Bloggang.com : พ่อระนาด : วิธีสร้างบุญบารมี ๘

วิธีสร้างบุญบารมี ๘

พระนิพนธ์ใน
สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช
สกลมหาสังฆปริณายก องค์ที่ ๑๙
วัดบวรนิเวศวิหาร

๓. การภาวนา

การเจริญภาวนานั้น เป็นการสร้างบุญบารมีที่สูงที่สุด และยิ่งใหญ่ที่สุดในพระพุทธศาสนา จัดว่าเป็นแก่นแท้ และสูงกว่าฝ่ายศีลมากนัก การเจริญภาวนานั้นมี ๒ อย่าง คือ (๑) สมถภาวนา (การทำสมาธิ) และ (๒) วิปัสสนาภาวนา (การเจริญปัญญา) แยกอธิบายดังนี้ คือ

(๑) สมถภาวนา (การทำสมาธิ)

สมถภาวนา ได้แก่การทำจิตให้เป็นสมาธิ หรือเป็นฌาน ซื่อก็คือการทำจิตให้ตั้งมั่นอยู่ในอารมณ์เดียว ไม่ฟุ้งซ่านแส่ส่ายไปยังอารมณ์อื่นๆ วิธีภาวนานั้นมีมากมายหลายร้อยชนิด ซึ่งพระพุทธองค์ทรงบัญญัติเป็นแบบอย่างเอาไว้ ๔๐ ประการ เรียกกันว่า “กรรมฐาน ๔๐” ซึ่งผู้ใดจะเลือกใช้วิธีใดก็ได้ ตามแต่สมัครใจ ทั้งนี้ย่อมสุดแต่อุปนิสัยและวาสนาบารมีที่เคยได้สร้างสมอบรมมาแต่ในอดีตชาติ เมื่อสร้างสมอบรมมาในกรรมฐานกองใด จิตก็มักน้อมชอบกรรมฐานกองนั้นมากกว่ากองอื่นๆ และการเจริญภาวนาก็ก้าวหน้าเร็วและง่าย

แต่ไม่ว่าจะเลือกปฏิบัติวิธีใดก็ตาม จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องรักษาศีลให้ครบถ้วนบริบูรณ์ ตามเพศของตนเสียก่อน คือหากเป็นฆราวาส ก็จะต้องรักษาศีล ๕ เป็นอย่างน้อย หากเป็นสามเณร ก็จะต้องรักษาศีล ๑๐ หากเป็นพระ ก็จะต้องรักษาศีลปาติโมกข์ ๒๒๗ ข้อให้บริบูรณ์ ไม่ให้ขาดและด่างพร้อย จึงจะสามารถทำจิตให้เป็นฌานได้
หากศีลยังไม่มั่นคง ย่อมเจริญภาวนาให้เกิดขึ้นได้โดยยาก เพราะศีลย่อมเป็นบาทฐาน (เป็นกำลัง) ให้เกิดสมาธิขึ้น

อานิสงส์ของสมาธินั้น มากกว่าการรักษาศีลอย่างเทียบกันไม่ได้ ซึ่งพระพุทธองค์ได้ตรัสว่า “แม้ได้อุปสมบทมานานถึง ๑๐๐ ปี ก็ยังได้บุญกุศลน้อยกว่า ผู้ที่ทำสมาธิเพียงให้จิตสงบ นานเพียงชั่วไก่กระพือปีก ช้างกระดิกหู” คำว่า “จิตสงบ” ในที่นี้ คือ สมาธิเล็กๆ น้อยๆ สมาธิแบบเด็กๆ ที่เพิ่งหัดตั้งไข่ คือหัดยืนแล้วก็ล้มลง แล้วก็ลุกขึ้นใหม่ ซึ่งเป็นอารมณ์จิตที่ยังไม่ตั้งมั่น สงบวูบลงเล็กน้อย แล้วก็รักษาไว้ได้ ซึ่งยังห่างไกลต่อการที่จิตถึงขั้นเป็นอุปจารสมาธิและฌาน

แม้กระนั้นก็ยังมีอานิสงส์มากมายถึงเพียงนี้ โดยหากผู้ใด จิตทรงอารมณ์อยู่ในขั้น ขณิกสมาธิ แล้วบังเอิญตายลงในขณะนั้น อานิสงส์นี้จะส่งผลให้ไปบังเกิดในเทวโลกชั้นที่ ๑ คือชั้น จาตุมหาราชิกา หากจิตยึดไตรสรณคมน์ มีพระพุทธ พระธรรม และพระสงฆ์ เป็นที่พึ่งอันสูงสุดด้วย ก็เป็นเทวดาชั้นที่ ๒ คือ ดาวดึงส์

สมาธินั้นมีหลายขั้นตอน ระยะก่อนที่จะเป็นฌาน (อัปปนาสมาธิ) ก็คือขณิกสมาธิ และอุปจารสมาธิ ซึ่ง อานิสงส์ส่งให้ไปบังเกิดในเทวโลก ๖ ชี้น แต่ยังไม่ถึงชั้นพรหมโลก สมาธิในระดับ อัปปนาสมาธิ หรือฌานนั้น มีรูปฌาน ๔ และอรุปฌาน ๔ ซึ่งล้วนแต่ส่งผลให้ไปเกิดในพรหมโลก รวม ๒๐ ชั้น แต่จะเป็นชั้นใด ย่อมสุดแล้วแต่ความละเอียดประณีตของกำลังฌานที่ได้ (เว้นแต่พรหมโลกชั้นพุทธาวาส คือ ชั้นที่ ๑๒ ถึง ๑๖ ซึ่ง เป็นที่เกิดของพระอนาคามีบุคคลโดยเฉพาะ) เช่น รูปฌาน ๑ ส่งผลให้บังเกิดในพรหมโลกขั้นที่ ๑ ถึงชั้นที่ ๓ สุดแล้วแต่ความละเอียดประณีตของกำลังฌาน ๑ เป็นต้น

ส่วนอรูปฌานชั้นสูงสุด ที่เรียกว่า “เนวสัญญานาสัญญายตนะ” นั้น ส่งผลให้บังเกิดใน พรหมโลกชั้นสูงสุด คือชั้นที่ ๒๐ ซึ่งมีอายุยืนยาวถึง ๘๔,๐๐๐ มหากัป เรียกกันว่า นิพพานพรหม คือ นานเสียจนเกือบหาเวลาเริ่มต้นและสิ้นสุดมิได้ จนเป็นที่หลงผิดเข้าใจผิดกันว่าเป็นนิพพาน

การทำสมาธิ เป็นการสร้างบุญกุศลที่ยิ่งใหญ่ ลงทุนน้อยที่สุดเพราะไม่ได้เสียเงินเสียทอง ไม่ได้เหนื่อยยากต้องแบกหามแต่อย่างใด เพียงแต่ค่อยเพียรระวังรักษาสติ คุ้มครองจิตมิให้แส่ส่ายไปสู่อารมณ์อื่นๆ โดยให้ตั้งมั่นอยู่ในอารมณ์เดียวเท่านั้น การทำทานเสียอีก ยังต้องเสียเงินเสียทอง การสร้างโบสถ์ วิหาร ศาลาโรงธรรม ยังต้องเสียทรัพย์ และบางทีก็ต้องเข้าช่วยแบกหามเหนื่อยกาย แต่ก็ได้บุญน้อยกว่าการทำสมาธิอย่างที่เทียบกันไม่ได้

อย่างไรก็ดี การเจริญสมถภาวนา หรือสมาธินั้น แม้จะได้บุญอานิสงส์มากมายมหาศาลอย่างไร ก็ยังไม่ใช่บุญกุศลที่สูงสุดยอดในพระพุทธศาสนา หากจะเปรียบกับต้นไม้ ก็เป็นเพียงเนื้อไม้เท่านั้น การเจริญวิปัสสนา (การเจริญปัญญา) จึงจะเป็นการสร้างบุญกุศลที่สูงสุดยอดในพระพุทธศาสนา หากจะเปรียบ ก็เป็นแก่นไม้โดยแท้

----------------------------

คราวหน้าจะไปดูเรื่อง วิปัสสนาภาวนา (การเจริญปัญญา)กันค่ะ ว่าทำกันอย่างไร ทำแล้วจะเป็นอย่างไร หลายคนอาจจะรู้แล้ว แต่บางคนอาจจะไม่รู้ ก็ถือว่า จขบ.นำมาเล่าสู่กันฟังก็แล้วกันนะคะ

ปล. วันนี้ จขบ.ได้ตักบาตรเมื่อเช้านี้ และจะไปปฏิบัติธรรมที่กระทรวงศึกษาฯ
ขอนำบุญมาฝากเพื่อนๆ ให้เพื่อนๆ ร่วมโมทนาให้ได้บุญร่วมกันเท่ากับ จขบ.ค่ะ

วันพระ สวัสดี
บารมีพูนผล
แด่ผู้มายล
เลิศล้นยืนนาน

พบความสุขสันต์
ทุกข์พลันผันผ่าน
หลุดพ้นบ่วงมาร
วิมุตติกาล นิรันดร์ ฯ

Create Date : 07 มิถุนายน 2552

Last Update : 7 มิถุนายน 2552 7:44:47 น.

31 comments

Counter : 1320 Pageviews.

สวัสดียามเช้าครับคุณปุ๊ก

โดย: กะว่าก๋า

วันที่: 7 มิถุนายน 2552 เวลา:7:55:34 น.

สวัสดีวันอาทิตย์ที่สดใสค่ะ

HAVE A NICE DAY

Miss Miss Miss

ปล. นู๋หญิงไม่ได้ปิดบ้านอีกหลังนะค่ะ
เพราะฉะนั้นแวะเวียนไปได้ทั้งสองค่ะ ยินดีต้อนรับเสมอค่ะ/นู๋หญิงจ๋า

โดย: loveandloveyingben

วันที่: 7 มิถุนายน 2552 เวลา:9:05:50 น.

ขอบคุณสำหรับบทความที่นำมาเผยแพร่ดีมากครับ อ่านแล้วจะได้มีสติ

โดย: อ้วนforest IP: 124.120.79.171 วันที่: 7 มิถุนายน 2552 เวลา:9:25:24 น.

ทานทำได้ง่าย แต่ถ้าจะทำถึงขั้นตัดตระหนี่นั้นยากมาก

ศีล รักษาให้ครบเพียง 5 ข้อก็ยากแล้ว

ภาวนาน่าจะง่ายที่สุด เพียงนั่งนิ่งๆ หรือเดินอย่างสงบ แต่กลับยากที่สุดเพราะใจเรานั้นซนเหมือนลิง หยุกหยิก ไม่ยอมอยู่นิ่ง

หากใครทำได้ทั้ง ทาน ศีล ภาวนา ได้อย่างสมบูรณ์พร้อมก็ถือว่ามีบุญมากมายมหาศาลเลยครับ

เพลงเพราะมากเลยครับ...คิดถึงใครจ๊ะ...

สวัสดีวันพระครับน้องปุ๊ก

โดย: JohnV

วันที่: 7 มิถุนายน 2552 เวลา:9:40:14 น.

OK.ค่ะ..ขอเริ่มต้นหัดทำสมาธิก่อน..
สำหรับใช้กับชวิตการทำงานและที่บ้าน

แล้วค่อยมาศีกษาการเจริญปัญญา วันหลัง
ยากแน่ๆสำหรับคารวาสแต่จะพยายามค่ะ

โดย: เริงฤดีนะ

วันที่: 7 มิถุนายน 2552 เวลา:10:14:24 น.

ขอบคุณสำหรับบุญ และธรรมะที่นำมาฝากนะคะ

มีความสุขมากมากค่ะ คุณพ่อระนาด

โดย: อิ่ม_Aim

วันที่: 7 มิถุนายน 2552 เวลา:10:17:35 น.

สุขสันต์วันอาทิตย์ค่ะคุณปุ๊กที่น่ารัก

เพลงนี้เนื้อร้องดีมาก ๆ เลยค่ะ

โดย: I_sabai

วันที่: 7 มิถุนายน 2552 เวลา:10:50:10 น.

มาซึมซับธรรมมะวันอาทิตย์ค่ะ

โดย: ฟ้าทลายโจร (ป้าอิ่ม

) วันที่: 7 มิถุนายน 2552 เวลา:11:48:21 น.

สวัสดีค่ะ... มีความสขในวันหยุกพักผ่อนค่ะคุณปุ๊ก...ธรรมะคุ้มครองค่ะ

โดย: นางฟ้าในโลกไซเบอร์

วันที่: 7 มิถุนายน 2552 เวลา:11:56:18 น.

มาส่งความคิดถึงค่ะพี่ปุ๊ก เอาไว้ได้เนตแล้วจะมาอ่านย้อนนะค

โดย: tukta (tukta510

) วันที่: 7 มิถุนายน 2552 เวลา:12:29:46 น.

ขอให้มีความสุขในวันหยุดสุดสัปดาห์ค่ะ

โดย: บี๋ (Yushi

) วันที่: 7 มิถุนายน 2552 เวลา:13:01:24 น.

สวัสดีค่ะ...คุณปุ๊ก พี่มาแล้วค่ะ..

โอ้!โฮ้! กว่าองค์การณ์จะปล่อยสัญญาณมาให้
เล่นซะแทบแย่เลยนะคะ..คิดถึงมากมายเลยค่ะ
ได้มาหากันบ่อยๆแล้วนะคะ..มีความสุขมากๆนะคะ

โดย: tanjira

วันที่: 7 มิถุนายน 2552 เวลา:13:17:13 น.

เพลงช่างโรแมนติกมากๆเลยค่ะ ฮ่าๆๆ

ทำให้หวนคิดถึง บรรยากาศเก่าๆอะค่ะ

สบายดีนะค่ะ คิดถึงเช่นกันค่ะ และขอร่วมอนุโมทนาบุญด้วยจ๊ะ

โดย: ย่าชอบเล่า

วันที่: 7 มิถุนายน 2552 เวลา:14:05:57 น.

ดาวจ๋ามาแว๊ววค่ะพ่อระนาด
ดาวจ๋าเก็บเหรียญที่นาคโปรยทานในงานบวช มาฝากค่ะ
ไปแย่งกับเด็กๆ สนุกสนานมาก...
ไม่ทราบหรอกค่ะว่าเก็บมาแล้วมีประโยชน์หรืออะไรอย่างไร
แต่เก็บมาตั้งเยอะแน่ะค่ะ...

แต่ตอนนี้เพลียและเหนื่อยจัง
เด๋วจะไปนอนพักแระค่ะ...

โดย: satineesh

วันที่: 7 มิถุนายน 2552 เวลา:18:15:28 น.

ขอบคุณที่นำมาฝากค่ะ

โดย: อุ้มสี

วันที่: 7 มิถุนายน 2552 เวลา:20:02:24 น.

แวะมารับธรรมะ และความสุขในเสียงเพลงคะ

โดย: กัดหมอน

วันที่: 7 มิถุนายน 2552 เวลา:20:14:05 น.

แวะมาร่วมอนุโมทนาผลบุญที่พ่อระนาดนำมาฝาก และร่วมอนุโมทนาผลบุญสำหรับสาระธรรมดีๆ ที่พ่อระนาดนำมาแบ่งปันด้วยครับ
ทรัพย์สมบัติยิ่งแบ่งยิ่งหมด บุญยิ่งแบ่งยิ่งเพิ่ม ขอให้ผลบุญที่พ่อระนาดนำมาแบ่งปัน เกื้อหนุน ส่งผลบุญกลับคืนสู่พ่อระนาดทบเท่าทวีคูณด้วย เทอญ

โดย: kanetp007

วันที่: 7 มิถุนายน 2552 เวลา:23:38:16 น.

มายามดึกนะ

ฟังเพลงเย็นๆกะอ่านไปด้วย เพลินจัง

emo

โดย: วันที่ท้องฟ้าแจ่มใส

วันที่: 7 มิถุนายน 2552 เวลา:23:38:59 น.

สวัสดีค่ะพ่อระนาด

ฟังเพลงเย็นเหมือนรินกลิ่นพระธรรมเรยย์อ่า
แต่ทำทานด้วยสมาธิ ทำให้จิตใจผ่องแผ้ว
เหมือนได้รับสุขภายในหัวใจล่ะ ฝันดีน้าค๊า

*★.• •*.:｡✿✲-•(¯`°.•°•.★* *★ .•°•.°´¯)*¤°•★

*★.• •*.:｡✿✲-•(¯`°.•°•.★* *★ .•°•.°´¯)*¤°•★
•.★*... ...*★.• •*.:｡✿✲-•(¯`°.•°•.★* *★ .•°•.°´¯)*¤°•★

โดย: mastana

วันที่: 7 มิถุนายน 2552 เวลา:23:44:56 น.

กราบพระที่วัดหมื่นองค์ แสนองค์
แต่ไม่เคยกราบพระที่บ้าน
ก็เป็นการกราบที่สูญเปล่า

มาส่งความคิดถึงค่ะ
พักผ่อนเต็มที่มาสองวันแล้ว
พรุ่ งนี้ ….. พ ร้ อ ม จ ะ สู้ กับ ง า น แ ล้ ว ห รื อ ยั ง ค ะ ปุ๊ ก

พบภาพข้างบนใน วั น จั น ท ร์ ค่ะ

คมคำ : ไม่มีใครล้มเหลว..ตราบที่ยังไม่ล้มเลิก

โดย: ร่มไม้เย็น

วันที่: 7 มิถุนายน 2552 เวลา:23:53:25 น.

[ของตกแต่งโดนๆคลิกเลย]

สวัสดีเช้าวันจันทร์วันใหม่
วันสบาย ๆ ที่สดใสค่ะพ่อระนาด

โดย: ดอกฝิ่นในสายลมหนาว

วันที่: 8 มิถุนายน 2552 เวลา:6:34:20 น.

สวัสดียามเช้าครับคุณปุ๊ก

โดย: กะว่าก๋า

วันที่: 8 มิถุนายน 2552 เวลา:8:07:26 น.

สวัสดีค่ะคุณปุ๊ก(เรียกตามน้องก๋าค่ะ)
ขอบคุณสำหรับความรู้ค่ะ
ทุกวันนี้ก็สวดมนต์
และพยายามจะนั่งสมาธิทุกวัน...ค่ะ

โดย: ชีวิตมีลีลา

วันที่: 8 มิถุนายน 2552 เวลา:8:30:05 น.

สวัสดีพ่อระนาดจ้า

อนุโมทนาบุญด้วยนะคะ ..ยิ้มอิ่มเอม..

โดย: ปลิวตามลม

วันที่: 8 มิถุนายน 2552 เวลา:8:31:34 น.

อรุณสวัสดิ์ เช้าวันจันทร์ วันสดใสครับ พ่อระนาดแววไว
ขอโมทนาบุญด้วยนะครับ

เมื่อวาน เป็นวันพระ ขึ้น 14ค่ำ เดือน 7
พ่อระนาดได้ใส่บาตร เป็นทานบารมี ได้กำหนดจิตว่าได้ใส่บาตรโดยตรงกับพระพุทธเจ้า อานิสงค์มาก สาธุ สาธุ สาธุ
ทาน อบรมศีล

ตักบาตรเสร็จแล้ว มีจิตใจอ่อนโยน มีศีลเป็นปกติ

แล้วก็ได้ไปปฏิบัติธรรมด้วย มีการเจริญสมาธิ และเจริญปัญญาด้วย
ศีล อบรมสมาธิ

สมบูรณ์ในวันเดียวกัน ดีแท้ๆๆ

ขอให้พ่อระนาดแววไว มีความสุขเยอะๆ นะครับ..

โดย: หมึกสีดำ

วันที่: 8 มิถุนายน 2552 เวลา:8:56:05 น.

สวัสดีวันจันทร์เจ้าค่ะคุณพ่อระนาด....

ขอให้มีความสุข มาก มาก เด้อ คร่า เด้อ....

ขออนุโมทนาบุญด้วยค่ะพ่อระนาด

โดย: หนุ่มน้อยแห่งลุ่มแม่น้ำบางปะกง

วันที่: 8 มิถุนายน 2552 เวลา:10:40:15 น.

วันร้าย เพิ่งพ้น
ทำคน แทบดับ
โลกหนอ อาภัพ
วันดี ศรีสวัสดิ์

ก้มทน ด้นสู้
หวังอยู่ ว่าฝันชัด
พ้นร้าย พายพัด
เป็นระนาด ไมตรี

....

คิดถึงนะครับ

โดย: ไนล์ รอยเคียว

วันที่: 8 มิถุนายน 2552 เวลา:14:01:03 น.

สวัสดียามบ่ายครับ พ่อระนาดแววไว

..ขอให้มีความสุข ทั้งภายนอกและภายในนะครับ..

โดย: หมึกสีดำ

วันที่: 8 มิถุนายน 2552 เวลา:14:08:39 น.

อนุโมทนาบุญค่ะ คุณปุ๊ก

ฝึกจิตคิดสิ่งดี
บารมี บุญสร้างสม
ดุจบัวพ้นโคลนตม
ชนนิยม สวรรค์ยินฯ

.. เพลงนี้ชอบเลยค่ะ คุณปุ๊ก อิอิ ฝนตกหรือเปล่าคะ เดินทางปลอดภัยค่ะ

โดย: ธารสีม่วง

วันที่: 8 มิถุนายน 2552 เวลา:15:41:23 น.

พ่อระนาด...จ๊ะจ๋า

ขยันจังเลยเน๊าะ...กลับมาก็อัพบล๊อกเลย
โมทนาบุญด้วย...ค่ะ

เมื่อวานพอกลับมา ป้า..อาการไม่ดีเลยค่ะ
วันนี้ก็เลยโดนคุณตัวป่วน เล่นงานเสียอ่วมไปเลย..
งานนี้ไม่รู้จะต้องสู้กันกี่วัน...จะกี่วันก็จะสู้..
มาได้ก็ไปได้...สอ บอ มอ ยอ หอ..อิ อิ

ว่าแต่ว่า ปุ๊ก ลืมเรื่องการแปลงเพลงหรือยังคะ
ยังไม่ได้รับคำแนะนำเลย...รออยู่..นะคะ

โดย: พรหมญาณี

วันที่: 8 มิถุนายน 2552 เวลา:16:45:34 น.

- หวัดดียามเย็นครับ

- หลายปีก่อนชอบฝึกกสิณเตโช-อาโป-วาโย-ปฐวี จ้าาาาา มันออกแนวอิทธิฤทธิ์ดีครับ

- ท้ายสุดไม่ว่าจะยังไงก็ตาม ย่อมหนีไม่พ้นลมหายใจเพียงปลายจมูกนี่แหละครับ

โดย: พี่รี่+ต๊อก

วันที่: 8 มิถุนายน 2552 เวลา:18:00:46 น.