<<
มีนาคม 2555
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031
 
3 มีนาคม 2555
 
 
ปริศนาซากซุปเปอร์โนวา 400 ปี



ทีมนักดาราศาสตร์ทำหน้าที่เหมือนเป็นหน่วยสืบสวนหลักฐานในอวกาศ ได้จำแนกสิ่งที่กระตุ้นให้เกิดซุปเปอร์โนวาที่ระเบิดเมื่อสี่ศตวรรษก่อน พบว่ามันเป็นการชนกันของดาวแคระขาวสองดวง การค้นพบนี้ได้สรุปคำถามหลายสิบปีเกี่ยวกับกำเนิดของสิ่งที่เรียกว่าซุปเปอร์โนวา Ia








ภาพของซากซุปเปอร์โนวาประเภท Ia 0509-67.5 ที่ได้จากการรวมข้อมูลจากหอสังเกตการณ์ยิ่งใหญ่ของนาซ่า 2 แห่ง ผลแสดงวัสดุสารร้อนมีสีเขียวอ่อนและสีฟ้าจากข้อมูลรังสีเอกซ์ ล้อมรอบด้วยเปลือกช่วงตาเห็นได้สีชมพูสว่างซึ่งแสดงถึงก๊าซที่ได้รับแรงกระแทกจากคลื่นการระเบิดที่กำลังขยายตัวของซุปเปอร์โนวา

นักดาราศาสตร์เคยสงสัยมานานแล้วว่าดาวฤกษ์สองดวงจะมีส่วนในการระเบิดโดยดวงหนึ่งเป็นดาวแคระขาวซึ่งเป็นซากดาวตายแล้วที่มีขนาดกระทัดรัด แต่นักวิทยาศาสตร์ยังไม่แน่ใจว่าทั้งคู่เป็นดาวแคระขาวที่ชนกันหรือเป็นดาวแคระขาวดวงหนึ่งดึงมวลสารออกจากดาวข้างเคียงซึ่งเป็นดาวปกติ ลำดับเหตุการณ์ทั้งสองน่าจะเป็นสาเหตุของซุปเปอร์โนวา


แต่อย่างน้อยข้อสงสัยหลายข้อก็มีข้อสรุป นักดาราศาสตร์ Bradley Schaefer และนักศึกษา Ashley Pagnotta ทั้งสองมาจากมหาวิทยาลัยหลุยเซียน่าสเตท ใช้ภาพของซุปเปอร์โนวา SNR 0509-67.5 จากกล้องโทรทรรศน์อวกาศฮับเบิลเป็นเงื่อนงำสำคัญที่บอกว่าดาวแคระขาวสองดวงร่วมกันทำให้เกิดการระเบิดขึ้น Pagnotta เสนอผลสรุปในการประชุมสมาคมดาราศาสตร์อเมริกันครั้งที่ 219 ที่ออสติน เทกซัส งานวิจัยนี้ยังเผยแพร่ในวารสาร Nature


การค้นพบเกิดขึ้นเมื่อปีที่แล้วเมื่อนักดาราศาสตร์ขอใช้เวลาเพื่อสำรวจหาดาวข้างเคียงในเศษซากของ SNR 0509-67.5 ซึ่งเป็นซากซุปเปอร์โนวาที่อยู่ห่างออกไป 160,000 ปีแสงในเมฆแมกเจลแลนใหญ่ซึ่งเป็นกาแลคซีบริวารแห่งหนึ่งของทางช้างเผือก แต่เมื่อมองไปในภาพประจำวันวันที่ 25 มกราคม 2011 ก็ทำให้พวกเขาหมดปัญหา ภาพนั้นซึ่งแสดงซากซุปเปอร์โนวาเป็นฟองก๊าซจางๆ สีแดงที่มีความกว้างประมาณ 23 ปีแสงซึ่งถ่ายโดยกล้องฮับเบิล พวกเขาได้ถ่ายภาพที่เราต้องการโดยมีจุดประสงค์ทางวิทยาศาสตร์ที่ต่างกัน Schaefer กล่าว


พวกเขาพิมพ์ภาพและใช้ไม้บรรทัดเพื่อประเมินศูนย์กลางของซากซุปเปอร์โนวา จากนั้นก็สำรวจหาดาวข้างเคียง แต่พวกเขาไม่พบอะไรเลย กระบวนการที่รวดเร็วและง่ายๆ ใช้เวลาเพียงครึ่งชั่วโมง แต่ตอบคำถามที่มีอายุหลายทศวรรษได้ Schaefer อธิบายว่า มันเป็นช่วงเวลาแบบ ยูเรก้า เดิมๆ แน่นอนว่าเรายังต้องการการสำรวจที่ลึกกว่านี้ ซากซุปเปอร์โนวาทรงกลมระเบิดขึ้นจากแหล่งเดี่ยวที่ดาวข้างเคียงน่าจะเคยโคจรรอบ จากนั้น ก้าวแรกก็คือ การค้นพบจุดดังกล่าว


แม้จะไม่มีบันทึกการสำรวจซุปเปอร์โนวาที่สร้าง SNR 0509-67.5 อย่างไรก็ตาม นักวิจัยที่สถาบันวิทยาศาสตร์กล้องโทรทรรศน์อวกาศได้พบแสงจากซุปเปอร์โนวาที่ถูกสะท้อนออกจากฝุ่นในอวกาศ ซึ่งเดินทางมาถึงโลกล่าช้าไปประมาณ 400 ปี การล่าช้านั้นซึ่งเรียกว่า light echo ของซุปเปอร์โนวาช่วยให้นักดาราศาสตร์ได้ตรวจสอบสัญญาณสเปคตรัมของแสงจากการระเบิด ซึ่งสามารถพิสูจน์ได้ว่ามันเป็นซุปเปอร์โนวา Ia


เนื่องจากซากดูจะมีฟองก๊าซที่สมมาตรเป็นอย่างดี จึงสามารถหาใจกลางทางเรขาคณิตได้โดยง่าย คุณสมบัติเหล่านี้ทำให้ SNR 0509-67.5 เป็นเป้าหมายในอุดมคติในการตามหาอดีตดาวข้างเคียง อายุที่น้อยยังหมายความว่าดาวใดๆ ที่เหลืออยู่ไม่น่าจะเคลื่อนที่ได้ไกลจากแหล่งระเบิดมากนัก


เพื่อคำนวณใจกลางที่แท้จริง พวกเขาต้องการมากกว่าไม้บรรทัด ทั้งคู่ใช้การตรวจสอบที่แตกต่างกันสามอย่างเพื่อตรวจสอบแหล่ง และทั้งสามวิธีก็ให้พื้นที่ใกล้เคียงกัน ถ้าดาวข้างเคียงเป็นดาวแคระขาว การชนระหว่างดาวทั้งสองน่าจะทำลายทั้งคู่ แต่ถ้าเป็นดาววิถีหลักปกติก็น่าจะยังมีอยู่ แม้จะไม่ได้โคจรรอบดาวแคระขาวที่ถูกทำลายอีกต่อไปเมื่อแรงระเบิดน่าจะเป่ามันออกมา Schaefer อธิบาย


Schaefer และ Pagnotta ได้เผื่อความบังเอิญไว้ จากกรณีที่ร้ายแรงที่สุดทั้งประเภทของดาวและมันจะเดินทางได้ไกลแค่ไหน และจากนั้นก็สำรวจหาเลยจากนั้นออกไป ข้อมูลกล้องโทรทรรศน์อวกาศฮับเบิลที่พวกเขาศึกษายังรวมถึงดาวฤกษ์ที่มืดกว่าในแบบจำลองที่มืดที่สุดถึง 50 เท่า น่าแปลกใจก็คือ ใจกลางของวงแหวนมีวัตถุหนึ่งที่มีรูปร่าง สัญชาตญาณของทีมบอกว่ามันเป็นกาแลคซีพื้นหลังแห่งหนึ่งซึ่งดูเหมือนจะอยู่ในแนวสายตากับใจกลาง Schaefer อธิบายว่า อดีตดาวข้างเคียงน่าจะมีแหล่งแสงที่เป็นจุด


พวกเขาจึงถ่ายสเปคตรัมเพื่อยืนยันว่ามันเป็นเรื่องบังเอิญ แต่ Schaefer ก็แน่ใจ มันดูเหมือนกาแลคซีพื้นหลัง แล้วก็ท่าทางเหมือนกาแลคซีพื้นหลัง ดังนั้นผมคิดว่ามันน่าจะเป็นกาแลคซีพื้นหลัง แต่นั้นก็เป็นวัตถุเพียงหนึ่งเดียวที่อยู่ใกล้ใจกลาง และไม่มีจุดแสงใดที่บ่งชี้ว่าเป็นดาวที่เหลืออยู่เลย


การไม่มีดาวข้างเคียงหลงเหลืออยู่เป็นหลักฐานว่าการระเบิดที่สร้าง SNR 0509-67.5 ไม่ได้เป็นการรวมของดาวแคระขาวกับดาววิถีหลัก อย่างที่เรียกว่า single-degenerative system ที่เหลืออยู่ให้นักดาราศาสตร์เป็นทฤษฎีอีกแบบที่เรียกว่า double-degenerative system ซึ่งประกอบด้วยดาวแคระขาว 2 ดวงที่ชนกัน Schaefer กล่าวว่า เป็นครั้งแรกที่เรามีคำตอบ สิ่งที่เราให้กับ 0509 ก็คือกำจัดแบบจำลอง single-degenerative ออกไป แต่เขากล่าวว่า จุดที่อ่อนที่สุดก็คือมันเป็นเฉพาะระบบแห่งเดียว ถ้ามีดาวต้นกำเนิดเพียงชนิดเดียวจริงๆ เราก็ไขปัญหานี้ได้


ตรรกะนั้นก็เป็นเหมือนกับคำกล่าวที่โด่งดังจาก เชอร์ล๊อค โฮล์มส์ เมื่อคุณกำจัดสิ่งที่เป็นไปไม่ได้ทั้งหมดทิ้งไป ไม่ว่าจะเหลืออะไร แม้จะเป็นไปไม่ได้ นั้นจะต้องเป็นความจริง


พวกเขาทราบโดยไม่ต้องสงสัยว่าระบบดาวแคระขาวคู่ที่ให้กำเนิด SNR 0509-67.5 ได้ให้ข้อพิสูจน์แรกถึงกำเนิด เป็นคำตอบที่หนักแน่นครั้งแรกสำหรับปัญหาที่สถาบันวิทยาศาสตร์แห่งชาติบอกว่าเป็นหนึ่งในคำถามสุดยอดเก้าข้อในด้านดาราศาสตร์ Schaefer กล่าวเสริมว่า โดยทางเทคนิคแล้ว อาจมีแบบจำลองอื่นที่อธิบายการกำเนิดของซุปเปอร์โนวา Ia ซึ่งนักดาราศาสตร์ยังไม่ได้คิดขึ้นมา แต่เขาชี้ว่านักทฤษฎีจะต้องมึนงงกับปัญหานี้ไปอีกหลายสิบปี และพบว่าลำดับเหตุการณ์นั้นไม่น่าเป็นไปได้


เป็นเวลาสี่ทศวรรษที่การสำรวจหาดาวต้นกำเนิดของซุปเปอร์โนวา Ia เป็นคำถามหลักในทางดาราศาสตร์ฟิสิกส์ ปัญหานั้นมีความสำคัญอย่างพิเศษสุดในช่วงประมาณสิบปีนี้เมื่อซุปเปอร์โนวาประเภทนี้เป็นเครื่องมือพิเศษในการตรวจสอบความเร่งของเอกภพ ทีมยังวางแผนที่จะมองหาซากซุปเปอร์โนวาอื่นในเมฆแมกเจลแลนใหญ่เพื่อทดสอบการสำรวจต่อไป


แหล่งที่มา: space.com : mystery of 400-year-old star explosion finally solved

sciencedaily.com : mystery of source of supernova in nearby galaxy solved





Create Date : 03 มีนาคม 2555
Last Update : 3 มีนาคม 2555 1:04:22 น. 3 comments
Counter : 1450 Pageviews.

 
ขอบคุณที่ไปชมบ้านและตอบคำถามค่ะ

มันมโหฬารจริงๆ เลยนะคะ


อ่านปริศนาซากซุปเปอร์โนวา 400 ปี แล้วค่ะ ชอบ
ที่บ้านก็ชอบลงค่ะ



โดย: nart (sirivinit ) วันที่: 3 มีนาคม 2555 เวลา:15:01:49 น.  

 


มาอ่านตั้งแต่เมื่อวาน
แต่วิ่งไปวิ่งมา
เพิ่งได้แว๊บบมาบอกว่่า ..
พักผ่อนอย่างมีความสุข .. วันหยุดนะค๊า


ชอบอ่านเรื่องอะไรแบบนี้
แต่พวกศัพท์เฉพาะ ทำเอาปวดตับ อิอิ





โดย: d__d (มัชชาร ) วันที่: 4 มีนาคม 2555 เวลา:9:24:09 น.  

 
ขอบคุณมากนะคะ


โดย: ลั่นทมขาว วันที่: 4 มีนาคม 2555 เวลา:15:51:10 น.  

ชื่อ : * blog นี้ comment ได้เฉพาะสมาชิก
Comment :
  *ส่วน comment ไม่สามารถใช้ javascript และ style sheet
 
 

pooktoon
Location :
ระยอง Thailand

[ดู Profile ทั้งหมด]

ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
Smember
ผู้ติดตามบล็อก : 1 คน [?]




"มีคนให้เรารักก็เป็นสุขแล้ว ยิ่งคนที่เรารัก เขารักเรานั้นสุขยิ่งกว่า" free counters
[Add pooktoon's blog to your web]

 
pantip.com pantipmarket.com pantown.com
pantip.com pantipmarket.com pantown.com