มาฆบูชา พัฒนาความรักแห่งวาเลนไทน์ และให้ดุลแห่งธรรม


     ฉะนั้น  มาฆบูชา  จะต้องเข้ามาช่วย แม้แต่หลักไม่ทำชั่ว ทำดี ทำใจให้ผ่องใสก็มาเป็นพื้นฐาน เราจะต้องพัฒนาคน  จากความรักที่ผิดไปสู่ความรักที่ถูกต้อง และความรักก็ยังไม่พอ ต้องให้ครบชุด

     ต้องมีพรหมวิหารครบ ๔ ทั้ง เมตตา กรุณา มุทิตา และต้องอุเบกขาด้วย

     แม้แต่ในระดับสังคม สังคมใดที่คนหนักใน เมตตา กรุณา มุทิตา คือ หนักในทางความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล  เขาก็อาจจะละทิ้งอุเบกขา สังคมก็เสียดุลยภาพ คือคนจะช่วยเหลือกันระหว่างบุคคล มีเรื่องอะไรก็ช่วยเหลือกัน จนกระทั่งมองข้ามหลักการ กฎเกณฑ์ และกติกาของสังคม

     ในสังคมแบบนี้ คนจะช่วยกันระหว่างบุคคลจนไม่เอากฎเกณฑ์กติกา จะทำลายกฎเกณฑ์ กติกา มองข้ามกฎเกณฑ์ กติกา ไปเลย แล้วก็เสียความเป็นธรรม

     ส่วนในสังคมที่เอียงสุดไปทางอุเบกขา  ก็ไม่มีน้ำใจ  ไม่ช่วยเหลือเกื้อกูลกัน ทำให้เกิดภาวะตัวใครตัวมัน เอาหลักกฎเกณฑ์ กติกาเข้าว่า เธอทำไปตามกติกาก็แล้วกัน  ถ้าเธอทำอะไรละเมิดกติกาเมื่อไรฉันจัดการ แต่ระหว่างนั้นก็ไม่มีน้ำใจต่อกัน

     ในสังคมอย่างนี้  คนจะมีจิตใจไม่สบาย  เครียด  แล้วก็มีความทุกข์  มีโรคจิต มีโรคประสาทมาก  ก็เสียไปอีกแบบหนึ่ง

     ฉะนั้น สังคมจะต้องมีดุลยภาพ

     ถ้าเป็นสังคมที่เอาแต่สามข้อแรก คือ มีความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลมาก ละทิ้งข้อที่ ๔ ก็มีผลเสียอย่างหนึ่งที่ว่า  ทำให้คนไม่รู้จักพึ่งตนเอง  เพราะคอยหวังความช่วยเหลือจากคนอื่นได้เรื่อย เดี๋ยวฉันเป็นอะไร ไม่มีจะกิน หรือว่าลำบาก ก็ไปขอยืมเพื่อนได้ ไปขอพ่อแม่ได้ เดี๋ยวคนนั้นก็มาช่วยเอง ก็ทำให้เกิดความประมาท สังคมก็ไม่เจริญไม่พัฒนาเท่าที่ควร ก็เสีย

     ส่วนในสังคมที่มีแต่อุเบกขา  คนไม่เอาใจใส่ช่วยเหลือกัน  ตัวใครตัวมัน  ถ้าเอียงสุดจนเกินไป วันหนึ่งคนก็จะเกิดโทสะรุนแรงเพราะแค้นขึ้นมาว่า ไม่มีใครช่วยเราบ้างเลยหรือนี่ ถ้าอย่างนั้น หลักการก็อย่าเอามันเลย ทำลายเลย แล้วสังคมก็จะตั้งอยู่ไม่ได้

     สังคมที่อยู่กันได้ ก็เพราะว่ามี ๔ ข้อ แต่เวลานี้ ปัญหาก็คือว่า มันไม่พอดี เรียกว่า เสียดุล

     ฉะนั้น  ถ้าสังคมจะดี  จะดำรงอยู่ได้ด้วยดี  ก็จะต้องมีครบทั้ง ๔ ข้อ และเมื่อครบ ๔ ข้อแล้ว เราแต่ละคนที่ปฏิบัติตามนี้ ก็จะเป็นพรหม

     พระพุทธเจ้าทรงสอนให้เราทุกคนเป็นพระพรหม  ด้วยการปฏิบัติหลักธรรม ที่เรียกว่า พรหมวิหาร  แปลว่า  ธรรมประจำใจของพรหม  ก็หมายความว่า ให้เราทุกคนนี่เป็นพระพรหม

     ตอนแรกก็ให้พ่อแม่เป็นพรหมก่อน จึงตรัสว่า พฺรหฺมาติ มาตาปิตโร  แปลว่า มารดาบิดาเป็นพรหม (ของลูก) จึงต้องให้พ่อแม่ปฏิบัติธรรมในฐานะพระพรหมต่อลูกให้ครบชุดก่อน และพ่อแม่จะต้องทำให้ได้

     ทีนี้ไม่ใช่แค่นั้น  ทุกคนต้องเป็นพรหมทั้งนั้น เพราะเราทุกคนมีส่วนในการสร้างสรรค์โลก และดูแลรักษาอภิบาลโลกนี้ไว้ให้อยู่ด้วยดี

     พระพรหมนั้นเป็นผู้สร้างโลก  แต่พระพรหมของพราหมณ์รอโลกมนุษย์พินาศแล้วจึงค่อยสร้างใหม่  ถ้าเราไม่เป็นพรหมเสียเอง  เราก็ได้แต่เป็นผู้ทำลายโลก แล้วรอให้พระพรหมมาสร้างโลกใหม่

     แต่พระพุทธเจ้าไม่ทรงยอมรับอย่างนั้น  พระองค์ตรัสบอกว่าให้เราทุกคนนี่แหละเป็นพรหม ถ้าเราทุกคนจะเป็นพรหม  ก็คือเราปฏิบัติตามหลักธรรม ๔ ข้อนี้ได้  แล้วเราทุกคนก็เป็นพรหม เพราะเราเป็นผู้มีส่วนในการสร้างสรรค์โลก และหล่อเลี้ยงอภิบาลรักษาดูแลโลกนี้ไว้ให้อยู่ในความสงบสุข

     ถ้าเราปฏิบัติตามธรรม ๔ ข้อนี้ได้  เราก็เป็นพรหมกันทุกคน โลกนี้ ก็จะมีสันติสุขอย่างแน่นอน เรื่องนี้รับประกันได้เลย

     ดังนั้น  เมื่อพระพุทธเจ้าตรัสสอนไว้ให้เราเป็นพรหม  เราก็อย่าละเลยหลักธรรมนี้ โดยปฏิบัติให้ครบชุด จะได้แก้ปัญหาที่เวลานี้มีมากในเรื่องการปฏิบัติธรรมไม่ได้ดุลยภาพ ไม่ครบชุด  ไม่ทำตามหลักองค์รวมอย่างที่ว่ามา

     วันนี้ยกเอาธรรมเรื่องพรหมวิหารมาเป็นตัวอย่าง  เพื่อแสดงถึงการที่ว่า การปฏิบัติธรรม มีหลายขั้นหลายตอน   แต่หลักการสำคัญอย่างหนึ่ง ก็คือ ให้การปฏิบัติธรรมครบชุดเป็นองค์รวม ให้มีดุลยภาพอย่างที่ว่ามานี้  ถ้าเราทำได้ตามนี้แล้ว ก็มีโอกาสมากที่จะเจริญก้าวหน้าในการปฏิบัติธรรม

     ส่วนเรื่องความรัก  ก็เป็นตัวอย่างหนึ่งของหลักที่ว่า ทำความดีอย่างเดียวไม่พอ จะต้องก้าวไปสู่การทำใจให้บริสุทธิ์ด้วย คือ ต้องถึงขั้นมีปัญญาที่จะชำระกิเลส มิฉะนั้นความเห็นแก่ตัวก็จะไม่หมดไป

     ถ้าความเห็นแก่ตัวไม่หมดไป  การปฏิบัติต่างๆ ก็จะมีปัญหาอยู่เรื่อย แม้แต่เรื่องความรักนี้ก็มีหลายขั้นตอนอย่างที่กล่าวมา

     รวมความว่า ในเรื่องของความรัก ที่ยกขึ้นมาพูดเนื่องจากตรงกับวันวาเลนไทน์นั้น เราจะอยู่แค่ความรักแบบวันวาเลนไทน์ไม่ได้ เพราะทั้งไม่ปลอดภัย และไม่เพียงพอ

     ก็พอดีว่า  เรามีวันมาฆบูชามาตรงกันหรือใกล้กัน  ก็เอาธรรมของวันมาฆบูชานั้นมาช่วยแก้ปัญหา

     อย่างน้อยให้หลักการของมาฆบูชามาดุลความเพ้อฝันของวันวาเลนไทน์ แล้วจากนั้นก็ให้หลักแห่งมาฆบูชามาพัฒนาวันวาเลนไทน์ให้มีสาระและความหมายที่ดีงามมากขึ้นต่อไป

     มาฆบูชาก็จะมาช่วยวันวาเลนไทน์ ใน ๒ ขั้น คือ

        ๑. ให้คนก้าวจากความรักที่ผิด มาสู่ความรักที่ถูก จากความรักแบบใจแคบ มาสู่ความรักที่มีน้ำใจ อย่างน้อยก็ให้ดุลกันไว้ แล้วก็พัฒนาต่อไป ซึ่งจะทำให้เกิดผลดี ที่เรามีความสุขเพิ่มขึ้น เช่นมีความสุขจากการให้ และสุขด้วยกันอย่างร่วมกัน อันเกื้อหนุนต่อชีวิตและสังคม

        ๒. แม้แต่ความรักที่ถูกต้องมีน้ำใจนั้น  ก็จะพัฒนาต่อไปอีก  สู่ดุลยภาพในวงกว้าง โดยมีอุเบกขาเข้ามาช่วย ด้วยการใช้ปัญญา ที่รู้จักพิจารณา แล้วปฏิบัติให้เกิดดุลยภาพในความสัมพันธ์ระหว่างคน กับ คน และคน กับ ธรรม ตามหลักในองค์รวมแห่งธรรม ๔ ประการที่ว่ามา

     เรื่องนี้พูดเพียงเป็นตัวอย่าง ก็กินเวลาไปเยอะแล้ว ฯลฯ

     แสดงธรรมในวันนี้  ในเรื่องโอวาทปาฏิโมกข์  โดยเจาะที่หัวข้อ ไม่ทำชั่ว ทำดี ทำใจให้ผ่องใส เป็นการเสริมคุณค่าแก่วันสำคัญ ไม่ว่าจะมองในแง่เป็นวันมาฆบูชา หรือวันวาเลนไทน์ก็ตาม

     อย่ามัวไปตื่นแต่วัฒนธรรมตะวันตก ถ้าเราปฏิบัติให้ถูกต้องตามหลักธรรมแล้ว วาเลนไทน์ ก็จะประณีตขึ้น มนุษย์ก็จะพัฒนาขึ้น และเข้าสู่คำสอนของพระพุทธเจ้า คือเข้าสู่หลักของการที่ว่า ไม่ทำชั่ว ทำดี ทำใจให้ผ่องใส ซึ่งเป็นคำสอนที่มีความสมบูรณ์ในตัวเอง มีความครบถ้วนและมีดุลยภาพอย่างบริบูรณ์


     หวังว่า ทุกๆท่านคงจะได้มองเห็นความสำคัญของหลักธรรม ๓ ประการนี้ ที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงไว้ ซึ่งครอบคลุมข้อปฏิบัติทั้งหมด และรวมอยู่ในองค์มรรค ๘ ประการ ที่เป็นวิถีชีวิตของชาวพุทธ  เมื่อเราปฏิบัติตามหลักมรรคแล้ว  ก็จะได้ก้าวหน้าในธรรมของพระพุทธเจ้า จนถึงจุดหมาย คือ พระนิพพานได้



- พระพุทธศาสนาอุบัติมาอยู่ท่ามกลางสภาพแวดล้อมประมาณนี้

ทำความรู้จัก 'มหากุมภเมลา' พิธีอาบน้ำศักดิ์สิทธิ์ใหญ่ที่สุดในรอบ 144 ปีของศาสนิกชนฮินดู | TODAY - YouTube


 

Create Date : 15 กุมภาพันธ์ 2568		0 comments
Last Update : 23 กุมภาพันธ์ 2568 14:02:18 น.
Counter : 253 Pageviews.
(โหวต blog นี้)  Share Tweet