คติสัญลักษณ์ สถาปัตยกรรมไทย
ชวพงศ์ ชำนิประศาสน์

พระพุทธอนันตคุณอดุลญาณบพิตร

วัดราชโอรสารามราชวรวิหาร เป็นวัดเก่าในสมัยกรุงศรีอยุธยา ชื่อเดิมชื่อวัดจอมทอง เป็นวัดที่พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 3 เมื่อครั้งยังดำรงตำแหน่งเป็นสมเด็จพระเจ้าลูกยา กรมหมื่นเจษฎาบดินทร ยกทัพเพื่อไปขัดตาทัพพม่า ที่มีข่าวจะยกเข้ามารบกับกรุงรัตนโกสินทร์ ได้ไปพักที่วัดจอมทองนี้ ก่อนยกทัพไปขัดตาทัพ

ภายหลังเมื่อทราบว่าพม่าไม่ได้ยกกองทัพมาตามข่าว สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอกรมหมื่นเจษฎาบดินทร จึงบูรณะวัดนี้และเปลี่ยนชื่อจากวัดจอมทอง เป็นวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร

ลักษณะสำคัญของวัดนี้ก็คือ การตกแต่งแบบศิลปะจีน ด้วยวัสดุและรูปแบบบางประการ จนมีผู้กล่าวว่าเป็นสถาปัตยกรรมจีน

แต่เมื่อพิจารณารูปแบบแผนผัง จะเห็นว่ายังคงคติทางสถาปัตยกรรมของไทย ในแนวคิดของจักรวาลทัศน์ทางศาสนาอย่างสมบูรณ์ครบถ้วน ตามแบบแผนผังสมัยรัตนโกสินทร์

ตัววิหารพระนอนคือ ศูนย์กลางจักรวาลที่มี วิหารคด ทำหน้าที่ของกำแพงจักรวาล เจดีย์รายโดยรอบคือ พุทธเกษตรหรือพุทธมณฑล หรืออนุทวีปที่รายล้อมศูนย์กลางจักรวาล

พระอุโบสถด้านนอกหน้าพระมหาวิหารคือ ชมพูทวีป ที่เป็นสถานที่จะมีพระพุทธเจ้าเสด็จอุบัติขึ้น ในพระอุโบสถนี้จึงมีพระประธานเป็นพระพุทธรูปปางสมาธิ นามพระพุทธอนันตคุณอดุลญาณบพิตร ซึ่งว่ากันว่าเป็นพระพุทธรูปที่งดงามที่สุดในสมัยเดียวกัน

เนื่องจากวัดนี้เป็นวัดที่รัชกาลที่ 3 ทรงบูรณะและเชื่อว่าพระองค์ เป็นสถาปนิกและควบคุมงานติดตามดูแลงานก่อสร้างตลอดเวลา วัดราชโอรสแห่งนี้ จึงมีรูปแบบและการตกแต่งเฉพาะตัวที่แปลกแตกต่างจากรูปแบบดั้งเดิม แต่ก็คงคุณลักษณะองค์ประกอบที่มีคติ สัญลักษณ์ ที่เป็นแบบธรรมเนียมไทยทั้งสิ้น

มีพระแท่นที่ประทับใต้ต้นพิกุลที่อยู่ด้านหน้าพระอุโบสถ สำหรับพระองค์ที่จะมาประทับตรวจงานบูรณะก่อสร้าง

พระสรีรังคารของพระองค์ได้บรรจุอยู่ที่ฐานของพระประธานในพระอุโบสถนี้

หน้า 5

Create Date : 11 พฤษภาคม 2557
Last Update : 11 พฤษภาคม 2557 10:44:36 น.		0 comments
Counter : 1664 Pageviews.
Share Tweet