คอลัมน์ คติสัญลักษณ์
ชวพงศ์ ชำนิประศาสน์

คุณลักษณะสำคัญลำดับที่ 5 ของผู้ที่จะตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้า ที่เรียกว่าปัญญาบารมี
ปัญญาบารมีในชาดกตอนนี้ชื่อว่า มโหสถบัณฑิต

มโหสถบัณฑิตเป็นผู้มีสติปัญญาฉลาดเฉลียว ประกอบด้วยคุณธรรม จริยธรรม ตั้งแต่เมื่อยังเป็นเด็ก แม้เมื่อยังเด็กนักก็มักจะได้รับความไว้วางใจจาก

ผู้คนให้ช่วยแก้ไขปัญหาพิจารณาตัดสิน

ในภาพที่เห็นนี้ มโหสถบัณฑิตกำลังเจรจาไม่กระทำศึกสงครามด้วยการรบพุ่ง ฆ่าฟันกัน แต่เป็นการเจรจาทำสงครามที่ไม่มีการสูญเสียชีวิต ทรัพย์สิน และเกียรติยศ จนเป็นเหตุให้กษัตริย์เจ้าเมือง มิถิลา มีพระประสงค์จะนำตัวมาเป็น นักปราชญ์ ประจำราชสำนักของพระองค์

แต่ถูกขัดขวางจากนักปราชญ์ประจำราชสำนักอีก 4 คน เนื่องจากความหวาดระแวงและอิจฉากลัวว่า มโหสถ บัณฑิตจะได้รับเกียรติยศสูงกว่าตน จึงมักจะได้รับการกลั่นแกล้งและสร้างปัญหาให้มโหสถอยู่เนืองๆ ในที่สุดพระเจ้ากรุงมิถิลาได้รับมโหสถไปเลี้ยงไว้ในฐานะราชบุตร

ต่อมาความหวาดระแวงของปราชญ์ประจำราชสำนัก 4 คน ทำให้กษัตริย์แห่ง มิถิลานครหลงเชื่อว่า มโหสถบัณฑิตนั้นมีจิตประสงค์ร้ายจะแย่งราชสมบัติของพระองค์ ทำให้มโหสถถูกไล่ออกจากวัง แต่ความจงรักภักดีของมโหสถทำให้พระเจ้ากรุงมิถิลาได้สติและได้ถามถึงเหตุผลของความจงรักภักดี ซึ่งมโหสถได้ตอบเป็นใจความสำคัญดังนี้

"บัณฑิตย่อมไม่ทำชั่วเพื่อให้ได้ความสุขสำหรับตน แม้จะถูกทับถมให้เสื่อมลาภ เสื่อมยศ ก็ไม่คิดสละธรรมด้วยความหลงในลาภ ในยศ หรือด้วยความรักความชั่ว"

"บุคคลที่ได้รับการเกื้อหนุนอุปการะจากผู้ใด ย่อมไม่ทำให้ไมตรีนั้นเสียไปด้วยความโง่เขลา หรือความหลงในยศอำนาจ"

"บุคคลผู้ครองเรือน หากเกียจคร้านก็ไม่งาม นักบวชไม่สำรวมก็ไม่งาม พระราชาขาดความพินิจพิจารณาก็ไม่งาม บัณฑิตโกรธง่ายก็ไม่งาม"

นอกจากการเป็นนักปราชญ์ที่สำคัญที่ให้คำปรึกษาแก่กษัตริย์แห่งมิถิลานครแล้ว ยังมีคำปรึกษาที่สำคัญที่ต้องยกมาแสดงก็คือ การเตือนสติครั้งสำคัญแก่กษัตริย์แห่งมิถิลานคร ผู้ตกเป็นเหยื่อทางกามราคะที่กษัตริย์แห่งเมืองอุตรปัญญามอบให้จนหลงผิด

มีความว่า "การทำไมตรีกับผู้ไม่มีศีลธรรม ย่อมนำความทุกข์มาให้ ธรรมดาบุคคลผู้มีปัญญาไม่พึงทำไมตรีสมาคมกับบุคคลผู้ไม่มีศีล ไว้ใจมิได้ ย่อมนำความเดือดร้อนมาสู่ไมตรีนั้น"

หน้า 6

ขอบคุณ ข่าวสดออนไลน์

คอลัมน์ คติสัญลักษณ์
คุณชวพงศ์ ชำนิประศาสน์

สิริสวัสดิ์จันทรวารค่ะ

Create Date : 27 มกราคม 2557
Last Update : 27 มกราคม 2557 11:33:25 น.		0 comments
Counter : 1421 Pageviews.
Share Tweet