Atonement : โลกกลมใบนี้มีหลายมุม
ประหนึ่งต่อยอดเติบโตจากงานชั้นครูอย่าง Rashomon ของอาคิระ คูโรซาว่า ในขณะที่ Rashomon ( อาจหมายรวมถึง Hero ของจางอี้โหมวด้วย) แสดงความคิดของแต่ละตัวละครออกมาเป็นภาพที่แตกต่างกันจากเหตุการณ์เดียว Atonement กลับแสดงมุมมองต่อภาพเหตุการณ์เดียวให้เห็นออกมาอย่างแตกต่างกัน ผู้กำกับโจ ไรท์ชัดเจนในวิธีการที่หนังเรื่องนี้ควรจะเป็น การเรียบเรียงเหตุการณ์อย่างไม่ลำดับเวลาก่อนหลัง เดินหน้าถ่ายทอดเรื่องราวที่คล้ายจะเรียบง่ายธรรมดานี้ให้ออกมาได้อย่างแพรวพราว รับใช้แก่นหลักของเรื่องที่มุ่งอวดมุมมองแปลกใหม่ได้เป็นอย่างดี
ผลงานชิ้นที่สองของผู้กำกับอังกฤษคนนี้ แสดงพัฒนาการอย่างก้าวกระโดด หาก Pride and Prejudice คือหนังภาพสวยแสงงามที่มองโลกอย่างสดชื่นเสมือนการเริ่มต้นเช้าวันใหม่เพื่อจับภาพชีวิตรักของเด็กสาวในวัยดรุณแรกแย้ม Atonement ซึ่งมาในทางที่หม่นกว่าก็งดงามขึ้นได้ด้วยมุมมองที่อุดมไปด้วยวุฒิภาวะ เรื่องราวในหนังที่ดัดแปลงมาจากวรรณกรรมชื่อก้องเรื่องนี้แสดงความเข้าใจอันลึกซึ้งถึงปัญหาของชีวิตและสังคมโลก มองตัวละครอย่างเป็นกลางปราศจากอคติและหลีกเลี่ยงการพิพากษาหาตัวคนผิด เหนือยิ่งไปกว่านั้น Atonement มอบทางออกให้กับเรื่องราวที่เป็นดังโศกนาฏกรรมนี้ได้อย่างงดงาม
เหตุการณ์เริ่มด้วยความรักต่างวรรณะของสาวงามจากครอบครัวชนชั้นสูงนามว่าซิซีเลีย (คีร่า ไนท์ลีย์กลับมาพร้อมผู้กำกับคู่บุญอีกครั้ง ) กับ ร็อบบี้ เด็กสวนผู้ต่ำต้อยทว่าจิตใจใฝ่เอื้อมของสูง ( เจมส์ แมคอะวอย จากบทเด็กหนุ่มผู้ตระหนักถึงด้านมืดของอิสรภาพใน The Last King of Scotland และจากบทตัวฟอนส์ใจดีใน Nania ) ฉากที่ร็อบบี้แหงนหน้ามองเครื่องบินแม้อาจจะดูเฉิ่มเชยแต่ก็สื่อความรู้สึกออกมาได้ชัดถึงระยะห่างทางฐานะของทั้งคู่ ความแตกต่างนี้คือปราการกั้นให้ทั้งสองไม่อาจแสดงความรู้สึกที่แท้จริงออกมาได้ ความปรารถนาที่ถูกห่อหุ้มไว้ด้วยมารยาทอันดีงามทางสังคมเริ่มปริตัวเผยออกทีละนิด ก่อนที่ความรักอันร้อนแรงในวัยหนุ่มสาวของซิซีเลียกับร็อบบี้จะปะทุออกมาอย่างหมดเปลือก ภาพความสัมพันธ์โดยตลอดถูกจับตามองอย่างสงสัยใคร่รู้ด้วยแววตาสีฟ้าใสของเด็กน้อยนามว่าไบรโอนี่
ไบรโอนี่ในวัยสิบสามขวบแต่ศักยภาพทางสมองเรียกได้ว่าเกินวัย เธอประพันธ์บทละครเพื่อแสดงต้อนรับการกลับมาของพี่ชาย ทว่าเมื่อละครเรื่องนี้ไม่อาจถูกเนรมิตให้เป็นจริงขึ้นมาได้ ความสนใจของไบรโอนี่ก็ถูกดึงให้จดจ่ออยู่กับบทละครเรื่องใหม่ในทันที แรงบันดาลใจอันพุ่งพรวดของเธอเกิดขึ้นจากการเห็นภาพมุมต่ำผ่านหน้าต่างของบ้าน มุมมองของไบรโอนี่เห็นร็อบบี้กำลังขู่เข็ญซิซีเลียผู้เป็นพี่สาวให้ต้องเปลืองตัวไปกับความหื่นกระหายกามของเขา
ไบรโอนี่เริ่มมองชีวิตจริงเป็นเสมือนนวนิยาย แต่ละคน แต่ละฉาก คือตัวอักษรในจินตนาการที่เธอปรุงแต่งขึ้น สถานการณ์ความผิดพลาดที่ประจวบเหมาะอย่างพอดิบพอดีเป็นดังตลกร้ายที่พาให้เรื่องราวเดินเข้าสู่ผลกระทบที่ร้ายแรงเกินใครคาดเห็น
มุมมองของไบรโอนี่ต่อร็อบบี้เริ่มเลวร้ายขึ้นเรื่อยๆ ค่ำคืนหนึ่งเกิดเหตุร้ายขึ้นในบ้าน ญาติของครอบครัวถูกข่มขืน ร็อบบี้ถูกกล่าวหาว่าเป็นผู้กระทำความผิด ส่วนไบรโอนี่อ้างตัวเองเป็นพยานรู้เห็นเหตุการณ์ทั้งหมด ให้การต่อตำรวจที่สอบปากคำตามมุมมองที่เธอรู้สึกนึกคิด
ร็อบบี้ถูกพิพากษาต้องโทษจำคุก ต่อมาก็เบี่ยงทางชีวิตไปเป็นทหารรับใช้ชาติในสงครามโลก ซิซีเลียระทมทุกข์กับเหตุการณ์ครั้งนั้นจนไม่อาจให้อภัยการทำผิดของน้องสาว ความรักของทั้งคู่ถูกทำลายลงด้วยน้ำมือของเด็กน้อยผู้สำคัญตนว่าเฉลียวฉลาด ทว่ากลับยังคงอ่อนด้อยวิจารณญาณและไร้ซึ่งเดียงสาแห่งวัย
หนังตัดเข้าสู่บรรยากาศของสงครามที่ล้อไปมากับเรื่องราวของความรัก อรรถรส ณ จุดระเบิดไคลแม็กของเรื่องนี้ถูกเก็บซ่อนอย่างมิดชิดไว้ในเบื้องปลายของหนัง เป็นฉากจบที่หักมุม ( สำหรับผู้ที่ไม่เคยอ่านนิยายมาก่อนเช่นผู้เขียน ) ทั้งยังเป็นเซอร์ไพรซ์ให้น้ำตาตกในและพลันก็รู้สึกเปี่ยมปิติออกมาได้ในเวลาเดียวกัน
บทภาพยนตร์ผูกเรื่องราวความรักต่างวรรณะเข้ากับเหตุการณ์ครั้งสงครามโลกได้อย่างกลมกลืน ตั้งอยู่บนประเด็นว่าด้วยมุมมองที่แตกต่างนำมาสู่ผลกระทบอันร้ายแรงมหาศาล ฉากที่ตรึงตาผู้ชมได้อยู่หมัดคือ longtake ที่ชายหาด ปรากฏภาพความเปลืองเปล่าของสงครามได้อย่างหมดเปลือก ผลกระทบของความไร้สาระนี้มหาศาลเกินบรรยาย ผู้เขียนชอบวิธีที่ผู้กำกับวางฉากสงครามนี้เข้ากับสนามเด็กเล่นได้อย่างเหมาะเจาะเพื่อวิพากษ์วิจารณ์ความไม่เดียงสาในสงครามของมนุษย์โลก (มองฉากนี้แล้วเห็นหน้าไบรโอนี่ขึ้นมาทันใด) อารมณ์เสียดสีประชดประชันแบบผู้ดีอังกฤษถูกใช้อย่างเฉียบคมโดยไม่จำเป็นต้องออกมาก่นด่าหรือประณามกันด้วยวิธีการที่ถ่อยทราม
Atonement สร้างมุมมองของแต่ละตัวละครให้ออกมาแตกต่างกัน ทั้งยังสร้างความรู้สึกที่แตกต่างกันคนละขั้วให้เกิดขึ้นอย่างสำเร็จ มุมมองแรกอาจรู้สึกเป็นลบ มุมมองที่สองกลับทำให้รู้สึกได้ถึงด้านบวก ผู้กำกับพัฒนามุมมองเพิ่มขึ้นอีกในช่วงหลังเป็นการมองผ่านข้อเท็จจริงและจินตนาการ ความหลากหลายทางมุมมองที่ถูกใช้ระหว่างเล่าเรื่องถือเป็นเสน่ห์สำคัญของ Atonement
Atonement โดดเด่นด้วยดนตรีประกอบที่ฉลาดและไพเราะ ผสมเสียงเคาะแป้นพิมพ์ดีดเข้ากับเครื่องดนตรีอื่นได้อย่างสร้างสรรค์ งานด้านเทคนิค ภาพ การตัดต่อ และการแสดงโดยรวมทำออกมาได้ดีในระดับล่ารางวัล
มุมมองที่แตกต่างนั้นไม่มีถูกหรือผิด ความขัดแย้งและสงครามที่เกิดขึ้นบ่อยครั้งมีเหตุมาจากความเข้าใจที่คลาดเคลื่อน (ประเด็นใกล้เคียงกับหนังเรื่อง Babel ซึ่งกล่าวถึงปัญหาการสื่อสาร) ฉากหนึ่งในหนังที่สะท้อนความคิดนี้ออกมาได้อย่างชัดเจน นั่นคือ ตอนที่ชาวบ้านฝรั่งเศสนำอาหารมาให้ทหารอังกฤษ การสื่อสารคนละภาษาทำเอาเกือบยิงกันตายไปข้างหนึ่งทั้งๆที่ต่างฝ่ายต่างก็มีเจตนาดี
มุมมองของโบรโอนี่ก็เช่นกัน ผู้ชมไม่อาจพิพากษาว่าเป็นความชั่วร้ายเลวทราม สถานการณ์ต่างๆ ที่แวดล้อมล้วนแต่ชี้ชวนพาให้ต้องคิดเห็นเป็นเช่นนั้น หากเราผู้ชมต้องยืนอยู่ในมุมเดียวกับไบรโอนี่ โอกาสที่จะเห็นเป็นอื่นก็คงไม่มีทางเป็นไปได้เช่นกัน
โลกเราผ่านยุคแห่งอารยธรรมมาหลากหลายยาวนาน ทว่าน่าแปลกที่กลับรู้สึกว่าโลกใบนี้ยังคงไร้เดียงสาและอ่อนวุฒิภาวะอย่างน่ากลัว สงครามยังคงมี การต่อสู้ยังคงอยู่ และมุมมองที่แตกต่างยังคงก่อให้เกิดความขัดแย้ง
ถึงกระนั้น ความแตกต่างทางมุมมองก็ยังไม่ใช่สาเหตุที่แท้จริงของสงคราม การยึดมั่นในมุมมองที่คับแคบของตนและประณามเหยียดหยามมุมมองของผู้อื่นต่างหากคือมูลเหตุตั้งต้นของสงคราม มุมมองที่แตกต่างสำคัญและจำเป็นต่อโลกไม่ยิ่งหย่อนไปกว่าสิ่งที่เรียกว่า สันติภาพโลกนี้คงงดงามไม่ได้หากทุกสิ่งเหมือนกันราวกับถูกแกะออกมาจากแม่พิมพ์ ไม่มีเสียงสูงต่ำของดนตรี ไม่มีเฉดสีของแถบรุ้ง ไม่มีมุมใหม่ให้ท่องเที่ยว ไม่มีความความตื้นเต้นต่อวัฒนธรรมใหม่ให้เรียนรู้
และนี่คือเหตุผลว่าทำไมโลกกลมๆ ใบนี้ถึงต้องมีหลายมุม
| Create Date : 13 กุมภาพันธ์ 2551 |
| Last Update : 21 มีนาคม 2552 9:50:35 น. |
|
7 comments
|
| Counter : 2367 Pageviews. |
 |
|
|
| โดย: nanoguy IP: 125.24.85.241 วันที่: 13 กุมภาพันธ์ 2551 เวลา:17:58:29 น. |
|
|
|
โดย: หมีบางกอก (Bkkbear  ) วันที่: 13 กุมภาพันธ์ 2551 เวลา:18:06:16 น. |
|
|
|
| โดย: Bestkop IP: 203.146.116.24 วันที่: 27 กุมภาพันธ์ 2551 เวลา:11:54:49 น. |
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
| | 1 | 2 |
| 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
| 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
| 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
| 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | |
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
ผู้ติดตามบล็อก : 8 คน [
เพราะทั้งสองคนเขียนถึงหนังเรื่องนี้ในคนละมุม คนละประเด็น และเขียนได้ดีมากๆทั้งคู่
(คนหนึ่งพูดเรื่อง การมองโลกจากคนละมุม ส่วนอีกคนพยายามเจาะถึงความจริงของเรื่องและความคิดในใจของไบรโอนี่)
ผมเองอยากเขียนถึงเรื่องนี้เหมือนกัน แต่สมองยังไม่ใคร่จะแล่นเท่าไหร่เลย อาจจะได้แค่เขียนถึงสั้นๆ
แต่โดยส่วนตัว รู้สึกเสียดายอยู่เล็กน้อยที่หนังมันยังไม่ 100% ยังมีส่วนที่เติมเต็มได้อีก (เช่น อารมณ์หนังที่ดร็อปไปมากในช่วงไบรโอนี่วัยรุ่น) ถึงกระนั้น หนังเรื่องนี้ก็ยังอยู่ในระดับ A+ สำหรับผมนะ เพียงแต่ถ้ามันแสดงศักยภาพได้ 100% หนังเรื่องนี้น่าจะขึ้นหิ้งคลาสสิคได้ง่ายขึ้นและเป็นตำนานได้เลยล่ะ
ปล. ฉากจบของเรื่องนี้คลาสสิคและ impact สูงมากๆ.. ความรู้สึกเดียวกับตอนผมดู The Brave One เลย