|
๒. เข้าเฝ้าพระพุทธเจ้าถึงที่ประทับ
พระคันธกุฎี เขาคิชฌกูฏ เมืองราชคฤห์
อาทิตย์ที่ ๑๒ ก.พ. ๒๕๓๘
เราได้เดินทางมาบนเส้นทางบุญจาริกโดยลําดับ และขณะนี้เราได้มานั่งเฝ้าพระพุทธเจ้า ณ ที่ประทับของพระองค์คือพระคันธกุฎี
เมื่อเช้านี้เรามาถึงเมืองปัฏนา หรือเมืองปาฏลีบุตร ซึ่งก็ได้เล่าให้ฟังแล้วว่า เป็นสถานที่สําคัญแห่งหนึ่ง เป็นศูนย์กลางการเผยแพร่พระพุทธศาสนา เป็นแหล่งที่พระพุทธศาสนาเผยแพร่ออกจากชมพูทวีป ไปสู่ประเทศต่างๆ รวมทั้งประเทศไทยด้วย อันนั้นเป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในสมัยพระเจ้าอโศกมหาราช เมื่อประมาณ ๒๓๕ ปีหลังพุทธกาล
หลังจากนั้น เราก็ได้เดินทางต่อมาจนถึงเมืองนาลันทา แล้วก็เดินทางมายังเมืองราชคฤห์ตามลำดับขณะนี้เรามาถึงเมึองราชคฤห์แล์ว
 ราชคฤห์: ศูนย์กลางการเผยแผ่พระพุทธศาสนา
เมืองราชคฤห์นี้เป็นเมืองหลวงเก่าของแคว้นมคธเมืองปาตลีบุตรมีความสําคัญในสมัยหลังพุทธกาล ในฐานะเป็นแหล่งที่คําสอนของพระพุทธศาสนาเผยแพร่ออกไปสู่ประเทศต่างๆ
เมื่อเรามาถึงเมืองราชคฤห์นี้ก็ยิ่งมีความสําคัญมากขึ้น เพราะเป็นที่ประดิษฐานพระพุทธศาสนาเลยทีเดียว ก่อนที่พระพุทธศาสนาจะแผ่ออกไปจากเมืองปาฏลีบุตรสู่ประเทศต่างๆ ได้ก็ต้องมาเริ่มต้นที่นี่ก่อน
เมืองทั้งสองนี้มีความสําคัญด้วยกันทั้งคู่ ในทางการเมืองก็สําคัญในแง่ที่ว่าทั้งสองแห่งต่างก็เป็นเมืองหลวงของแคว้นมคธด้วยกัน ดังที่กล่าวแล้วว่า ปาฏลีบุตรเป็นเมืองหลวงของแคว้นมคธหลังพุทธกาล ส่วนราชคฤห์นี้ เป็นเมืองหลวงของแคว้นมคธในสมัยพุทธกาล ในทางการเมืองมีความเหมือนกันอย่างนี้
ส่วนในทางพระศาสนาก็เหมือนกันในแง่ของการเป็นศูนย์กลางที่พระพุทธศาสนาเผยแพร่ออกไป
สําหรับเมืองราชคฤห์นี้ เป็นที่พระพุทธเจ้าเสด็จมาประดิษฐานพระพุทธศาสนา มีความสําคัญเกี่ยวเนื่องกับพุทธประวัติ พระพุทธเจ้าก่อนตรัสรู้ก็เคยเสด็จมาที่นี่
ดังที่เราทราบกันว่า ในการเสด็จออกบรรพชานั้น เมื่อเสด็จมาที่แม่น้ำอโนมาแล้วอธิษฐานเพศบรรพชาและตัดพระเมาลีที่นั่น ต่อมาก็เสด็จมาที่เมืองราชคฤห์นี้ พระเจ้าพิมพิสารได้ทอดพระเนตรเห็นพระโพธิสัตว์เสด็จบิณฑบาตอยู่ ก็ทรงมีความเลื่อมใส แล้วก็ได้ทรงสนทนาพร้อมทั้งได้รับพรคล้ายๆ เป็นคําปฏิญญาจากพระโพธิสัตว์ที่ทรงรับว่าเมื่อทรงค้นพบสัจธรรมแล้วจะเสด็จมายังเมืองราชคฤห์นี้
เมื่อพระพุทธเจ้าบรรลุโพธิญาณ เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าแล้ว ก็ได้เสด็จมาประดิษฐานพระพุทธศาสนาที่เมืองราชคฤห์นี้
ในแง่หนึ่ง ก็เหมือนกับว่า ทรงปฏิบัติตามพระพุทธปฏิญญาที่ได้ทรงให้ไว้แก่พระเจ้าพิมพิสาร แต่อีกแง่หนึ่งมองในด้านงานพระศาสนา ก็ถือว่ามีความสําคัญ ในฐานะที่เมืองนี้เป็นนครหลวงของแคว้นมหาอํานาจ พระพุทธเจ้าทรงเลือกว่าการที่จะให้พระพุทธศาสนาเจริญรุ่งเรืองนั้น ควรเริ่มต้นที่ใด ก็ปรากฏว่าเมืองราชคฤห์ได้เป็นที่ประดิษฐานพระพุทธศาสนา โดยเสด็จมาทรงแสดงธรรมที่นี่ ทําให้พระเจ้าพิมพิสารได้ดวงตาเห็นธรรม และปฏิญาณพระองค์เป็นพุทธมามกะ
ต่อจากนั้น เหตุการณ์สําคัญที่ถือว่าเป็นจุดเริ่มต้นในพระพุทธศาสนาหลายอย่างก็ได้เกิดขึ้นที่นี่ เช่น การถวายวัดเวฬุวัน ที่เป็นวัดแห่งแรกของพระพุทธศาสนา ซึ่งพรุ่งนี้ก็เข้าใจว่าจะได้ไปแวะเยี่ยมเยียนด้วย
ยิ่งกว่านั้นประจวบกับช่วงนี้จะถึงวันมาฆบูชา ซึ่งเป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นที่วัดเวฬุวันนั้น จึงนับว่าเป็นเวลาอันเหมาะที่จะได้ไปนมัสการพระพุทธเจ้าที่วัดเวฬุวันนั้นด้วย
พระพุทธเจ้าทรงบําเพ็ญพุทธกิจที่เมืองราชคฤห์นี้ในพรรษาแรก พุทธกิจได้ดําเนินก้าวหน้าไปอย่างมาก ความก้าวหน้าที่ควรกล่าวไว้อีก อย่างหนึ่ง ได้แก่การได้พระอัครสาวก คือ พระสารีบุตร และพระมหา โมคคัลลานะ หรือที่ชาวพุทธเรานิยมเรียกว่า พระโมคคัลลาน์-สารีบุตร ซึ่งมาเป็นกําลังสําคัญในการที่จะเผยแพร่พระพุทธศาสนาต่อไป
จุดสําคัญแห่งความเป็นศูนย์กลางพุทธกิจของเมืองราชคฤห์แห่งหนึ่ง ก็คือที่นี่ ที่พระคันธกุฏี* นี้ ซึ่งเป็นที่ประทับของพระพทธเจ้า พระพุทธองค์เสด็จมาประทับที่นี่ เรียกว่า เป็นศูนย์กลางพุทธกิจ เพราะว่ากิจการพระพุทธศาสนาเริ่มต้นไปจากองค์พระพุทธเจ้า ฉะนั้นการที่เราได้มาที่นี่ จึงถือว่าเป็นจุดสุดยอดเลยทีเดียว นับว่าเป็นจุดศูนย์กลางของเมืองราชคฤห์อีกหนึ่ง
เมื่อเราถือว่า เมืองราชคฤห์เป็นศูนย์กลางของการประดิษฐานพระพุทธศาสนาก็ต้องถือว่า พระคันธกุฎีนี้เป็นศูนย์กลางการทํางานในการประดิษฐานพระพุทธศาสนาด้วย
อีกประการหนึ่ง เมืองราชคฤห์ยังมีความสําคัญหลังพุทธกาลด้วย คือ เมื่อพระพุทธเจ้าเสด็จดับขันธปรินิพพานแล้ว พระสาวกทั้งหลายได้ลือกเอาเมืองราชคฤห์นี้แหละเป็นที่ทําสังคายนาครั้งที่ ๑ การสังคายนานั้น ถือว่ามีความสําคัญมากที่สุด เป็นจุดเริ่มต้นของพระพุทธศาสนาหลังพุทธกาล คือ
เมื่อพระพุทธเจ้าประทับอยู่ ก็ถือว่า พระพุทธเจ้าเป็นศูนย์กลางของพระพุทธศาสนา การปฏิบัติศาสนกิจของพระองค์จึงเป็นการเริ่มต้น ของการที่พระพุทธศาสนาจะเผยแพร่ออกไป แต่หลังพุทธกาลแล้ว พระพุทธเจ้าได้ตรัสไว้ว่า เมื่อพระองค์ล่วงลับไป พระธรรมวินัยที่พระองค์ได้ทรงแสดงไว้ และบัญญัติไว้จะเป็นศาสดาแทนพระองค์
เมื่อพระพุทธเจ้าปรินิพพานแล้ว พระสาวกทั้งหลาย มีพระมหากัสสปะเป็นประธาน ได้ปรารภว่า พระธรรมวินัยที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงไว้ อาจจะกระจัดกระจายและเลือนรางหายไปได้ จึงได้มีการตกลงกัน โดยมีมติว่าจะประชุมกันทําสังคายนา รวบรวมพระธรรมวินัยมาเป็นองค์พระศาสดาสืบแทนองค์พระพุทธเจ้า เป็นการเริ่มต้นเหตุการณ์ครั้งใหญ่หลังพุทธกาล จุดเริ่มต้นหลังพุทธกาลก็เริ่มต้นที่นี่
เพราะฉะนั้น เมืองราชคฤห์จึงมีความสําคัญมากในแง่ของการเริ่มต้นของพระพุทธศาสนา ทั้งในสมัยที่พระพุทธเจ้ายังทรงพระชนม์อยู่ และเป็นจุดเริ่มต้นของงานพระศาสนาคือสังคายนาหลังจากพระพุทธเจ้าปรินิพพานแล้ว
| Create Date : 02 กุมภาพันธ์ 2567 |
|
0 comments |
| Last Update : 18 กุมภาพันธ์ 2567 18:15:51 น. |
| Counter : 95 Pageviews. |
|
 |
|
