ทำไมคนเยอรมันใช้ระบบขนส่งมวลชนมากกว่าคนสหรัฐฯ ถึง 5 เท่า

บทความดีๆ ที่มีประโยชน์มากมาย ของ นักวิชาการผังเมือง อ.ฐาปนาบุณยประวิตร ซึ่งผมรู้จักผ่านทาง https://www.facebook.com/SmartGrowthThailand ที่เขียนเกี่ยวกับเรื่องการวางผังเมืองพัฒนาเมืองอย่างยั่งยืนตามแนวทางการเติบโตอย่างชาญฉลาด(Smart Growth) ซึ่งผมนำมาตั้งชื่อ Blog ผมอีกบล็อกหนึ่งครับเพราะตั้งใจจะนำข้อคิด ข้อเขียนของ อาจารย์ทั้งจากใน Facebook ของอาจารย์ และในเว็บไซต์ของอาจารย์ //asiamuseum.co.th/ มานำเสนอเท่าที่จะเป็นไปได้ความจริงหลายเรื่องที่อาจารย์เขียน โดยนำข้อมูลจากเว็บไซต์ต่างประเทศที่เป็นตัวอย่างที่ดีมากๆ หลาย Case Study ครับ(เพราะส่วนใหญ่จะเป็นเรื่องราวที่ดีๆ เกี่ยวกับผังเมืองในอนาคตที่ก่อประโยชน์ต่อส่วนรวมอย่างมหาศาล และแน่นอนทีเดียวหลายอย่างก็สามารถประยุกต์มาใช้ในประเทศไทยได้แน่นอน……

มีหลายปัจจัยที่ทำให้คนเยอรมันใช้ระบบการขนส่งมวลชนมากกว่าคนสหรัฐฯที่เห็นได้ชัด

Copy/ Smart GrowthThailand (อ.ฐาปนา บุณยประวิตร นักวิชาการผังเมือง)

Eric Jaffe เขียนวิเคราะห์เปรียบเทียบพฤติกรรมการใช้ระบบขนส่งมวลชนของคนเยอรมันกับคนสหรัฐฯไว้อย่างออกรสออกชาด เขากล่าวว่าคนจากทั้งสองประเทศมีระดับการเป็นผู้ครอบครองรถยนต์ในจำนวนที่ใกล้เคียงกัน การเติบโตด้านปริมาณของรถยนต์ในพื้นที่ชานเมืองก็เกือบจะพร้อมๆกันตั้งแต่ช่วงหลังสงครามโลก ในขณะที่ทั้งสองประเทศได้ลงทุนโครงข่ายถนนทางด่วนในเมืองและระหว่างเมืองในจำนวนที่มากพอๆกัน หรือแม้แต่จากข้อมูลล่าสุด พฤติกรรมการใช้รถยนต์ของวัยรุ่นที่ลดลงเป็นจำนวนมาก(โดยวัยรุ่นส่วนใหญ่หันไปใช้ระบบขนส่งมวลชน) ก็มีลักษณะเช่นเดียวกัน รวมทั้งอีกหลายๆเหตุผล

คนเยอรมันที่ใช้ระบบขนส่งมวลชนร้อยละ 88 อาศัยอยู่ในรัศมี1 กม.นับจากสถานีจอดรถ

แม้โครงสร้างพื้นฐานและปัจจัยต่างๆ จะมีความใกล้เคียงกันมากแต่น่าแปลกที่พฤติกรรมในการใช้ระบบขนส่งมวลชนกลับมีความแตกต่างกัน Jaffe นำผลการศึกษาของRalph Buehler และ John Pucher จาก TheJournal Transport Reviews มาอธิบายซึ่งพบว่าคนเยอรมันใช้ระบบขนส่งมวลชนต่อวันมากกว่าคนสหรัฐฯ 5 เท่า ด้วยเหตุนี้ในช่วง4 ทศวรรษที่ผ่านมา ระบบการขนส่งมวลชนของเยอรมันจึงประสบผลสำเร็จมาโดยตลอด เห็นได้จากการเพิ่มขยายเส้นทาง การเติบโตของผู้โดยสารหรือแม้แต่การเพิ่มจำนวนเที่ยวของรถไฟฟ้า

คนสหรัฐที่ใช้บริการระบบขนส่งมวลชนร้อยละ43 ที่อาศัยอยู่ในรัศมี 1กม.นับจากสถานีจอดรถ

Jaffe ได้สรุปผลจากรายงานว่ามี 5ปัจจัยที่ทำให้คนเยอรมันใช้ระบบการขนส่งมวลชนมากกว่าคนสหรัฐฯ ที่เห็นได้ชัดได้แก่

คนเยอรมันเกือบร้อยละ 88 ที่อาศัยอยู่ในรัศมี 1 กม.จากสถานีจอดรถ

ในขณะที่คนสหรัฐฯ เพียงแค่ร้อยละ 43 เท่านั้นที่อาศัยอยู่ในรัศมีดังกล่าว

นอกจากนี้ยังพบการสร้างระบบราคาค่าโดยสารให้ดึงดูดผู้ใช้บริการและลดค่าบัตรโดยสารเป็นกรณีพิเสษสำหรับเด็กผู้สูงอายุ ผู้พิการ การอนุญาตให้นำรถจักรยานขึ้นรถไฟฟ้า การรวมสถานีขนส่งทั้งรถไฟฟ้าขนส่งระหว่างภาคเมืองและย่านไว้ในบริเวณแห่งเดียวกัน (Multimodal Transportation) และพัฒนาพื้นที่รอบด้านสถานีขนส่งมวลชนให้เป็นแหล่งพาณิชยกรรมที่คึกคักมีชีวิตชีวาการออกนโยบายสาธารณะเพื่อการลดการครอบครองรถยนต์ การเพิ่มภาษีการใช้รถยนต์การเพิ่มค่าจอด การจำกัดเขตการขับขี่ในเมืองหรือแม้แต่การวางผังเมืองเพื่อส่งเสริมให้เกิดความหนาแน่นและสร้างกิจกรรมทางเศรษฐกิจสังคม และนันทนาการในการใช้ประโยชน์ที่ดินแบบผสมผสานในพื้นที่รอบสถานีขนส่งมวลชนและใจกลางเมืองปัจจัยที่กล่าวมาทั้งหมดนี้ประเทศเยอรมันได้ดำเนินมาตรการได้อย่างเด่นชัดและประสบผลสำเร็จมากกว่าสหรัฐฯ

ผลการศึกษาของ Ralph Buehler และ John Pucher และการรายงานของ Jaffe จึงน่าจะสรุปได้ความสำเร็จของการพัฒนาระบบการขนส่งมวลชนขึ้นอยู่กับปัจจัยดังต่อไปนี้

1) การพัฒนาที่อยู่อาศัยและย่านพาณิชยกรรมรอบสถานีขนส่งมวลชนตามกลยุทธ์Transit OrientedDevelopment-TOD ของการเติบโตอย่างชาญฉลาด (Smart Growth) (อ่านเพิ่มเติมจากบทความจาก link: //www.asiamuseum.co.th/paper/65)

2) การกำหนดนโยบายสาธารณะควบคุมและจำกัดปริมาณการรครอบครองรถยนต์ส่วนบุคคล การจำกัดเขตหรือโซนนิ่งการใช้รถยนต์ และการกำหนดมาตรการด้านภาษีที่เกี่ยวข้องกับรถยนต์ส่วนบุคคลให้เหมาะสมกับแนวนโยบายการส่งเสริมการใช้ระบบขนส่งสาธารณะและให้สอดคล้องกับการรณรงค์การลดโลกร้อนรวมทั้งการเอื้ออำนวยของกายภาพเมือง

3) การแก้ไขและเปลี่ยนแปลงวิสัยทัศน์นโยบาย และมาตรการด้านผังเมือง พร้อมออกข้อกำหนดส่งเสริมให้เกิดการใช้ประโยชน์ที่ดินแบบผสมผสานและส่งเสริมให้เกิดความหนาแน่นรอบสถานีขนส่งมวลชน การจัดโซนนิ่งพื้นที่สาธารณะ (Public Spaces) และทางเดินขนาดใหญ่(Pedestrian Mall) เชื่อมต่อระหว่างที่พักอาศัยย่านพาณิชยกรรมกับสถานีขนส่งมวลชน

ยังมีสาระสำคัญอื่นๆ อีกมาก ชาว SGT แฟนพันธ์แท้ของMass Transit อย่าลืมอ่านนะครับ : (Credit:Reconnecting America/The Atlantic Cities): //www.theatlanticcities.com/commute/2012/10/5-reasons-germans-ride-5-times-more-transit-americans/3510/

ท่านใดสนใจแนวความคิด Smarth Growth (การวางผังเมืองพัฒนาเมืองอย่างยั่งยืนตามแนวทางการเติบโตอย่างชาญฉลาด)เข้าไป กด like fanpage กับอาจารย์ได้ตามลิ้งก์ Facebookนี้ครับ https://www.facebook.com/SmartGrowthThailand

อ่านเนื้อเรื่อง “ย้อนหลัง”ลิ้งก์ตามที่อยู่ด้านล่างนี้ (เพื่อจะได้รับทราบข้อมูล “ผังเมือง” ในระดับโลก เค้าไปถึงไหนกันแล้ว //www.oknation.net/blog/smartgrowth