คติ-สัญลักษณ์ สถาปัตยกรรมไทย
ชวพงศ์ ชำนิประศาสน์

อาทิตย์ที่แล้วเขียนถึงแนวคิดฝ่ายที่ 3 ของมหายานที่กล่าวถึงนิกายสุขาวดี และก็พาดพิงไปถึงการผสมผสานแนวคิดของฝ่ายเถรวาทในประเทศไทย กับรูปแบบทางสถาปัตย กรรมที่สะท้อนทั้งแนวคิดของนิกายสุขาวดี อาทิตย์นี้จึงขอเพิ่มเติมความเข้าใจเรื่องนิกายสุขาวดี

อาจารย์สมภาร พรมทา บรรยายว่า นิกายนี้เกิดขึ้นในประเทศจีน แต่ความคิด แนวของสุขาวดีนี้มีมาก่อนแล้วในมหายานยุคต้นที่กล่าวว่า พระพุทธเจ้านั้นมีอยู่มากมาย ดั่งเม็ดทรายในมหาคงคานที และพระพุทธเจ้านั้นจะประจำอยู่ในดินแดนที่เรียกว่า พุทธเกษตร

 และพุทธเกษตรที่สำคัญองค์หนึ่งชื่อว่า สุขาวดีพุทธเกษตร อันมีพระพุทธเจ้านาม อมิตพุทธ ซึ่งแปลว่า ผู้มีแสงสว่าง (หมายถึงปัญหา) ที่ส่องไปได้ทุกที่ทุกแห่ง


เมื่อพุทธศาสนาในแนวนี้ได้ขยายเข้าไปในประเทศจีน ซึ่งมีผู้คนเป็นจำนวนมาก ต้องตรากตรำทำงานหนัก ที่รู้สึกว่าร้อนรุ่มเต็มไปด้วยความทุกข์ยาก ย่อมปรารถนาหรือใฝ่ฝันที่จะอยู่ในทิพยสถาน ที่มีความเบาสบายรื่นรมย์

ผู้คนเหล่านั้นก็ฝันใฝ่ ถึงพุทธเกษตร นิกายสุขาวดีจึงขยายตัว และได้รับความนับถือแพร่หลายมากยิ่งขึ้น และดูจะมากที่สุดในฝ่ายมหายาน

ในความเป็นพุทธศาสนิกชน จุด มุ่งหมายอันสำคัญของพุทธศาสนิกก็คือ การเข้าถึงนิพพาน และนิพพานนี้มีความหมายอยู่ 2 สถานก็คือ


แบบที่ 1 ที่บุคคลเข้าถึงนิพพานแล้ว แต่ยังมีชีวิตอยู่ในโลก ก็คือ พ้นจากทุกข์ อันเจืออยู่ด้วยกิเลส แต่ยังติดพันอยู่กับทุกข์ทางกาย

แบบที่ 2 ก็คือ บุคคลที่เข้าถึงนิพพานเมื่อชีวิตของความเป็นมนุษย์สิ้นสุดลง ซึ่งหมายถึงความสิ้นทุกข์ทั้งทางกาย และทางใจ

ทีนี้เมื่อเป็นมนุษย์อยู่แต่ไม่อาจเข้าสู่ ภาวะนิพพานในช่วงชีวิตได้ ก็ปรารถนาที่จะ เข้าสู่ภาวะนิพพานเมื่อชีวิตล่วงไป ก็ตั้งจิตปรารถนาที่จะไปเกิดในแดนสุขาวดี ซึ่งเมื่อได้ไปบังเกิดในแดนสุขาวดีแล้ว ผู้นั้นจะได้ฟังธรรมจากพระอมิตพุทธเจ้าที่ทรงรอบรู้ในการสั่งสอนสัตว์โลกก็จะบรรลุนิพพาน ณ ที่นั้น

นั่นหมายความว่าตัวบุคคลจะปรารถนาเข้าสู่ภาวะนิพพาน บุคคลนั้นจะต้องประพฤติดี ปฏิบัติชอบ มีศรัทธายึดมั่น ในความดี และตั้งจิตปรารถนาที่จะไปบังเกิดในแดนสุขาวดีตลอดชีวิต กล่าวคำสรรเสริญพระพุทธเจ้านามอมิตพุทธ ผู้นั้นเมื่อจุติจากโลกนี้ไปแล้ว ปฏิสนธิในพุทธเกษตรนามสุขาวดี และจะได้ฟังธรรมจากพระอมิตพุทธเจ้าเพื่อเข้าสู่ภาวะนิพพาน

หน้า 5

Create Date : 02 สิงหาคม 2558
Last Update : 2 สิงหาคม 2558 11:44:41 น.		0 comments
Counter : 911 Pageviews.
Share Tweet