คอลัมน์ คติสัญลักษณ์
ชวพงศ์ ชำนิประศาสน์

ปรากฏชื่อวัดพระศรีรัตนมหาธาตุ ในศิลาจารึกหลักที่ 1 (พ่อขุนรามคำแหง) ด้านที่ 3 ที่บ่งบอกถึงเรื่องของวัดพระศรีรัตนมหาธาตุคือ

ย่อหน้าที่ 3 "1416 ศกปีมะโรง พ่อขุนรามคำแหงเจ้าเมืองศรีสัชนาลัยสุโขทัยนี้"

ย่อหน้าที่ 4 "จารึกอันหนึ่งมีในเมืองเชลียง สถาปนาไว้ด้วยพระศรีรัตนธาตุ"

จากจารึกและความหมายของวัดพระศรีรัตนมหาธาตุหรือวัดพระมหาธาตุ ที่ปรากฏในศิลาจารึกดังกล่าว จึงน่าจะเชื่อได้ว่า วัดที่มีชื่อดังนี้เป็นสัญลักษณ์ของศูนย์แห่งอำนาจ เพราะพ่อขุนรามคำแหงเป็นกษัตริย์ของเมืองศรีสัชนาลัยและสุโขทัย

และแปลเป็นรูปธรรมอีกแบบก็คือ สัญลักษณ์ของศูนย์กลางอำนาจของนครรัฐ ที่ยกเอาสัญลักษณ์ของศูนย์กลางจักรวาลทัศน์ก็คือ เขาพระสุเมรุเป็นหลัก โดยมีวิหารหลวงหรือวิหารอันเป็นสัญลักษณ์ของอนุทวีป เช่น ชมพูทวีป อันได้มี พระพุทธเจ้า มาอุบัติขึ้น

ขณะเดียวกันในทิศด้านอื่นอีก 3 ทิศ ก็ยังปรากฏวิหารที่ทำเป็นซุ้มโถงทั้ง 3 ทิศ ซึ่งความหมายก็หมายถึง อนุทวีป เช่นเดียวกับวิหารหลวง

องค์พระปรางค์ประธาน นักโบราณคดีกำหนดว่ารูปแบบนี้เป็นปรางค์แบบอยุธยา แต่จากศิลาจารึกที่ 1 ที่จารึกว่า พ่อขุนรามคำแหงได้มีจารึกอันหนึ่งเก็บเอาไว้ที่วัดนี้

ดังนั้น น่าจะสันนิษฐานได้ว่า เจดีย์ทรงปรางค์แบบอยุธยาก็คงจะมีรูปแบบนี้ปรากฏอยู่ร่วมสมัยสุโขทัย หรืออาจจะเป็นการปฏิสังขรณ์รูปแบบนี้ในภายหลัง

หน้า 5


ขอบคุณ ข่าวสดออนไลน์

คอลัมน์ คติสัญลักษณ์
คุณชวพงศ์ ชำนิประศาสน์

สิริสวัสดิ์อาทิตยวารค่ะ

Create Date : 10 สิงหาคม 2557
Last Update : 10 สิงหาคม 2557 9:09:34 น.		0 comments
Counter : 1750 Pageviews.
Share Tweet