คติสัญญลักษณ์ สถาปัตยกรรมไทย
ชวพงศ์ ชำนิประศาสน์

คำว่า มุทราในพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิต เป็นคำนาม แปลความเช่นเดียวกับคำว่า มุททา และมุทรา แปลรวมว่า ตรา พิมพ์ เครื่องสำหรับตีตรา เครื่องหมาย แหวน แหวนตรา หรือหัว ยอด ยอดที่สุด แต่ความหมายในทางพุทธศาสนา

มุทรา เป็นสรรพนาม แปลว่า สัญลักษณ์ หมายถึง การแสดงพระหัตถ์ ในทางประติมานวิทยา มุทรามีความหมายถึงการแสดงพระหัตถ์ ตรงกับภาษาอังกฤษว่า GESTURE

มุทรา จะแสดงความหมายอย่างหนึ่งอย่างใด ที่อาจเกี่ยวข้องกับการแสดงธรรมเรื่องใดเรื่องหนึ่ง หรือเกี่ยวข้องกับพุทธประวัติบางตอน

ในศิลปะพุทธศาสนาอินเดีย ภาพพระพุทธเจ้าหรือพระพุทธรูปจะมีสัญลักษณ์ทางการแสดงธรรมหรือพุทธประวัติที่เรียกว่า มุทราอยู่ 6 ลักษณะ คือ

1.อภัยมุทรา (ปางประทานอภัย)

2.วรมุทรา (ปางประทานพร)

3.ธยานมุทรา (ปางสมาธิ)

4.ภูมิสปราศมุทรา (ปางมารวิชัย)

5.วิตรรถมุทรา (ปางสั่งสอน)

6.ธรรมจักรมุทรา (ปางปฐมเทศนา)

ส่วนในฝ่ายเถรวาท มุทราจะเปลี่ยนความหมายเป็นสัญลักษณ์ ที่เรียกว่า พระพุทธรูปปางต่างๆ จะบรรยายรายละเอียดความหมายของมุทราในความหมายของฝ่ายมหายานแต่ละแบบในฉบับต่อไป

หน้า 6

ขอบคุณ ข่าวสดออนไลน์

คติสัญญลักษณ์ สถาปัตยกรรมไทย
คุณชวพงศ์ ชำนิประศาสน์

สิริสวัสดิ์อาทิตยวารค่ะ 

Create Date : 11 มกราคม 2558
Last Update : 11 มกราคม 2558 9:08:58 น.		0 comments
Counter : 1685 Pageviews.
Share Tweet