Bloggang.com : sawkitty : โนราโรงครู หนึ่งในศิลปะพื้นบ้านของภาคใต้

โนราโรงครู หนึ่งในศิลปะพื้นบ้านของภาคใต้

สวัสดียามเช้าค่ะ

วันนี้สาวมาอัพบล็อกแต่เช้าเลย สาเหตุเพราะพรุ่งนี้จะจะเดินทางไปต่างจังหวัด ๕ วัน กว่าจะกลับมาได้อัพบล็กอาจจะเป็นวันที่ ๒๑ เช้าสาวเลยมาฝากบล็อกยามเช้าด้วยเรื่องราวดีดีของ โนราห์ หนึ่งในศิลปะพื้นบ้านของคนคนใต้และคนตรัง ดังเคยมีคำที่ว่า "มาแต่ตรัง ไม่หนังก็โนราห์"

สาเหตุที่ได้ทำเรื่องนี้ เพราะเมื่อปลายเดือนที่แล้ว มีการตั้งโรงโนราห์แก้บนใกล้บ้าน ซึ่งสาวเองก็เคยตั้งใจจะทำเรื่องนี้ไว้นานแล้ว เลยไปนั่งเฝ้ารอเพื่อถ่ายรูปและเอามาฝากกันค่ะ

เรามารู้จักเรื่องราวของโนราห์กันก่อนค่ะ

ประเภทของการแสดงมโนราห์
การแสดงมโนราห์มี ๓ ชนิด
๑.การแสดงมโนราห์ธรรมดา
๒.การแสดงมโนราห์ประชันโรง
๓.การแสดงมโนราห์โรงครู

มโนราห์โรงครู
มโนราห์โรงครูเป็นศิลปะการแสดงประเภทดนตรี และการแสดงในพิธีกรรมที่ใช้ในการรักษาโรคและสร้างขวัญกำลังใจ
มโนราห์โรงครูหรือลงครู เป็นการเชิญตายาย ตาหลวง หรือครูหมอมโนราห์เข้ามาทรงตามปกติ คนทรงจะมีประจำอยู่แล้วหากคนทรงตายไปก่อน ต้องเลือกคนทรงใหม่อาจมีเชื้อสายมโนราห์หรือไม่มีก็ได้ โดยลูกหลานต้องมานั่งพร้อมหน้ากันและแต่งตัวคนทรงไว้ให้พร้อม คือนุ่งผ้าโจงกระเบน คาดเข็มขัดเงินหรือนาค ผ้าสไบพาดไหล่ นั่งบนบ้านหรือในโรงมโนราห์ก็ได้ ผู้ทรงมีผ้าขาวคลุมเพื่อความสะดวกในการนั่งสมาธิ นายโรงมโนราห์ว่าบทเชื้อเชิญพ่อแม่ ตายายเข้ามาทราง ตาหลวงที่เข้าทรงมีหลายองค์แต่ทุกเจ้าภาพจะต้องเชิญบูรพาจารย์มโนราห์ก่อน ซึ่งทางมโนราห์ทราบดี นั่นคือ ตาหมอเฒ่า ตาหมอสิงหร ตาหมอเทพ จากนั้นก็เชิญตายาย มโนราห์เจ้าภาพ การเชิญต้องเชิญมาเข้าทรงทีละองค์ คนทรงต้องสะบัด (มโนราห์ทำเพลงเชิด คนทรงสั่นอีกครั้ง เพื่อสลัดตาหลวงให้ออกจากร่าง) เสียก่อนจึงเชิญตาหลวงองค์ต่อไป ขณะเชิญตาหลวงเข้าทรง ดนตรีทำเพลงเชิดเข้าตามบท ร้องเชิญของครูหมอ (หัวหน้าโรง) เมื่อเข้าทรงคนทรงเริ่มทรงสั่น ดนตรีก็ทำเพลงเชิดแต่ละองค์เมื่อจับทรงหรือจับลง (สั่น) จึงเรียกวาลงครูหรือโรงครู

การแสดงมโนราห์โรงครู มีสาเหตุดังนี้
๑.เป็นการรับช่วงจากบรรพบุรุษที่กระทำสืบต่อกันมาโดยต้องลงครู หรือแสดงมโนราห์โรงครูทุกปีตามที่พ่อแม่ ตายายสั่งเอาไว้
๒.เกิดจากการบนบานศาลกว่า เนื่องจากลูกหลานเจ็บป่วยนำไปรักษาแพทย์ก็ไม่หาย จึงบนบานขอความช่วยเหลือจากพ่อแม่ ตายายที่ล่วงลับไปแล้วให้รักษาอาการเจ็บป่วยนั้น หากไม่แก้บนอาจถูกลงโทษจากพ่อแม่ ตายายได้
๓.เกิดจากการแก้บน แต่สาเหตุจากการแก้บนบานเพื่อจะให้งานประสบผลสำเร็จในกิจการบางอย่าง พ่อแม่ตายายก็เลือกช่วย เมื่อประสบผลตามปรารถนาก็มีการแก้บนโดยมารับมโนราห์แสดงโรงครู
ขั้นตอน/ระยะเวลา/สถานที่ในการแสดงมโนราห์โรงครู
มโนราห์โรงครู จะเข้าโรงวันพุธตอนเย็น เวลาประมาณ ๑๘.๐๐ น. หรือเวลาจวนค่ำและสิ้นสุดการแสดงวันศุกร์ตอนบ่ายถึงเย็น เรียกว่าแสดงโรงครูโรงใหญ่ แต่ถ้าเริ่มวันพุธและออกวันพฤหัสบดีเวลาเดียวกัน เรียกว่าแสดงโรงครูโรงเล็ก

สถานที่ในการประกอบพิธี
โรงพิธีจะสร้างที่บ้านของผู้ที่แก้บน โดยโรงพิธีมีลักษณะเป็นโรงรูปสี่เหลี่ยม หลังคาเพิงหมาแหงนไม่มีการสร้างโรงยกพื้น หรือยกพื้นสูงพอประมาณโดยซีกที่มโนราห์แต่งตัวปล่อยโล่งมีฉากหรือม่านกั้นด้านตะวันออกมีเครื่องเซ่น เครื่องบูชา ประกอบด้วย บายศรีและดอกไม้ ธูปเทียน ตรงจั่วด้านตะวันออกทำเป็นพาไล สำหรับตั้งศาล ที่วางเครื่องบูชาและเครื่องสังเวย โรงมโนราห์ด้านตะวันออกจึงต้องคาดไม้แทนบันไดขึ้น-ลง ส่วนซีกขวามือมีเทริดหน้าพรานและเครื่องแต่งตัวมโนราห์แขวนไว้บูชา
องค์ประกอบในการทำพิธีโรงครู

วัสดุอุปกรณ์ในการทำพิธี ได้แก่ บายศรีชั้นบน บายศรีท้องโรง สาด หมอน เพดานบนศาล เพดานท้องโรงที่ตั้งเทริด สอบนั่งลาด พานผ้าขาว เครื่องเชี่ยน (ประกอบด้วย หมาก พลู ธูป เทียน) หม้อน้ำมนต์ สายสิญจน์ ผ้าคู่ ๒ คู่ (เสื้อผ้าผู้หญิง ๑ ชุด, ผู้ชาย ๑ ชุด) มีดครู (สำหรับตัดเหมรย) หอก (ใช้ ๗ เล่มสำหรับบทแทงเข้ ใช้ในพิธีโรงครูโรงใหญ่)
เครื่องสังเวย ได้แก่ ไก่ต้ม ๑ ตัว เหล้าขาว ๑ ขวด อาหารคาวหวาน (ข้าว แกง ถั่ว งา ขนมต้มขาว ขนมต้มแดง ฯลฯ ใส่ในถ้วยเล็กๆ ให้ครบ ๑๒ ถ้วย) เครื่อง ๗ สิ่ง เครื่อง ๙ สิ่ง พอง ลา มะพร้าวอ่อน กล้วย อ้อย
เครื่องดนตรีและบทที่ใช้ในการประกอบพิธี
๑.ทับ
๒.กลอง
๓.โหม่ง
๔.ฉิ่ง
๕.ไม้แตระ
๖.ไม้กลับ
๗.ปี่
๘.ซอด้วง ซออู้

ขอบคุณที่มาเป็นอย่างสูง สำหรับ มโนราห์ทวีศิลป์โบราณ
ตำบลถ้ำใหญ่ อำเภอทุ่งสง จังหวัดนครศรีธรรมราช

ตามลิงค์ค่ะ
https://ich.culture.go.th/index.php/th/ich/performing-arts/236-performance/262-----m-s

ตอนนี้เรามาดูการแสดงกันค่ะ คณะที่สาวไปชมเป็น คณะธวัชชัย นายโรงเป็นหนุ่มน้อย ที่เปี่ยมไปด้วยความสามารถ

มีการแสดงตามพิธีกรรมหลายท่า

ท่านี้เหมือนจะเป็นพรหมสี่หน้า

แต่ละคนที่มาแสดงยังอายุน้อย

การแสดงนโรห์ต้องฝึกฝนตั้งแต่ยังเด็ก

น้องคนนี้กำลังเรียนอยู่ชั้นมัธยม

ธรณีโศก

แสดงดีมากน่าประทับใจ ดูเพลิน

ดูรายคน

ใกล้ๆ

ท่าทาง สีหน้า ^^

เกาะเป็นกลุ่ม

เตรียมต่อตัว

สวยงาม

ผู้รำดูมีความสุข

และมีความตั้งใจมาก

มีช่วงร้องตาม และขานรับด้วยค่ะ

ราบกับพื้น

สาวน้อยอีกสักรูป

จบการแสดงชุดโนราห์ ตอนนี้เรามาดูเครื่องดนตรีด้านหลัง

ตอนนี้ตาพรานออกมาแล้วค่ะ

เรียกรอยยิ้มได้เยอะ

เสร็จแล้วเจ้าของบ้านก็บูชาหน้าพระ

จากนั้นนายโรงจะใส่หน้าของตาพรานให้

จากนั้นก็ให้เจ้าของบ้านร่ายรำพอเป็นพิธี

เป็นอันเสร็จพิธี จากนั้นก็เริ่มมีการแสดงต่อค่ะ

สาวนั่งดูแค่นี้ หวังว่าคงเป็นเรื่องราวที่ทุกคนสนใจ ฝากไว้ก่อนสาวไม่อยู่นะคะ

ขอบคุณที่แวะมาค่ะ ขอโทษที่ไม่ได้ไปเยี่ยมใคร

Create Date : 15 ธันวาคม 2555

Last Update : 23 เมษายน 2562 11:03:56 น.

25 comments

Counter : 2180 Pageviews.

ในความรู้สึกพี่ ท่ารำโนห์รามหัศจรรย์มาก เป็นเอกลักษณ์เลยเนอะน้องสาว

โดย: สายหมอกและก้อนเมฆ

วันที่: 15 ธันวาคม 2555 เวลา:16:49:54 น.

ชอบดูเหมือนกันค่ะ มโนราห์

ทั้งโนราธรรมดา ประชันโรง และโรงครู

เดี๋ยวนี้หาดูยากค่ะ นอกจากวันสงกรานต์

ขอบคุณที่นำมาให้ชมค่ะ

โดย: Sai Eeuu

วันที่: 15 ธันวาคม 2555 เวลา:17:16:56 น.

ทุกๆ เรื่องถ้าเราเข้าไปลงลึกในเรื่องนั้นๆ จะพบว่ามีรายละเอียดเยอะจริงๆ ถึงแม้ว่าคนในจะรู้สึกเฉยๆ แต่สำหรับคนนอกจะรู้สึกว่ามีรายละเอียดเยอะ

แวะมาชมด้วยคนครับ

โดย: คุณต่อ (toor36

) วันที่: 15 ธันวาคม 2555 เวลา:18:13:23 น.

สวัสดีครับน้องสาว
แวะมาดูโนราด้วย
เมื่อก่อนได้ดูแต่โนราหนังลุง
แล้วก็หนังโรงพากษ์ หนังกลางแปลงขายยาจริงๆด้วย

โดย: moresaw

วันที่: 15 ธันวาคม 2555 เวลา:20:40:19 น.

นาฎศิลป์ไทยอีกสาขาที่ทรงคุณค่าแสดงความเป็นไทย ขอให้สืบต่อไปตราบนานเท่านาน

ขอบคุณเยาวชนที่สืบสานวัฒนธรรม
ขอบคุณเจ้าของบล็อคที่นำเรื่องดีๆ มาฝาก

โดย: story_dnp

วันที่: 15 ธันวาคม 2555 เวลา:21:01:38 น.

อรุณสวัสดิ์ครับน้องสาว

พี่ก๋ายังไม่เคยนั่งดูการแสดงของจริงเลยครับ

แต่เคยอ่านงานเขียนของคุณกนกพงศ์
ซึ่งเขียนเกี่ยวกับนักแสดงมโนราห์ได้อย่างสุดยอดมากๆครับ

โดย: กะว่าก๋า

วันที่: 16 ธันวาคม 2555 เวลา:5:52:53 น.

อิจฉาคนได้เที่ยวเน้อ ช่วงนี้

โดย: เป็ดสวรรค์

วันที่: 16 ธันวาคม 2555 เวลา:13:12:27 น.

แวะมาทักทายค่ะ
สบายดีนะคะ
นกก็สบายดีค่ะ

โดย: ไข่มุกน้อย

วันที่: 16 ธันวาคม 2555 เวลา:17:47:04 น.

สวัสดีตอนค่ำๆ ครับน้องสาว .....

ภาคกลางมี "ลิเก" ภาคใต้ก็มี "โนรา" นี่แหละครับที่เป็นศิลปะการแสดงพื้นบ้านที่ขึ้นชื่อ .....

ผมยังไม่มีโอกาสชมการแสดงโนราเลยครับ ทุกวันนี้น่าจะหาชมได้ไม่ง่ายเท่าไหร่นัก .....