335. เมื่อบรรษัทครองโลก : เดวิด ซี คอร์เตน

เมื่อบรรษัทครองโลก

When Corporation Rule The World
By : David C. Korten
ผู้เขียน: เดวิด ซี คอร์เตน
ผู้แปล: อภิชัย พันธเสน

พิมพ์ครั้งแรก: เมษายน พ.ศ. 2542
จำนวน 2,000 เล่ม
จำนวนหน้า 272 หน้า
ราคา 200.00 บาท

ผู้จัดพิมพ์: เสมสิกขาลัย
ปาจารยสาร
สำนักพิมพ์มูลนิธิเด็ก
บรรณาธิการอำนวยการ: พิภพ ธงไชย

โรงเรือนแก้วการพิมพ์
จัดจำหน่าย สายส่งศึกษิต บริษัท เคล็ดไทย จำกัด





สารบัญ

คำนำ
กิตติกรรมประกาศ
คำปรารภของผู้แปล

ภาค 1. โคบาลในยานอวกาศ

1. จากความหวังสู่วิกฤติ
2. พรมแดนเปิดไม่มีอีกแล้ว
3. ภาพลวงของการเติบโต

ภาค 2. การช่วงชิงอธิปไตย

4. การผงาดขึ้นสู่อำนาจของบรรษัทในสหรัฐอเมริกา
5. การพิฆาตของลัทธิบรรษัทเสรี
6. การเสื่อมถอยของประชาธิปไตย
7. โมหะของผู้พิทักษ์เมฆ

ภาค 3. ลัทธิอาณานิคมโดยบรรษัท

8. การฝันถึงจักรวรรดิโลก
9. การสร้างการรอมชอมในบรรดาชนชั้นนำ
10. การซื้อประชาธิปไตย
11. การทำโลกให้เป็นตลาด
12. การปรับวิถีชีวิตคนจน
13. การประกันสิทธิบรรษัท

เชิงอรรถ




คัดลอกบางส่วนจาก คำปรารถของผู้แปล

...เนื้อหาในหนังสือเล่มนี้ ควรจะให้ข้อคิดที่น่าสนใจแก่ผู้คนในวงกว้างทุกระดับชั้น ตั้งแต่ ตัวแทนของคนยากจน องค์กรประชาชน ผู้ใช้แรงงาน นักวิชาการ นักธุรกิจ เจ้าหน้าที่รัฐบาล นักการเมือง และ ผู้มีอำนาจในสังคม เพราะ เป็นการสะท้อนให้เห็นถึง โอกาสรอดของการอยู่ร่วมกันได้ของมนุษยชาติ

งานเขียนที่มีเนื้อหาสาระทางวิชาการที่มีการแปลหรือเรียบเรียงเป็นภาษาไทยมีจำนวนไม่มากนัก

...งานส่วนหนึ่ง จะเป็นงานที่หนักไปทางด้านอุดมการณ์ ที่มิได้มีพื้นฐานอยู่บนโลกแห่งความเป็นจริง เมื่อนำไปปฏิบัติจึงมักจะถูกบิดเบือน หรือ ไม่สามารถทำให้เกิดขึ้นจริงได้

... ส่วนอีกด้านหนึ่งนั้น ค่อนข้างจะมีตรรกะที่หนาแน่น ตั้งอยู่บนพื้นฐานแห่งความเป็นจริง มีข้อมูลในเชิงวิชาการที่เป็นวิทยาศาสตร์สนับสนุนอย่างเข้มแข็ง แต่เป็นความจริงเพียงบางส่วน ที่มักถูกอุปโลกน์ หรือ ทำให้เชื่อว่าเป็นความจริงทั้งหมด ซึ่งก่อให้เกิดความไขว้เขว และ เข้าใจผิดอย่างฉกรรจ์

ข้อดีของหนังสือเล่มนี้ คือ
เป็นหนังสือที่วางรากฐานอยู่บนความเป็นจริง ที่พิจารณาปัญหาทั้งหมดในลักษณะที่เป็นองค์รวม น่าเชื่อถือ และ มีปรกฏการณ์ที่เกิดขึ้นแล้วจริงในอดีต ที่ได้ถูกนำมาใช้สนับสนุนคำอธิบายเพื่อให้สามารถเข้าใจเรื่องราวทั้งหมดได้อย่างชัดเจนยิ่งขึ้น

ผู้แปล ไม่ได้คล้อยตามที่ผู้เขียนได้เขียนไว้ทั้งหมด เพราะในบางประเด็นอาจจะมีปัญหาความน่าเชื่อถือของข้อมูล บางประเด็นอาจจะมีปัญหาในด้านการตีความ และ ในบางประเด็น และ ในบางประเด็นข้อมูลพฤติกรรมเชิงประจักษ์อาจจะถูกนำมารับใช้แนวคิดที่อยู่บนรากฐานของความโน้มเอียงส่วนตัวของผู้เขียน

แต่โดยภาพรวม จะต้องกล่าวยกย่องว่า หนังสือทางวิชาการเล่มนี้ ดีกว่าตำราส่วนใหญ่ที่ใช้สอนกันในมหาวิทยาลัยในปัจจุบัน ที่อาจจะเสนอความจริงอย่างเป็นระบบ โดยไม่เปิดให้มีจุดอ่อนให้โต้แย้งได้ แต่เป็นความจริงเพียงด้านเดียวและละเลยหรือจงใจที่จะไม่กล่าวถึงความจริงด้านอื่นๆ ที่อาจจะขัดแย้งกับความจริงตามตรรกของข้อเสนอ ทั้งนี้ เพราะความจริงทางตรรกะดังกล่าว ตั้งอยู่บนข้อสมมติฐานที่คับแคบ

หนังสือเล่มนี้ เป็นหนังสือที่จำเป็นที่จะช่วยให้ผู้อ่านที่เป็น บุคคลธรรมดา นักวิชาการ หรือ นักเศรษฐศาสตร์ ที่ต้องการจะเห็นความเชื่อมโยงของประเด็นทั้งหมด ได้อ่านอย่างวินิจวิเคราะห์ เพื่อให้วิชาเศรษฐศาสตร์เป็นวิชาที่มีไว้เพื่อการรับใช้ผลประโยชน์ของมนุษยชาติ แทนที่จะเป็นวิชาที่รับใช้ผลประโยชน์ของคนกลุ่มน้อย หรือ เสริมอัตตา และ อวิชชาที่มีอยู่ในตัวเราให้แก่กล้า เห็นผิดเป็นชอบ

หนังสือเล่มนี้ จะมีส่วนช่วยเพิ่มพูน "วิชชา" ให้แก่ผู้อ่านได้ไม่มากก็น้อย

"วิชชา" หรือ ความรู้ที่สำคัญที่จะได้รับจากหนังสือเล่มนี้ คือ ความรู้เท่าทันตัวเอง และ ความรู้เท่าทันความคิดของผู้อื่น ตลอดจนการเปลี่ยนแปลงในด้านต่างๆที่เกิดขึ้นในโลกเป็นสำคัญ ที่จะช่วยให้มนุษย์บรรลุเป้าหมายสูงสุดนั่นก็คือ การดำรงตนอยู่ในสังคมอย่างมีความสุข ไม่เบียดเบียนตนเองและผู้อื่น รวมทั้งอาจทำตนให้เป็นประโยชน์แก่ผู้อื่นด้วย เนื่องจากสามารถรู้เท่าทันการเปลี่ยนแปลงต่างๆล่วงหน้า พร้อมกับเตรียมตัวเพื่อรับการเปลี่ยนแปลงนั้นๆอย่างมีสติ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในยุคที่ระบบข่าวสารมีความรวดเร็วสูงสามารถติดต่อถึงกันได้ทั่วโลกในระยะเวลาอันสั้น ถ้าหากไม่มี "วิชชา" เป็นทุนเดิมมากพอ อาจจะตกเป็นเหยื่อของข้อมูลข่าวสารได้ง่าย เนื่องจากความความรู้เท่าทัน และ หรือ ขาดสติ จึงหวังว่าหนังสือเล่มนี้จะช่วยเสริมปัญญา และ สติให้แก่ผู้อ่านไม่มากก็น้อย

อภิชัย พันธเสน
ศาสตราจารย์ เศรษฐศาสตร์พัฒนา
คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
26 ธันวาคม 2540


เกริ่นนำ: เส้นทางชีวิตส่วนบุคคล

ข้าพเจ้าคิดว่ามีเหตุผลที่ดีเพียงพอที่จะกล่าวว่า โลกยุคใหม่ได้สิ้นสุดลงแล้ว ทุกวันนี้ทุกสิ่งทุกอย่างชี้ให้เห็นว่า พวกเรากำลังเดินทางสู่ห้วงเวลาของการเปลี่ยนผ่าน ที่ดูเสมือนหนึ่งว่า บางสิ่งบางอย่างกำลังหมดสมัยไป ในขณะที่บางสิ่งบางอย่างกำลังจะเกิดขึ้นมาด้วยความยากลำบาก และ เจ็บปวด ดูเสมือนหนึ่งว่า บางสิ่งบางอย่างกำลังพังทลาย ผุพังและค่อยๆหมดเรี่ยวแรง ในขณะที่บางสิ่งบางอย่างที่ยังไม่ชัดเจนนัก กำลังโผล่ขึ้นมาจากซากปรักหักพัง
- วาคลาฟ ฮาเวล
ประธานาธิบดีของสาธารณรัฐเชค


ภาค 1. โคบาลในยานอวกาศ

1. จากความหวังสู่วิกฤติ

ผู้คนที่นิยมชมชอบเทคโนโลยี มักจะกล่าวว่า เทคโนโลยีนำมาซึ่งการปรับปรุงมาตรฐานการครองชีพ ซึ่งหมายความว่า มีความเร็วเพิ่มขึ้น มีทางเลือกมากขึ้น มีโอกาสพักผ่อนหย่อนใจเพิ่มขึ้น และ มีความฟุ่มเฟือยมากขึ้น แต่ประโยชน์เหล่านี้ ไม่ได้บอกเราเกี่ยวกับความพอใจของมนุษย์ ความสุข ความมั่นคง แม้แตความสามารถที่จะทำให้สิ่งมีชีวิตยืนยงอยู่บนพื้นพิภพนี้
- เจอรี่ แมนเดอร์


2. พรมแดนเปิดไม่มีอีกแล้ว

ถ้าหากคำพยากรณ์เกี่ยวกับการขยายตัวของประชากรของโลกเป็นความจริง และ แบบแผนของพฤติกรรมของมนุษย์ไม่เปลี่ยนแปลง ทั้งวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ก็อาจจะไม่ช่วยให้สภาพความเสื่อมโทรมของสิ่งแวดล้อมฟื้นตัวกลับคืนมาได้ หรือ แม้แต่ความยากจนที่เกิดขึ้น สำหรับคนส่วนใหญ่ในโลก ก็คงจะไม่เปลี่ยนไปในทางที่ดีขึ้น
- ราชสมาคมแห่งนครลอนดอน และ สถาบันศึกษาวิทยาศาสตร์แห่งชาติของสหรัฐอเมริกา


เป็นไปไม่ได้ที่เศรษฐกิจของโลกจะขยายตัวเพิ่มขึ้นได้จากสภาพความยากจน และ ความเสื่อมโทรมของสภาพแวดล้อมที่ยังคงดำรงอยุ่ ยิ่งเมื่อระบบเศรษฐกิจขยายตัวก็ยิ่งจะทำให้ระบบนิเวศทั้งหมดถูกดึงเข้ามาสู่ระบบเศรษฐกิจในสัดส่วนที่สูงขึ้นทุกที และจะต้องถึงจุดจำกัดสุดท้ายร้อยละร้อย ในที่สุด ถ้าหากจุดนั้นยังมาไม่ถึงในขณะนี้
- เฮอร์แมน ดาลี

มีอะไรผิดพลาดเกิดขึ้นหรือ ?
ทำไม ความฝันแค่เอื้อมของเราจึงได้กลับเปลี่ยนมาเป็นฝันร้าย ?


3. ภาพลวงของการเติบโต

ในการพิจารณาความยากจน การเติบโตทางเศรษฐกิจไม่ใช่ทางเลือกหนึ่ง แต่เป็นเรื่องที่จำเป็นต้องทำให้เกิด
- มาฮ์บุบ อุล ฮัค
อดีตรองประธานธนาคารโลก


การเติบโตทางเศรษฐกิจ ช่วยทำให้เงื่อนไขการรักษาสิ่งแวดล้อมสามารถบรรลุผลได้เป็นอย่างดี
- หอการค้านานาชาติ

ภาค 2. การช่วงชิงอธิปไตย

4. การผงาดขึ้นสู่อำนาจของบรรษัทในสหรัฐอเมริกา

การมีอภิสิทธิ์ตามพระบรมราชานุญาต ก่อให้เกิดภาระที่ทำให้คนอังกฤษและคนชาติยุโรปอื่นๆ ต้องคร่ำครวญด้วยความเจ็บปวด
- โธมัส เอิร์ล รายงานเหตุการณ์ร่วมสมัยขนาดสั้น 1823


ทุกวันนี้ บรรษัทธุรกิจ ได้มีการสร้างขึ้นอย่างเทียม มีการแบ่งแยกเจ้าของและผู้จัดการออกจากกัน ในขณะที่สามารถรักษาอภิสิทธิ์ และ การดำรงอยู่ของบรรษัท ถึงแม้จะเป็นของเทียมหรือไม่ก็ตาม บรรษัทมีสิทธิตามกฏหมายมากกว่าบุคคลธรรมดา - เป็นสิทธิซึ่งรัฐบาลช่วยปกป้องด้วยกองทัพ
- ริชาร์ด แอล กรอสสแมน และ แฟรงค์ ที อดัมส์


5. การพิฆาตของลัทธิบรรษัทเสรี

ถ้าหากมีปฏิญญาของนักเศรษฐศาสตร์ แน่นอนว่าจะต้องมีการยืนยันดังนี้
"ข้าฯ เชื่อมั่นในหลักความได้เปรียบโดยเปรียบเทียบ" และ "ข้าฯ เชื่อมั่นในการค้าเสรีฎ
- พอล ครุกแมน นักเศรษฐศาสตร์
มหาวิทยาลัย M I T


จากประสบการณ์ชีวิตที่เป็นจริงของบุคคลทั่วไป เราอาจพบความแตกต่างระหว่างระบบที่ถูกกำหนดโดย บริษัท เยนเนอราล มอร์เตอร์ และ เอกซ์ซอน กับ อีกระบบหนึ่งที่ขึ้นอยู่กับ ชาวนา เจ้าของที่ดินแต่ละราย และ เจ้าของธุรกิจขนาดเล็ก ในยุคเริ่มต้นของประวัติศาสตร์อเมริกัน ความแตกต่างดังกล่าวอาจจะมีมากกว่าเมื่อเปรียบเทียบ กับ ความแตกต่างระหว่างระบบที่ขึ้นอยู่กับการบริหารจัดการขนาดใหญ่ของภาคเอกชนในสหรัฐอเมริกา กับ รบบการจัดการของภาคราชการในประเทศสังคมนิยม
- การ์ อัลเปโรวิทช์


6. การเสื่อมถอยของประชาธิปไตย

สิ่งที่น่าตระหนกเป็นที่สุดก็คือ การได้เห็นอารยธรรมทำลายตัวเอง เนื่องจากอุดมการ์ทางเศรษฐกิจ ไม่สามารถมีการทบทวนความถูกต้องของตัวเองได้ ภายใต้สถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงไปโดยสิ้นเชิง
- เซอร์ เจมส์ โกลด์สมิธ


ผู้ที่นิยมชมชอบลักทธิบรรษัทเสรี พากันต้อนรับการพังทลายของจักรรดิโซเวียตในปี ค.ศ. 1989 ด้วยความยินดี ในฐานะที่เป็นชัยชนะของ "ตลาดเสรี" และ เป็นฉันทานุมัติที่จะผลักดันแนวความคิดของตนต่อไป

ฟราสซิส ฟูกูยามา ได้ประกาศว่า เส้นทางวิวัฒนาการ อันยาวไกลของมนุษยชาติได้มาถึงบทสรุปในที่สุด นั่นก็คือ สังคมบริโภคที่มีความเป็นสากลทั่วไปทั่วโลก ซึ่งเขาเรียกจุดนี้ว่าเป็นจุดจบของประวัติศาสตร์


7. โมหะของผู้พิทักษ์เมฆ

ในโลกที่เต็มไปด้วยปัญหาใบนี้ เป็นที่แห่งความขัดแย้งอย่างรุนแรง คนที่ได้รับผลตอบแทน เป็นคนละพวกกับผู้ที่ต้องแบกรับภาระ นี่คงไม่ใช่การนำที่ชาญฉลาด
- สปอค "ผู้พิทักษ์เมฆ" ทองดาว (Star Trek)

ด้วยเทคโนโลยีข่าวสารที่มีอยู่ในขณะนี้ ผมสามารถนั่งอยู่ที่หาดทราบ ชายทะเลที่บ้านของผมในฟรอริดา โดยใช้คอมพิวเตอร์ขนาดวางบนตักและโทรศัพท์มือถือ ผมสามารถเฝ้าดูภาพจากวิดิโอที่ติดตั้งในโรงงานหลายแห่งของบริษัทของผมในมลรัฐ โอไฮโอ เพื่อให้มั่นใจได้ว่า คนงานของผมที่กำลังทำงานอยู่ และ ทำงานด้วยความถูกต้อง
- การสัมภาษณ์ เจ้าของบริษัท ออกอากาศโดย วิทยุสาะรณแห่งชาติสหรัฐอเมริกา วันที่ 31 สิงหาคม ค.ศ. 1994


ภาค 3. ลัทธิอาณานิคมโดยบรรษัท

8. การฝันถึงจักรวรรดิโลก

เศรษฐกิจโลกเริ่มเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันมากขึ้น แต่การเดินทางนั้นยังไม่ใช่เรื่องเดียวกับการไปถึง การเป็นหนึ่งเดียวโดยสมบูรณ์ของเศรษฐกิจโลกนั้นจะบรรลุได้ด้วยการเคลื่อนย้ายอย่างเสรีของสินค้า บริการ ทุน และ แรงงาน และ เมื่อรัฐบาลปฏิบัติต่อวิสาหกิจเท่าเทียมกันโดยไม่คำนึงถึงสัญชาติของวิสาหกิจเหล่านั้น
- วารสาร ดิ อีโคโนมิสต์


ผู้บริหารโลกาบริษัท เป็นกลุ่มแรกในประวัติศาสตร์ที่พร้อมด้วยองค์กร เทคโนโลยี เงิน และ อุดมการณ์ เพื่อที่จะพยายาม (ซึ่งออกจะน่าเชื่อถืออยู่) บริหารจัดการโลก ในฐานะที่เป็นระบบเศรษฐกิจหนึ่งเดียว... สาระสำคัญก็คือ การข้ามพ้นความเป็นรัฐชาติ และ ในกระบวนการดังกล่าว เป็นการเปลี่ยนแปลงรัฐชาติเหล่านั้นด้วย
- ริชาร์ด เจ. บาร์เนท และ โรแนงด์ อี. มูลเลอร์.


9. การสร้างการรอมชอมในบรรดาชนชั้นนำ

นโยบายต่างประเทศของรัฐชาติ โดยเฉพาะอย่างยิ่งนโยบายเศรษฐกิจและการเงินมักจะเป็นเรื่องของชนชั้นนำ เมื่อมีการเสนอทางเลือกของนโยบาย การทบทวนแก้ไขนโยบายตลอดจนการนำออกใช้ปฏิบัติก็มักจะเป็นฉันทานุมัติจากคนจำนวนน้อย ที่มาจากกลุ่มผู้นำชนชั้นบน ทั้งจากภาครัฐและภาคเอกชน ถ้าหากจำเป็นจริงๆละก็ พวกเขาก็จะผลักดันข้อเสนอนั้นๆ ผ่านความเห็นชอบของรัฐสภา แต่หากหลีกเลี่ยงได้ ก็จะจัดสรรให้เป็นข้อตกลงระหว่างรัฐบาลที่ไม่ต้องผ่านกระบวนการทางประชาธิปไตยเลยทั้งสิ้น
- ปีเตอร์ ธอมพ์สัน


การเติบโตทางเศรษฐกิจอย่างเข้มแข็งในส่วนที่ยากจนของโลก นับเป็นความจำเป็นในการหล่อเลี้ยงการเติบโตทางเศรษฐกิจในระดับที่พอเพียงอย่างต่อเนื่องในโลกตะวันตก เพื่อรักษาระดับของการจ้างงานในระดับที่เพียงพอ และเพื่อช่วยให้รัฐบาลตะวันตกสามารถจัดการกับปัญหาสังคมที่กดดันอย่างรุนแรง
- ฟีลิกซื โรฮาทีน


10. การซื้อประชาธิปไตย

เงืนทุนสนับสนุนที่เกิดจากธุรกิจ (ซึ่งผมหมายถึง กำไร เงินทุนในมูลนิธิที่จัดตั้งโดยองค์การ และ การบริจาคของนักธุรกิจแต่ละคน) ย่อมถูกเร่งเร้าให้นำออกสนับสนุนเป็นจำนวนหลายล้าน... เพื่อหยอดลงไปในที่ที่มีความต้องการเร่งด่วน โดยให้ความช่วยเหลือแก่ผู้ที่มีความรู้ นักวิทยาศาสตร์สังคม นักเขียน และ นักหนังสือพิมพ์ ผู้ซึ่งเข้าใจความสัมพันธ์ระหว่างเสรีภาพทางการเมือง และ เสรีภาพทางเศรษฐกิจ
- วิลเลียม ไซมอน
อดีตรัฐมนตรีกระทรวงการคลังสหรัฐอเมริกา


ก่อนที่เกิดมี NAFTA พวกเราคิดว่า บรรษัทจะซื้อได้แต่รัฐบาลทางฝ่ายใต้ แต่เดี๋ยวนี้เราพบว่า พวกเขาสามารถวื้อรัฐบาลทางฝ่ายเหนือได้ด้วย
- อิกนาซิโอ พีออน เอสสคาแลนเต้
กลุ่มกิจกรรมเครือข่าย เมกซิกัน ในประเด็นการค้าเสรี


11. การทำโลกให้เป็นตลาด

ใครก็ตามที่มีอำนาจในการชี้วิสัยทัศน์ของชีวิตที่ดี และ ทำให้เป็นที่ยอมรับกันแพร่หลาย จะมีอำนาจเด็ดขาดเหนือทุกคน... ธุรกิจ อเมริกัน ตั้งแต่ปี 1890 เป็นต้นมา มีอำนาจเช่นนั้นแหละ... เมื่อดำเนินการร่วมกับสถาบันหลักๆ จะเริ่มทำให้สังคม อเมริกัน เปลี่ยนเป็นสังคมที่หมกหมุ่นอยู่กับการบริโภค ด้วยความสะดวกสบาย และ ด้วยการได้มาซึ่งสรรพสินค้าในปีนี้มากกว่าปีก่อน และ จะมากยิ่งกว่าปีนี้ ในปีกต่อไป
- วิลเลียม ลีซ


ผู้บริหารบรรษัทได้ฝันถึงตลาดโลกซึ่งประกอบด้วย ประชากรที่มีรสนิยม และ ความจำเป็นเหมือนกันหมด.... เครื่องหมายการค้าบนขวดกล่อง และ บนแผ่นป้ายสินค้าเหมือนกันหมดทั่วโลก ทำให้คนเรือนล้านทั่วโลกบอกได้ทันทีว่า คือ อะไร แต่แล้วพวกเขาอาจจะไม่รู้ด้วยซ้ำไปว่าธงของสหประชาชาติสีอะไร
- ริชาร์ด เจ บาร์เนต และ จอห์น คาวานาจ

12. การปรับวิถีชีวิตคนจน

พวกเขาไม่ใช้ลูกกระสุนและเชือกอีกต่อไป แต่เขาใช้ธนาคารโลก และ กองทุนการเงินระหว่างประเทศ
- เจสสี แจคสัน


เพื่อจะดึงดูดบริษัทอย่างคุณ ...เราได้ปรับพื้นที่ภูเขาให้ราบเรียบ โค่นป่าจนเตียน ถมบึงน้ำจนเต็ม เคลื่อนย้ายแม่น้ำ ย้ายเมือง...ทั้งหมดนี้เพื่อให้ง่ายสำหรับคุณและธุรกิจของคุณ เพื่อจะได้มาทำธุรกิจที่นี่
- โฆษณาของรัฐบาล ฟิลิปปินส์ ในหนังสือ ฟอร์จูน


13. การประกันสิทธิบรรษัท

โลกาภิวัฒน์ ทำให้พรมแดนระหว่างประเทศไร้ความสำคัญลง รวมถึงอำนาจของประชาคมในชุมชนย่อยๆลงมา ในขณะเดียวกันก็จะส่งเสริมให้อำนาจของบรรษัทข้ามชาติแข็งแกร่งขึ้น
- เฮอร์แมน อี ตาลี


เศรษฐกิจของบรรษัทตะวันตกในปัจจุบัน ตลาดเป็นสถาบันที่เฉื่อยชา สถาบันที่กระฉับกระเฉงก็คือบรรษัท....ซึ่งเป็นองค์กรที่มีความคิดคับแคบและสายตาสั้นโดยธรรมชาติ...บรรษัทตั้งขึ้นมาเพื่อรับใช้ผลประโยชน์ของใครก็ตามที่สามารถควบคุมมันเอาไว้ได้ โดยที่เหลือทั้งหมดจะต้องเป็นฝ่ายแบกรับภาระ
- วิลเลียม เอ็ม ดักเกอร์




: หนังสือเล่มนี้ ซื้อมาเมื่อ Thu 16 กันยายน พ.ศ. 2542

Create Date : 25 กรกฎาคม 2551		0 comments
Last Update : 3 ธันวาคม 2556 20:14:22 น.
Counter : 2665 Pageviews.
Share Tweet