โรคตับมีอะไรให้เลือกบ้าง

โรคตับมีมากมายจนสามารถนำมาเขียนได้เป็นเล่ม

หนากว่าสมุดหน้าเหลืองเยลโล่เพจเจส

สำหรับค้นหาเบอร์โทรศัพท์สักห้าเล่มเรียงกัน

ฉะนั้นเมื่อมีโรคจำนวนมากจึงดูลึกลับ

 น่าสะพรึงกลัว  หมอเองก็กลัวคนเป็นโรคก็ยิ่งกลัว

 แถมบางโรคใครได้รับเกียรติถูกเลือกให้เป็นแล้ว

อยู่ได้ไม่นานทุกคนจึงเกิดอาการ

 "ตับหล่นไปอยู่ที่ตาตุ่ม"

หน้าซีดเผือดเมื่อถูกบอกว่าเป็นโรคตับ

เราลองมาดูแบบง่ายๆ ตามกลุ่มโรคที่พบบ่อย

  เมื่อใครก็ตามไปตรวจเช็คร่างกาย

 หรือเกิดอาการโรคตับไปหาหมอ

แล้วถูกบอกว่าตับผิดปกติ

1.  ตับอักเสบ

คำว่าอักเสบเทียบได้กับเวลาเป็นฝี หรือถูกมีดบาด

แล้วผิวหนังตรงขอบแผล

มีอาการบวมแดง ร้อน และกดเจ็บ

แต่การอักเสบเวลาไปอยู่ในเนื้อตับ

 ตับไม่สามารถตะโกนบอก

เจ้าของตับได้ว่า "โอ๊ยเจ็บ!"

 เพราะตับไม่มีเส้นประสาทอยู่ข้างใน

จะทราบได้ก็ตอนไปตรวจ

ค่าการอับเสบของตับ (SGOT หรือ SGPT)

แล้วพบว่าสูงกว่าค่าปกติ

 มากน้อยตามแต่เระยะและชนิดของตับอักเสบ

บางคนก็อาจมีอาการตาเหลือง ตัวเหลือง

 คลื่นใส้อาเจียน ปวดแน่นท้อง ปัสสาวะสีเหลืองเข้ม

 แต่ส่วนใหญ่แล้วจะไม่มีอาการ

กระตุกต่อมสำนึกของเจ้าตัวให้ทราบได้

ตับอักเสบแบ่งออกง่ายๆ

เป็นตับอักเสบเฉียบพลัน คือเกิดการอักเสบ

จากอะไรก็ตามแล้วหายสนิทภายใน 6 เดือน

 สาเหตุที่พบส่วนใหญ่

ได้แก่ ยาหรือสมุนไพรและไวรัสตับอักเสบทุกชนิด

ความรุนแรงก็มีตั้งแต่ไม่รู้ตัวว่าเป็นโรค

จนโรคหายไปแล้ว

หรือมาด้วยคลื่นใส้อาเจียน

ตาเหลืองแล้วโรคหายเอง

ไปจนถึงขั้นตับวายเสียชีวิต 

ตับอักเสบเรื้อรังก็คือ

 ตับอักเสบที่เป็นแล้วไม่หายใน  6 เดือน

ได้แก่โรคไวรัสตับอักเสบบี หรือซี 

โรคตับจากแอลกอฮอล์

หรือจากไขมันพอกตับ เป็นต้น

ภาวะตับอักเสบเรื้อรังนี้เมื่อเป็นนานๆเข้า สิบ ยี่สิบปี

ตับจะเกิดพังผืดขึ้นเรื่อยๆ

 เมื่อเป็นพังผืดหรือแผลเป็นทั้งตับ

ก็เรียกว่าเกิดภาวะตับแข็ง

 ตับก็จะแข็งไม่นุ่มเหมือนเดิม

เมื่อโรคไม่ได้รับการแก้ไข

 เนื้อตับถูกแทนที่ด้วยพังผืด

จนไม่มีเนื้อตับปกติทำงานอย่างพอเพียง

ก็จะแสดงอาการของตับวาย

หรือตับแข็งระยะท้ายจนเสียชีวิต และที่สำคัญ

บางคนจะเกิดมีมะเร็งตับแทรกขึ้นมา

เมื่อถึงเวลาอันควร

2. ก้อนในตับ

คำนี้ยิ่งน่ากลัว เมื่อไปตรวจเช็คตับ

ด้วยการตรวจคลื่นเสียงของตับ

แล้วพบจุดหรือก้อนในเนื้อตับ 

 หรือบางท่านก็มีอาการของโรคตับ

แล้วไปตรวจพบก้อนเข้า ต้องจำไว้ว่า 

เมื่อพบก้อนจากการตรวจเช็คร่างกายประจำปี

ส่วนใหญ่เป็น"ก้อนชนิดเนื้อดี"

มีอยู่สองสามชนิดที่พบบ่อย ขยายขนาดช้า

และไม่กลายเป็นมะร็ง

โดยมากไม่ต้องไปทำอะไรกับก้อน

เพียงแต่ติดตามทักทายกับก้อนกันอย่างสม่ำเสมอ

ก้อนอีกชนิดหนึ่งเป็นก้อน

 "เนื้อร้ายหรือมะเร็ง" อันนี้สำคัญ

ต้องรีบหาให้พบกันตั้งแต่เนิ่นๆ

 เพื่อจะให้การรักษาได้อย่างเหมาะสม

ก้อนมะเร็งนี้แบ่งง่ายๆเป็น "มะเร็งที่เนื้อตับ"

 หรือที่เรียกว่า"เฮปาโตมา (Hepatoma)"

ที่เกี่ยวกับการดื่มแอลกอฮอล์

ไวรัสตับอักเสบบี หรือซี ไขมันพอกตับ

 จนเกิดภาวะตับแข็ง เป็นต้น

หลายคนเมื่อเป็นแล้วจะมีค่ามะเร็งในเลือดที่เรียกว่า

แอลฟา-ฟีโตโปรตีน(Alfa-fetoprotein)

หรือใช้คำย่อว่า AFP สูงขึ้น

"มะเร็งท่อน้ำดี" เป็นมะเร็งที่เกิดบริเวณท่อน้ำดีของตับ

พบบ่อยทางภาคอีสานเกี่ยวเนื่องกับพยาธิใบไม้ในตับ

เมื่อก้อนไปอุดท่อน้ำดีจะมีอาการตาเหลือง ตัวเหลือง

หรือคันตามตัว สุดท้ายคือ "มะเร็งที่กระจายมาจากที่อื่น"

เช่น  เป็นมะเร็งลำใส้ใหญ่  ตับอ่อน หรือที่ใดก็ตาม

แล้วกระจายมากับเลือดที่ไหลผ่านตับ มาอาศัยอยู่ในตับ

อาการก็เป็นไปตามโรคมะเร็งต้นกำเนิดในตำแหน่งนั้นๆ

หรือมาแสดงอาการตอนที่มาอยู่ในตับ

3. ถุงน้ำในตับ

ถุงน้ำหรือภาษาแพทย์ใช้คำว่า ซีสท์ (Cyst)

 คือเป็นถุงมีผนังโดยรอบอุ้มน้ำ

หรือของเหลวอยู่ภายใน มีขนาดแตกต่างกัน

ตั้งแต่เป็นมิลลิเมตรไปจนขนาดเกือบเต็มตับ

 มีจำนวนตั้งแต่หนึ่งไปจนถึงนับไม่ถ้วน

 ถุงน้ำในตับส่วนมากไม่ก่อปัญหา

คิดเสียว่ามีไว้เป็นเครื่องประดับในตับ

 แต่ก็มีส่วนน้อยที่เป็นถุงน้ำชนิดที่ก่อปัญหา 

 ฉะนั้นในเบื้องต้นอย่าตกใจหรือคิดมาก

เมื่อรู้ว่าตนเองมีถุงน้ำในตับ 

 แต่ก็ควรไปพบแพทย์เพื่อตรวจ

และติดตามตามความเหมาะสม

4. โรคท่อน้ำดีหรือถุงน้ำดี

ตับไม่ได้มีเพียงเนื้อตับ

มีส่วนที่เป็นท่อสำหรับขับน้ำดีออกจากเซลล์ตับ

เริ่มจากท่อเล็กๆไปจนท่อใหญ่

เปิดออกบริเวณลำใส้เล็กส่วนต้น

และยังมีถุงน้ำดีห้อยอยูู่ข้างๆ ท่อน้ำดี

 โรคที่นำมาพบแพทย์บ่อยๆได้แก่

นิ่วในถุงน้ำดี  ติ่งเนื้อในถุงน้ำดี 

 ถุงน้ำดีอักเสบ นิ่วในท่อน้ำดี

ติดเชื้อในท่อน้ำดี

  และมะเร็งท่อน้ำดีที่ตำแหน่งต่างๆ

5. โรคอื่นๆ  

อีกมากมาย  เช่น โรคของท่อหลอดเลือดดำ

ที่วิ่งเข้าและออกจากตับ 

โรคตับแต่กำเนิดหลายๆชนิดเป็นต้น

.......................