คติสัญลักษณ์
ชวพงศ์ ชำนิประศาสน์

ภาพพระบฏ มักจะเป็นภาพวาดหรือภาพเขียนที่เกี่ยวกับพระพุทธเจ้า ทั้งนี้เพื่อใช้แขวนไว้บูชาในสถานที่ต่างๆ (มิใช่เพื่อการประดับตกแต่ง) อันเป็นที่นิยมกันมากในพุทธศาสนานิกายมหายานนั้น

มีภาพพระบฏอีกชนิดหนึ่งที่มิได้เป็นรูปพระพุทธเจ้าโดยตรง แต่เป็นการหมายถึง "จักรวาลอันบริสุทธิ์" หรือเรียกกันอีกแบบหนึ่งว่า พุทธเกษตร หรือในภาษาสันสกฤตว่า มันดาลา แปลอีกอย่างว่า ที่ประทับของพระพุทธเจ้าและพระโพธิสัตว์ต่างๆ ในขณะรู้แจ้ง (มันดาลาในภาษาไทยเรียกว่า มณฑล) ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของสภาวะบริสุทธิ์แห่งจิตใจ

ในภาพตัวอย่างของพระบฏพุทธเกษตรนี้ จะประกอบด้วยวงล้อล้อมศูนย์กลางเป็นชั้นๆ สัญลักษณ์ของพื้นที่ส่วนกลางที่เป็นรูปสีเหลืองลำดับชั้น มีลักษณะเป็นทางเข้าสู่ศูนย์กลางที่มีสีเป็นความหมายทางธรรมะก็ดี

ศูนย์กลางของภาพพระบฏที่เรียกว่ามันดาลาหรือพุทธเกษตร มีความหมายในพุทธศาสนาฝ่ายเถรวาทก็คือ เขาพระสุเมรุอันเป็นศูนย์กลางแห่งจักรวาล แต่บางรูปจะเป็นรูปของพระพุทธเจ้าห้าพระองค์ดังที่ได้บรรยายไว้ก่อนหน้านี้

ประตูทั้ง 4 ทิศของภาพก็คือ ทิศที่แสดงถึงพรหมวิหาร 4 ได้แก่ เมตตา กรุณา มุทิตา และอุเบกขา

กำแพงทั้ง 4 ความหมายก็คือ

1.กำแพงแห่งความรู้อันบริสุทธิ์

2.กำแพง (เพชร) ความแข็งแรงและกล้าหาญ

3.กำแพงของการมีสติรู้

4.กำแพงถึงการยอมตนต่อพุทธ


อย่างไรก็ตามภาพพระบฏหรือทังก้าที่มีภาพความหมายทางธรรมะ ค่อนข้างจะดูยากสำหรับผู้คนทั่วไป ผู้ดูที่เข้าใจในความหมายทั้งปวงในพุทธจึงต้องเป็นผู้รู้อย่างแท้จริง

หน้า 5

ขอบคุณ ข่าวสดออนไลน์

คติสัญลักษณ์
คุณชวพงศ์ ชำนิประศาสน์

อาทิตยวารสิริสวัสดิ์ค่ะ    

Create Date : 07 ธันวาคม 2557
Last Update : 7 ธันวาคม 2557 7:01:08 น.		0 comments
Counter : 963 Pageviews.
Share Tweet