บล๊อก นี้เป็นบล๊อกที่ 3 ของการเดินทางไปเยือนพม่าของเรา ซึ่งวันนี้จะเป็นการเดินทางไปเยือนราชธานีเก่าของชาวมอญที่เคยรุ่งเรืองมาก่อนในอดีต และเป้นช่วงที่พม่ารุ่งเรืองมากๆ สามารถขยายอณาเขตออกไปอย่างกว้างใหญ่ไพศาลในสมัยที่เขามีกษัตริย์นักรบอันลือนามคือบุเรงนอง ซึ่งเคยมีพระราชวังอยู่ที่เมืองที่เรากำลังจะไปเยือนคือ "เมืองหงสาวดี"

บรรยากาศยามเช้าที่กรุงย่างกุ้ง

โปรแกรมของเราในวันนี้จะต้องเดินทางไกล คือไปไหว้ "พระเจดีย์ชเวมอดอว์" หรือที่คนไทยนิยมเรียกว่า "พระธาตุมุเตา" แล้วไปชมพระราชวังของพระเจ้าบุเรงนอง (ที่สร้างขึ้นมาใหม่) จากนั้นก็ออกเดินทางไกลไปยังดินแดนกะเหรี่ยงเพื่อนมัสการพระธาตุอินแขวนในลำดับต่อไป แต่บล๊อกนี้เราจะพาท่านวนเวียนอยู่แค่เมืองหงสาวดีก่อนครับ

ใส่บาตรพระยามเช้าที่หน้าซูเปอร์มาเก็ต

เราออหกจากที่พักและแวะซูเปอร์มาร์เก็ตเพื่อซื้อสิ่งของและอาหรแห้ง รวมทั้งสมุดดินสอเพื่อไปใส่บาตรพระเณรที่วัด "ไจ้คะวาย" ซึ่งเป็นมหาวิทยาลัยสงฆ์ที่มีพระเณรมาศึกษาเล่าเรียนอยู่ประมาณ 400 องค์ ... เมื่อเราไปที่นั่น สิ่งหนึ่งที่อยากจะแนะนำให้ท่านนำติดตัวไปด้วย คือสมุด ดินสอหรือปากกา จะนำไปจากเมืองไทยก็ดี เพราะคุณภาพน่าจะดีกว่าของที่หาได้ในพม่าครับ

ตลาดเช้าที่เมืองระหว่างเส้นทางไปหงสาวดี

เมืองหงสาวดี หรือ บะโค อยู่ห่างจากกรุงย่างกุ้งประมาณ 80 กม. โดยขึ้นไปทางตะวันออกเฉียงเหนือของย่างกุ้ง ใช้เวลาเดินทางประมาณ 1 ชั่วโมง 30 นาที ที่ใช้เวลามากขนาดนั้นก็เพราะสภาพของถนนที่ไม่ค่อยดีเท่าที่ควร แม้ว่าจะเป็นเส้นทางที่เขาต้องจ่ายค่าผ่านทางก็ตาม แตสภาพถนนของเขาประมาณเส้นทางระหว่างอำเภอในบ้านเราแต่ไหล่ถนนแคบกว่า ... บรรยากาศทั่วไประหว่าง ก็มีชุมชนประปายลักษณะเมือนชนบทบ้านเราเมื่อซัก 20 ปีที่ผ่านมา ไร่นาเป็นพื้นราบไกลสุดลูกตา อุดมสมบูรณ์ครับ

ทางขึ้นพระธาตุมุเตา (ชเวมอดอว์)

พระมหาธาตุเจดีย์ชเวมอดอว์

พระมหาธาตุเจดีย์ชเวมอดอว์ (อังกฤษ: Shwemawdaw Paya) เป็นพระมหาธาตุเจดีย์สำคัญที่อยู่ในเมืองพะโค (หงสาวดี) เป็นเจดีย์โบราณที่ก่อสร้างมาตั้งแต่สมัยมอญเรืองอำนาจ มีการบูรณะและต่อเติมอีกหลายครั้ง ภายในเจดีย์บรรจุพระเขี้ยวแก้วไว้ตั้งแต่สมัยพระเจ้าราชาธิราช และต่อมาในสมัยพระเจ้าธรรมเจดีย์ได้โปรดให้มีการหล่อระฆังจารึกไว้ที่ฐาน

พระมหาธาตุเจดีย์ชเวมอดอว์ มีชื่อเรียกในภาษาพม่าและคนไทยก็คุ้นเคยกับชื่อนี้คือ พระธาตุมุเตา แปลว่า "จมูกร้อน" ทั้งนี้เพราะกล่าวกันว่าพระมหาธาตุองค์นี้สูงมาก จนต้องแหงนหน้ามองต้องกับแสงแดด ทั้งนี้เนื่องจากพระมหาธาตุเจดีย์ชเวมอดอว์นั้นเป็นเจดีย์ที่มีความสูงที่สุดในพม่า

พระมหาธาตุเจดีย์ชเวมอดอว์ มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์ ใช้เป็นที่ทำพระราชพิธีเจาะพระกรรณของพระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้เมื่อครั้งพระองค์ขึ้นครองราชย์ใหม่ ๆ ภายใต้วงล้อมของทหารมอญหลายหมื่นนายที่เป็นศัตรู แต่ก็ไม่อาจทำอะไรพระองค์ได้ เมื่อพระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้สามารถยึดพะโคเป็นราชธานีแห่งใหม่ได้สำเร็จ ในรัชกาลต่อมา คือ พระเจ้าบุเรงนองได้มีการสร้างฉัตรถวายเพิ่มเติมอีกหลายชั้น จนพระมหาธาตุสูงขึ้นอีกหลายเท่า และทรงถอดมณีที่ประดับยอดมงกุฎของพระองค์ถวายเป็นพุทธบูชาสูงสุด อีกทั้งกล่าวกันว่าก่อนที่พระองค์จะออกทำศึกคราใด จะทรงมานมัสการพระมหาธาตุนี้ก่อนทุกครั้ง ซึ่งในปัจจุบันจุดที่เชื่อว่าพระองค์ทำการสักการะก็ยังปรากฏอยู่ และสมเด็จพระนเรศวรมหาราชเมื่อครั้งยกทัพมาตีพะโคก็ได้เสด็จมานมัสการด้วย

ในวันที่ 5 กรกฎาคม พ.ศ. 2473 ได้เกิดแผ่นดินไหวครั้งใหญ่ จนพระมหาธาตุได้พังทลายลงมา หลังจากนั้นก็ได้มีการบูรณะ แต่ซากพระมหาธาตุองค์เดิมก็ได้มีการจัดแสดงไว้ในที่เดิม

ยอดพระเจดีย์ที่หักลง (ด้านขวามมือ)

ในประเทศไทย มีเจดีย์จำลองของพระมหาธาตุเจดีย์ชเวมอดอว์ ที่วัดชมภูเวก อำเภอเมือง จังหวัดนนทบุรี ซึ่งเป็นชุมชนของชาวไทยเชื้อสายมอญ และที่วัดปรมัยยิกาวาส บนเกาะเกร็ด ในอำเภอปากเกร็ด จังหวัดนนทบุรี ซึ่งก็เป็นชุมนุมของชาวไทยเชื้อสายมอญเช่นเดียวกัน

ที่มา : วิกิพีเดีย

รอบๆพระเจดีย์จะมีรูปปั้นแทนวันเกิดให้เราได้สรงน้ำ

แม่ชีชาวพม่า

พระเณรที่วัดไจ้คะวายกำลังเดินลงไปโรงฉันและนักท่องเที่ยวกำลังใส่บาตร

ที่วัดใจ้คะวายนี้มีพระภิกษุ สามเณรมาศึกษาพระไตรปิฎกอยู่เป็นจำนวนมาก หรืออีกนัยหนึ่งวัดนี้ก็คือมหาวิทยาลัยสงฆ์ของเมืองหงสาวดีนั่นเอง เนื่องจากเป็นสถานศึกษา ฉะนั้นความต้องการทางด้านเครื่องเขียนจึงมีค่อนข้างมาก แนะนำว่านักท่องท่องเที่ยวทุกท่านควรนำเครื่องเขียน เช่นสมุดดินสอไปใส่บาตรเพื่อให้พระเณรเหล่านนั้นได้นำไปใช้ประโยชน์

อีกอย่างที่มีความจำเป็นสำหรับวัดแห่งนี้คือ "ข้าว" เขาจึงเปิดให้ทุกคนมีโอกาสทำบุญด้วยข้าวสาร ซึ่งตอนที่เราไปราคาข้าวสารก็ตกกระสอบละ 1000 บาท ครอบครัวเราไป 3 คนได้ถวายไป 2 กระสอบ .... เมื่อเข้าไปดูในโรงฉัน ก็ได้เห็นสิ่งที่ต่างไปจากบ้านเรามาก นั่นคือพระเณรนั่งรวมกันที่โต๊ะ มีข้าว น้ำชา และกับข้าวเพียงอย่างเดียวเท่านนั้น.

นำของที่ยังใส่บาตรไม่หมดพร้อมเงินมาถวาย และรับพรจากพระ

ออกจากวัดไจ้คะวายเราไปทานอาหารที่ร้าน HanthaWaddy ซึ่งไกด์บอกว่าร้านนี้ทำอาหารไทยได้เนียนมาก เพราะเขาเคยจ้างกุ๊กชาวไทยมาสอนให้ ก่อนที่จะเป็นกุ๊กชาวพม่าในปัจจุบัน ต้มยำและพัดกระเพา ใกล้เคียงของเรามากครับ รสชาดอาหารอย่างอื่นก็ถือว่ารับได้ครับ ที่พม่านี้เวลาทานอาหารเขาเติมข้าวแบบไม่อั้นนะครับ

ทานมื้อเที่ยงที่ร้านอาหาร HanthaWaddy

สินค้าพวกเครืองจักสานและงานไม้ที่ขึ้นชื่อของเมืองหงสาวดี
มีวางขายที่กิฟท์ช้อบร้านอาหารนี้ด้วย

พระราชวังกัมโพชธานี

พระราชวังกัมโพชธานี (อังกฤษ: Kamboza Thadi Palace, Kanbawzathadi Palace; พระราชวังแห่งเมืองหงสาวดี (พะโค) ของพระเจ้าบุเรงนอง เป็นพระราชวังที่ยิ่งใหญ่สมพระเกียรติ ตั้งอยู่ทางตอนใต้ของพระมหาธาตุเจดีย์ชเวมอดอ (พระธาตุมุเตา) สร้างขึ้นในปี พ.ศ. 2109 ซึ่งเป็นปีที่ 15 ของการครองราชย์ของพระองค์ ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่พระองค์เรืองอำนาจสูงสุด พระองค์ตัดสินพระทัยเผาพระราชวังเก่าไปเนื่องจากมีการกบฏ พระราชวังกัมโพชธานีสร้างขึ้นโดยใช้แรงงานจากประเทศราชต่าง ๆ และพระองค์โปรดให้ใช้ชื่อประตูต่าง ๆ ทั้งหมด 20 ประตู ตามชื่อของแรงงานประเทศราชที่สร้าง เช่น ประตูทางตอนเหนือปรากฏชื่อ ประตูโยเดีย (อยุธยา) ประตูตอนใต้ชื่อ ประตูเชียงใหม่ อีกทั้งยังมีพระตำหนักของพระสุพรรณกัลยา องค์ประกันที่ตกเป็นเชลยและกลายเป็นมเหสีองค์หนึ่งของพระองค์ด้วย

พระราชวังบุเรงนองที่สร้างขึ้นมาใหม่

พระราชวังกัมโพชธานีถูกเผาจนเหลือแต่เพียงซาก หลังจากการสวรรคตของพระเจ้าบุเรงนอง ด้วยกบฏยะไข่ พร้อม ๆ กับอาณาจักรตองอูที่เคยเรืองอำนาจเสื่อมลง

จนกระทั่งในปี พ.ศ. 2533 รัฐบาลพม่าได้ขุดค้นพบซากของพระราชวังที่เหลือเพียงแค่ตอไม้ที่โผล่พ้นดินออกมาเท่านั้น และได้มีการเร่งสร้างพระราชวังจำลององค์ใหม่ขึ้นมา ฉาบด้วยสีทองทั้งหลัง ทั้งที่พื้นดินบริเวณโดยรอบได้ขุดพบโบราณวัตถุต่าง ๆ มากมาย ซึ่งเชื่อว่ายังมีอยู่อีกจำนวนมากที่ยังไม่ถูกขุดขึ้นมา แต่ได้ถูกทางการสร้างพระราชวังทับลงไปแล้ว แต่ซากไม้ที่ใช้สร้างพระราชวังแต่ครั้งอดีตที่ยังหลงเหลืออยู่ได้ถูกจัดแสดง ซึ่งไม้แต่ละท่อนมีตัวอักษรจารึกอยู่ว่าเป็นผลงานของเมืองใด ภายในพระราชวัง มีพระราชบัลลังก์ที่มีชื่อว่า "บัลลังก์ภุมรินทร์" หรือ "บัลลังก์ผึ้ง" ซึ่งสร้างขึ้นมาจากคติเรื่องจักรวาลตามความเชื่อของศาสนาฮินดู

ปัจจุบัน พระราชวังกัมโพชธานีเป็นสถานที่ท่องเที่ยวแห่งหนึ่งของหงสาวดีและประเทศพม่า

ที่มา : วิกิพีเดีย

ข้อที่น่าสังเกตุประการหนึ่งของพระราชวังจำลองแห่งนี้คือ ขาดการดูแลอย่างใกล้ชิดจากเจ้าหน้าที่ คือหลายอย่างกำลังลบเลือนไป เช่น สี ที่ทา ผิดกับพระราชวังในประเทศอื่นๆ แม้จะเป็นวังจำลองก้ตาม จะได้รับการดูแลจากเจ้าหน้าที่อย่างเข้มงวดครับ

เสาไม้สักทองที่ได้จากการขุดค้นและเสาที่สร้างขึ้นใหม่

เข้าใจว่าอีกหน่อยทางการพม่าคงต้องค้นหาสถานที่ที่เป็นที่ประทับของพนะนเรศวรและพระนางสุพรรณกัลยาเมื่อครั้งประทับอยู่เมืองนี้ เพื่อดึงดูดเงินจากนักท่องเที่ยวไทยอีกเป็นแน่ครับ

พระที่นั่งจำลองของพระเจ้าบุเรงนอง

เราออกจากเมืองหงสาวดีเพื่อเดินทางไกลไปที่พระธาตุอินแขวน ซึ่งอยู่ที่เขาไจ้ก์โท ซึ่งต้องนั่งรถอีก 3 ชั่วโมงและมีโปรแกรมที่จะพักค้างแรมกันที่นั่น บล๊อกหน้าจะพาท่านไปชมและนมัสการพระธาตุอินแขวนด้วยกันครับ

ลาด้วยภาพมหาธตุเจดีย์ชเวมอดอว์ ภาพนี้ครับ