วยครับ แต่ตอนไปรอบล่าสุดเขาใส่กรอบไว้แน่นหนา
พระประธานของวัดคือพระมงคลบุรี-พระสัมฤทธิ์ ศิลปะสมัยอยุธยาตอนต้น แกะจากหินทราย เป็นพระปางมารวิชัยสององค์หันหลังชนกัน องค์ที่หันมาทางตะวันออก (หันหน้าออก) คือพระมงคลบุรี องค์ที่หันเข้าหาปรางค์คือพระสัมฤทธิ์
อันนี้ร่องรอยบ่อผสมปูนสมัยอยุธยา
เจดีย์ประธานของวัดเจติยาราม หรือเจดีย์หัก อยู่ข้างถนนบริเวณสี่แยกเจดีย์หัก เป็นเจดีย์ที่สร้างในสมัยสุโขทัย ตอนนั้นราชบุรี เพชรบุรี เมืองสรรค์ และอีกหลายเมืองเป็นส่วนหนึ่งของแคว้นสุพรรณบุรี ก่อนเกิดอยุธยาขึ้นครับ ด้วยความที่มีลักษณะคล้ายกับเจดีย์ในเมืองสรรค์ที่ชัยนาท ทำให้เจดีย์หักๆนี้เป็นหลักฐานสำคัญให้เราสามารถเชื่อมโยงประวัติศาสตร์ราชบุรีก่อนยุคกรุงศรีอยุธยาได้
วัดอรัญญิกาวาส มีพระไสยาสน์องค์ใหญ่ เดิมเป็นหินทรายสีแดงแกะสลักขึ้นในสมัยอยุธยา แต่ถูกพอกปูนทับทั้งองค์จนมีขนาดใหญ่กว่าเดิมจาก 15 วา เป็น 30 วา และล่าสุดเพิ่งบูรณะจนเหลืองอร่าม (น... นี่มันชุบแป้งโกกิแล้วทอด!) ผมเคยเห็นภาพเก่าถ่ายจากพระปรางค์เห็นพระนอนสีทึมๆขนาดใหญ่โผล่พ้นระเบียงคดมาครึ่งองค์น่ากลัวเหมือนกันนะ เหมือนเรื่อง Attack on Titan ส่วนปรางค์ประธานสร้างในสมัยอยุธยาตอนต้น พ.ศ. 2035 เดิมมีปรางค์บริวารล้อม 4 ด้าน แต่พังทลายเหลือแค่ด้านเดียวครับ
ด้านหน้าวัดมีเจดีย์สมัยอยุธยาตอนต้นหักพังอยู่ด้วย
ผมเคยทำงานอยู่บ้านโป่ง 3 ปี อาหารที่นั่นอร่อยหลายร้านจริงๆครับ ไว้เขียนบล็อกเมืองโบราณโกสินารายณ์เมื่อไหร่จะได้รีวิวร้านกับข้าวแถวนั้นบ้าง ส่วนร้านอาหารในตัวเมืองราชบุรีผมไม่สันทัด อาจต้องปรึกษาพี่น้อย newyorknurse อิอิ แถวๆวัดคูบัวมีร้านที่พอมีชื่อเสียงอยู่บ้างอย่างร้านเจ๊ออน แต่วันที่ผมไปรอกับข้าวนานมากครับ เมนูแรกใช้เวลารอคอย 45 นาที จนต้องขอเอาอย่างสุดท้ายห่อกลับบ้านเพราะมันผลิตช้าเหลือเกิน คงโชคไม่ดีที่วันนั้นมีโต๊ะใหญ่มาจองไว้ด้วย ร้านจึงละเลยลูกค้ารายย่อยไปอย่างน่าฉงฉาน~
อีกแห่งที่น่าไป (แต่ผมไม่ได้ไป) ก็คือพิพิธภัณสถานแห่งชาติราชบุรีครับ มีทั้งประวัติศาสตร์ท้องถิ่นและโบราณวัตถุสำคัญจากทั้งเมืองคูบัว เมืองราชบุรี และเมืองอื่นๆในเขตจังหวัดราชบุรีอยู่มากมาย สมกับที่เป็นดินแดนที่มีมนุษย์มาปักหลักอยู่ตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ ทวารวดี ขอม สุโขทัย อยุธยา จนถึงปัจจุบัน
Create Date : 31 มีนาคม 2557 |
|
35 comments |
Last Update : 31 มีนาคม 2557 23:39:45 น. |
Counter : 16388 Pageviews. |
|
|
|
|
| |
โดย: กะว่าก๋า 31 มีนาคม 2557 22:45:35 น. |
|
|
|
| |
โดย: schnuggy 31 มีนาคม 2557 22:57:05 น. |
|
|
|
| |
โดย: mambymam 31 มีนาคม 2557 22:58:10 น. |
|
|
|
| |
โดย: คุณต่อ (toor36 ) 31 มีนาคม 2557 23:14:15 น. |
|
|
|
| |
โดย: haiku 31 มีนาคม 2557 23:40:14 น. |
|
|
|
| |
โดย: tifun 2 เมษายน 2557 12:47:31 น. |
|
|
|
| |
โดย: tifun 2 เมษายน 2557 12:50:11 น. |
|
|
|
| |
โดย: AppleWi 2 เมษายน 2557 13:44:56 น. |
|
|
|
| |
โดย: คุณต่อ (toor36 ) 3 เมษายน 2557 0:42:43 น. |
|
|
|
| |
โดย: anigia 3 เมษายน 2557 23:18:42 น. |
|
|
|
| |
โดย: haiku 4 เมษายน 2557 9:44:56 น. |
|
|
|
|
|
|
|
มาอ่านโบราณสถานคูบัวค่ะ
ถ้ำฤาษีเขางู เคยไปตอนเด็กๆ ลืมไปแล้วด้วย
เคยได้ยินว่าที่นี่ขึ้นชื่อเรื่องผ้าคูบัว
ที่ทอเป็นสีสันออกเขียวๆลายแดงๆค่ะ
แพงด้วย
แต่โบราณสถานก็งามดี ชอบแนวเก่าๆ โบราณแบบนี้ด้วยค่ะ
พระประธานสีดำดูน่าเกรงขาม (และน่ากลัว) ยังไงไม่รู้ค่ะ ศิลปะแปลกดี
ขอบคุณสำหรับข้อมูล+ภาพสวยๆค่ะ รายละเอียดเยอะเลย
เอ.. ว่าแต่ตะพาบล่ะคะ??