BlogGang.com : : sirivinit : ต้นเกด ราชายตนะ - ชวพงศ์ ชำนิประศาสน์

ต้นเกด ราชายตนะ - ชวพงศ์ ชำนิประศาสน์

คติ-สัญลักษณ์ สถาปัตยกนรรมไทย
ชวพงศ์ ชำนิประศาสน์

ต้นเกดอีกชื่อเรียกว่า ราชายตนะ เป็นต้นไม้พุ่มสูง ประมาณ 10-13 เมตร ลำต้นตรง เป็นต้นไม้ที่พระพุทธเจ้าเสด็จประทับที่ร่มไม้เกดนี้เป็นสัปดาห์สุดท้ายหลังจากตรัสรู้

ในพุทธประวัติกล่าวว่า พระพุทธเจ้าเสด็จประทับ ณ ร่มไม้เกดนี้ในสัปดาห์ที่ 7 หรือสัปดาห์สุดท้ายของการตรัสรู้ หลังจากได้ทรงอดอาหารมาเป็นเวลา 49 วัน (ไม่จำเป็นต้องสงสัยเรื่องของการอดอาหารของพระพุทธเจ้า เพราะเป็นเรื่องที่มิได้เกิดประโยชน์ต่อการพ้นทุกข์ทางพุทธศาสนา)

ณ โคนต้นไม้นี้เองที่มีเรื่องราวว่า มีพ่อค้า 2 คน ชื่อ ตปุสสะ และ ภัลลิกะ ผ่านมาได้เห็นพระพุทธเจ้ามีพระรัศมีอันผ่องใส บังเกิดความเลื่อมใสจึงนำ ข้าวสัตตุก้อน สัตตุผง มาถวาย

(พจนานุกรมพุทธศาสตร์ฉบับประมวลศัพท์ของพระธรรมปิฎก ป.อ.ปยุตตฺโต กล่าวว่า คือข้าวตู ส่วนเสฐียรพงษ์ วรรณปก ราชบัณฑิต ให้ความหมายว่า บาลีเรียกสัตตุผงว่า มันถะ ข้าวตากที่ตำละเอียด สัตตุก้อนเรียก มธุบิณฑิกะ คือข้าวตากที่ผสมน้ำผึ้งแล้วปั้นเป็นก้อน)

และประกาศตนเป็นอุบาสกคู่แรกของพระพุทธศาสนา (อุบาสก แปลว่า คฤหัสถ์ชายผู้นับถือพุทธศาสนาอย่างมั่นคง) (ข้อสังเกตก็คือ ขณะนั้นพระพุทธเจ้ายังมิได้ประกาศพระศาสนา หรือเทศนาในเรื่องใด แต่กลับมีผู้ประกาศตนเป็นพุทธศาสนิกชนขึ้นก่อน)

ความสำคัญของเรื่องต้นเกดหรือราชายตนะก็คือ การที่พระพุทธเจ้าอนุโมทนาในศรัทธาของตปุสสะกับภัลลิกะ ทรงลูบพระเกศาตกลงมา 8 เส้น มอบให้พ่อค้าทั้งสองซึ่งเล่ากันต่อมาก็คือ การนำพระเกศาทั้ง 8 เส้นมาบรรจุอยู่ในเจดีย์ชเวดากองที่เมืองย่างกุ้งทุกวันนี้

ประเด็นที่น่าสนใจก็คือ ปริศนาธรรมของพระเกศา 8 เส้นนั้นมีความหมายอย่างไร

ถ้าจะตีความในประเด็นนี้ก็คือ ความต่อเนื่องไปสู่ปฐมเทศนาหรือธัมมจักรกัปปวัตนสูตร ที่กล่าวถึงหนทางอันประเสริฐ ที่จะนำไปสู่ความพ้นทุกข์คือ อริยมรรคอันมีองค์ 8 หรือนัยยะสำคัญก็คือ ทางอันประเสริฐนั่นเอง

หน้า 5

ขอบคุณ ข่าวสดออนไลน์
คติ-สัญลักษณ์ สถาปัตยกนรรมไทย
คุณชวพงศ์ ชำนิประศาสน์

อาทิตยวารสิริสวัสดิ์ค่ะ

Create Date : 11 ตุลาคม 2558

Last Update : 11 ตุลาคม 2558 12:29:54 น.

0 comments

Counter : 4128 Pageviews.