วัดมกุฏกษัตริยาราม - ชวพงศ์ ชำนิประศาสน์
คอลัมน์ คติสัญลักษณ์ ชวพงศ์ ชำนิประศาสน์
กรุงเทพมหานครหรือกรุงรัตนโกสินทร์ เมืองหลวงของประเทศไทย ที่ตั้งขึ้นเมื่อปี 2325 มิได้มีฐานะเป็นเพียงแค่นครรัฐที่มีอำนาจทางเศรษฐกิจ การเมือง ระดับนครรัฐ หากเป็นศูนย์กลางอำนาจทั้งทางทหาร เศรษฐกิจ และสังคม แห่งภาคพื้นเอเชียอาคเนย์ที่ยิ่งใหญ่กว่าการเป็นนครรัฐ
ความเป็นศูนย์กลางหรือความยิ่งใหญ่กว่าเป็นนครรัฐดังกล่าวนี้เอง ที่ดูเสมือนว่า กรุงเทพฯ ไม่จำเป็นต้องแสดงคติและสัญลักษณ์ของจักรวาลทัศน์ตามคติและสัญลักษณ์ ตลอดจนรูปแบบทางสถาปัตย กรรมที่เคยมีมาเช่นเดียวกับนครรัฐอื่นในอดีต แม้จะมีชื่อวัดสำคัญว่าวัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ราชวรมหาวิหาร ก็มิใช่สัญลักษณ์ของวัดมหาธาตุเช่นวัดมหาธาตุของนครรัฐต่างๆ
อย่างไรก็ตาม กรุงเทพฯ ถึงแม้จะไม่มีรูปแบบของวัดมหาธาตุอย่างในอดีต พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ทรงกำหนดให้วัดสุทัศนเทพวราราม เป็นศูนย์กลางของกรุงเทพมหานครที่เสมือนเป็นคติและสัญลักษณ์ของจักรวาล โดยยกเอาวิหารพระศากยมุนีขึ้นเป็นหลัก หรือเป็นสัญลักษณ์ของเขาพระสุเมรุ โดยกำหนดองค์ประกอบภายนอกวิหาร เช่น ลานวัดเป็นดั่งทะเลสีทันดร
ต่อมาในสมัยของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 รูปแบบและแผนผังของวัดสำคัญเช่นจักรวาลทัศน์แบบในอดีต ปรากฏเห็นชัดเจนขึ้นที่วัดสำคัญ 2 วัด คือ วัดมกุฏกษัตริยาราม และวัดโสมนัสวิหาร เป็นวัดที่มีวิหารอยู่ด้านหน้าเจดีย์ประธาน ล้อมรอบด้วยระเบียงคด อันเป็นสัญลักษณ์ของจักรวาล และพระอุโบสถอันเป็นเสมือนชมพูทวีป ที่ตั้งอยู่ด้านใต้หลังกำแพงระเบียงคด อันเป็นสถานที่ที่จะมีพระพุทธเจ้าอุบัติขึ้นมาประกาศธรรมจักร
ความแตกต่างของเจดีย์ประธานในสองวัดนี้ กับเจดีย์ประธานของวัดมหาธาตุฯ ในอดีตก็คือ เจดีย์ประธานของทั้งสองวัด เป็นคติคำสอนทางพุทธศาสนาที่บ่งถึงระดับชั้นของผู้มีคุณธรรมอันพิเศษ ตั้งแต่สวรรค์ทั้ง 6 ไปจนจรดพรหมโลก และสิ้นสุดที่จุดสูงสุดของเจดีย์ประธาน คือ นิพพาน ซึ่งส่วนใหญ่เจดีย์ประธานของวัดมหาธาตุ ในอดีตมักจะมีรูปแบบเป็นสัญลักษณ์ของสวรรค์ทั้ง 6 ชั้น เท่านั้น
หน้า 5
ขอบคุณ ข่าวสดออนไลน์ คอลัมน์ คติสัญลักษณ์ คุณชวพงศ์ ชำนิประศาสน์
สิริสวัสดิ์อาทิตยวารค่ะ
Create Date : 02 พฤศจิกายน 2557 |
Last Update : 2 พฤศจิกายน 2557 10:19:38 น. |
|
0 comments
|
Counter : 1741 Pageviews. |
|
|