กรดไหลย้อน

ก่อนที่จะได้ใกล้ชิดกับโรคนี้ แม่ยี่หวาเคยมองผ่านค่ะด้วยเคยเห็นเป็นเรื่องไกลตัว จนเมื่อรู้สึกว่าโรคนี้ค่อยๆไต่ลำดับ ขึ้นมาเรื่อยๆ ไม่ได้การแล้วแม่ยี่หวาจึงหันไปศึกษาอาการของโรค รู้ไว้ใช่ว่าค่ะแล้ววันหนึ่ง ลูกสาวแม่ยี่หวาก็เดินมาบอกแม่ยี่หวาว่า

“แม่หนูเป็นกรดไหลย้อนแล้วค่ะ”

สงสัยกันมั้ยคะว่าทำไมน้องหนูของแม่ยี่หวารู้ว่าตัวเองเป็นกรดไหลย้อน น้องหนูเคยถูกแม่สั่งให้สนใจโรคที่อาจเกิดขึ้นกับตัวเองได้ เนื่องจาก เธอเป็นเด็กที่เครียดง่าย ก่อนสอบทุกครั้งเธอจะต้องปวดกระเพาะก็เครียดลงกระเพาะนั้นหละค่ะ แล้วยาสามัญประจำครัวของแม่ยี่หวาก็คือ ขมิ้น นั้นเอง สอบเสร็จเธอก็จะหายจากโรคกระเพาะแม่ยี่หวากลัวว่าต่อๆไป จะไม่ได้เป็นแค่โรคกระเพาะ จึงเตรียมการให้เธอได้ศึกษาโรคที่อาจเกิดขึ้นกับตัวเองได้ถ้ายังไม่เลิกเครียด

โรคนี้เกิดได้อย่างไร???

ในปัจจุบันยังไม่ทราบสาเหตุที่แท้จริงแต่พอจะบอกคร่าวๆได้ว่ามีสาเหตุการเกิดได้จากปัจจัยทางพฤติกรรมและสิ่งแวดล้อมค่ะและพฤติกรรมนี่แหละค่ะ ที่สามารถทำให้กรดไหลย้อนมีอาการมากขึ้นหรือลดลง อย่างเช่น

การทานอิ่มเกินไป เป็นการกระตุ้นให้มีการหลั่งน้ำย่อยเพิ่มขึ้น

การสูบบุหรี่ การทานอาหารไขมันสูงช็อกโกแลต น้ำส้มคั้น หรือสาระแหน่ การใช้ยาบางชนิด ซึ่งเสริมให้หูรูดหย่อน

การดื่มเหล้าหรือกาแฟ จะกระตุ้นให้มีน้ำย่อยหลั่งมากขึ้นและยังเสริมให้หูรูดหย่อนได้ด้วย

ความอ้วน การรัดเข็มขัดแน่นเกินไป ใส่กางเกงเอวคับ จะเพิ่มแรงดันในกระเพาะให้น้ำย่อยไหลกลับ

การนอนราบหลังอาหารทันทีหรือการนั่งตัวงอ โค้งตัวต่ำ ทำให้น้ำย่อยไหลกลับ

การทานอาหารรสจัด เปรี้ยว เผ็ดร้อน

อาการของโรค

ผู้ป่วยจะมีอาการปวดแสบตรงลิ้นปี่หรือยอดอกหลังอาหารใหม่ๆ หรือเมื่อทานอาหารแล้วล้มตัวลงนอน หรือมีการรัดเข็มขัดแน่น ใส่กางเกงเอวคับมักเริ่มด้วยอาการเป็นๆหายๆ เรื้อรัง

บางคนมีอาการปวดแสบร้าวจากยอดอกขึ้นไปถึงคอหอย

บางคนมีอาการเรอเปรี้ยว (ขย้อนน้ำย่อย)ขึ้นไปถึงคอหอย

บางคนกลืนอาหารแข็งลำบาก เนื่องจากปล่อยไว้จนเกิดภาวะหลอดอาหารอักเสบเรื้อรังจนตีบตัน

ในบางรายที่มีอาการรุนแรง จะมีภาวะน้ำย่อยไหลกลับรุนแรงคือไหลขึ้นไปถึงปากและคอหอยโดยเฉพาะอย่างยิ่งในท่านอน ทำให้มีเสียงแหบแห้งในตอนตื่นนอน(เนื่องจากน้ำย่อยระคายจนกล่องเสียงอักเสบ)

และ ในบางรายก็แทบสังเกตไม่ได้เนื่องจากมีการหลั่งกรดเพียงเล็กน้อยเท่านั้น

ลักษณะการเกิดของโรค

ปกติร่างกายจะมีกลไกป้องกันเพื่อไม่ให้กรดจากกระเพาะไหลย้อนกลับมาที่หลอดอาหารโดยการทำงานของหูรูดหลอดอาหารส่วนล่างกับกล้ามเนื้อกระบังลมเมื่อเกิดการผิดปกติของกลไกป้องกันส่วนนี้ ก็จะทำให้เกิดกรดไหลย้อน

โดยปกติหูรูดหลอดอาหารส่วนล่างจะคลายตัวเมื่อมีการกลืนแต่บางกรณีอาจคลายตัวโดยไม่มีการกลืนได้ซึ่งในคนปกติการคลายตัวของหูรูดจะเกิดไม่บ่อยแต่ผู้ป่วยกรดไหลย้อนจะพบการคลายตัวเองนี้บ่อยขึ้นทำให้กรดไหลย้อนเข้าไปในหลอดอาหารได้มากขึ้น ซึ่งการคลายตัวของหูรูดหลอดอาหารที่เกิดขึ้นบ่อยนี้จัดเป็นกลไกหลักในการเกิดกรดไหลย้อน

การรักษาแบ่งออกเป็น

การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในการดำเนินชีวิต

การใช้ยา

การผ่าตัด

การเลือกรับการรักษาวิธีไหนนั้นขึ้นอยู่กับความรุนแรงของโรคการมีอาการหลอดอาหารอักเสบหรือมีภาวะแทรกซ้อนด้วยหรือไม่และการตอบสนองของผู้ป่วยแต่ละรายค่ะ

การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในการดำเนินชีวิต ที่สามารถทำให้โรคไหลย้อนหายหรือดีขึ้น

หลีกเลี่ยงการนอนหลังรับประทานอาหารทันที ถ้าจะนอนควรทิ้งระยะเวลาอย่างน้อย 3 ชั่วโมงหลังอาหาร ไม่นั่งงอตัวควรยืนหรือเดินให้รู้สึกสบายท้อง

ปรับพฤติกรรมในการทานอาหาร โดยหลีกเลี่ยงอาหารที่กระตุ้นให้เกิดกรดไหลย้อนเพิ่มขึ้น เช่นอาหารรสจัด อาหารไขมันสูง ชา กาแฟ ช็อกโกแลต มะเขือเทศ หัวหอม กระเทียม สาระแหน่(มิ้นท์) และเครื่องดื่มแอลกอฮอล์

งดการสูบบุหรี่

หลีกเลี่ยงการทานอาหารในปริมาณมากๆใน 1  มื้อ หรือดื่มน้ำมากๆระหว่างทานอาหาร ควรทานอาหารมื้อเย็นให้น้อยและทิ้งช่วงห่างจากเวลาเข้านอนอย่างน้อย 3 ชั่วโมง

ลดน้ำหนัก ถ้าอ้วน

ไม่ใส่เสื้อผ้าที่รัดแน่นเกินไป

ควรนอนตะแคงซ้ายหากมีอาการกำเริบก่อนนอน ควรหนุนหมอนสูง 4-6 นิ้ว

ในที่นี้แม่ยี่หวาจะไม่เขียนถึงยาที่ใช้ในการรักษาหากคุณไปพบแพทย์

แต่กรณีลูกสาวของแม่ยี่หวารักษาด้วยการทานขมิ้น ทุก 2  ชั่วโมง ทานน้ำขิง เมื่อรู้สึกท้องอืด หรือถ้ารู้สึกมีกรดมาก จะใช้ใบกระเพราแดงสดชงน้ำเดือดเติมน้ำผึ้งพอหวาน ดื่มทันที เพื่อระงับการหลั่งกรดค่ะ

ลูกสาวแม่ยี่หวาหายจากอาการกรดไหลย้อนใน3 อาทิตย์ แต่ยังไม่หยุดยานะคะ แม่ยี่หวาให้ลูกทานยาต่ออีก 1 เดือนเต็มๆ แต่ลดจำนวนยาลงเหลือแค่ 3 มื้อ จนหยุดยา ผ่านมาเกือบปีแล้วค่ะ

แต่โรคนี้อาจกลับมาเป็นอีกเมื่อไหร่ก็ได้ค่ะหากละเลยในการดูแลตัวเอง ที่สำคัญที่สุดคือ เมื่อป่วยเป็นกรดไหลย้อนต้องไม่เครียดค่ะ

ข้อควรระวัง หากไม่รักษาอาจมีภาวะแทรกซ้อนของโรคกรดไหลย้อนอีกหลายโรคให้คุณได้รักษาค่ะ