นกบินอพยพอย่างมีเหตุผล
นกมีความสามารถที่โดดเด่นยิ่งอย่างหนึ่งคือ บินได้ พรสวรรค์ที่ธรรมชาติให้มันมานี้ ทำให้มันเป็นสัตว์ที่มีสิทธิและเสรีภาพในการเคลื่อนย้ายถิ่นที่อยู่ ได้มากกว่าสัตว์อื่นๆแทบทุกชนิดในโลก ตามปกติทุกวันนกจะบินออกจากรัง เพื่อแสวงหาอาหารในทิศทางที่ไม่ซํ้ากัน เมื่อทรัพยากรอาหารในบริเวณนั้นร่อยหรอ มันจะขยับขยายบริเวณหากินออกไปเรื่อยๆ คนเราสนใจนิสัยบินของนกมานานแล้ว เช่น เราสงสัยว่า เหตใดนกบางชนิดจึงต้องอพยพย้ายถิ่นที่อยู่ และในการบินจากสถานที่หนึ่งไปที่สู่อีกที่หนึ่ง ซึ่งอยู่ห่างออกไปค่อนโลกนั้น นกกระทำได้อย่างไร เป็นต้น
เมื่อประมาณ 500 ปีก่อนนี้ ขณะโคลัมบัสกำลังมุ่งหน้าค้นหาเมืองจีนนั้น เขาได้บันทึกว่า เขาเห็นฝูงนกที่ตามปกติอาศัยอยู่ตามบริเวณผืนแผ่นดินใหญ่ บินอพยพผ่านเกาะ Bermuda ไปทางใต้ (นกฝูงนั้นบินจาก Nova Scotia ในอเมริกาเหนือไป Venezuela ในอเมริกาใต ) ส่วนคนยุโรปนั้นก็รู้มานานแล้ว เหมือนกันว่า ในฤดูใบไม้ร่วง จะมีนก warbler จำนวนล้านอพยพจากยุโรปไปสู่แอฟริกา และถึงแม้นกชนิดนี้จะมีนํ้าหนักตัวเพียง 10 กรัม แต่มันก็สามารถบินด้วยความเร็ว 50-60 กิโลเมตรต่อชั่วโมง เป็นเวลานาน 2-3 วัน โดยมีการหยุดพักกลางทางเพียงครั้งเดียว
ความเข้าใจของเราทั่วไปนั้นมีว่า นกอพยพเพราะอาหารในบริเวณที่มันอาศัยอยู่นั้นมีไม่พอเพียงมัน จึงต้องแสวงหาพื้นที่ใหม่ และนอกจากเหตุผลประการนี้แล้ว เราก็ทราบอีกว่า นกมักจะพากันบินหนีอากาศหนาว
ในปี พ. ศ. 2533 ได้มีนักชีววิทยากลุ่มหนึ่ง ทำการทดลองทให้เห็นว่านกที่อพยพ เป็นสัญชาตญาณดิบของนก ในการทดลองนั้น เขาได้เอานกที่ชอบอพยพมากักขังไว้ในกรง พอถึงเวลาที่มันจะต้องอพยพ นกจะแสดงอาการกระสับกระส่ายโผผินบินในกรงอย่างไม่หยุดหย่อน และมันจะโผบินไปในทิศทางที่เพื่อนๆ ของมันกำลังบินอยู่ อาการกระวนกระวายของนกจะสลายไป ก็ต่อเมื่อเพื่อนของมันได้บรรลุถึงจุดหมายปลายทางแล้วเท่านั้น
นกชอบอพยพในเวลากลางคืน เพราะมันจะได้อาศัยตำแหน่งดาวในท้องฟ้า และสนามแม่เหล็กโลกเป็นเข็มทิศในการเดินทาง เมื่อใกล้จะถึงเวลาอพยพ นกตัวที่จะตั้งใจจะไป (นกตัวที่ไม่สมบูรณ์และไม่อยากไปก็ไม่ไป ) จะเริ่มกินอาหาร สะสมไขมันในร่างกายจนอ้วนพี ปริมาณอาหารที่มันกินขึ้นอยู่กับระยะทางที่มันจะเดินทาง
เมื่อเร็วๆ นี้ L. Zwatz นักปักษีวิทยาชาวเนเธอร์แลนด์ ได้รายงานผลการวิจัยเรื่องการอพยพของนกในวารสาร Ardea ว่า นกอพยพ (Migratory Wading Birds) ซึ่งอาศัยตามแถบทะเล Wadden ของมหาสมุทรแอตแลนติกนั้น พอถึงฤดูหนาวมันจะพากันบินไปสู่ Banc d' Arguin ซึ่งอยู่ทางใต้ของทวีปแอฟริกา ณ ที่นั้น นกจำนวน 2 ล้านตัว จะขุดกินหนอน และถึงแม้หนอนแอฟริกาจะมีขนาดเล็กเท่าหนอนยุโรป ที่มันกินอยู่อย่างสมํ่าเสมอก็ตาม แต่หนอนเหล่านั้นก็เกิดใหม่ได้เร็วพอกับความเร็วในการกินของมัน ดังนั้นถึงแม้ว่าในแต่ละวันอาหารที่จะเลี้ยงดูมันทั้งฝูงจะดูน้อย แต่บริเวณนั้นก็สามารถให้อาหารนกฝูงนี้ได้ติดต่อกันนานเป็นเดือน
นก whimbrel
เขาได้พบว่า สาเหตุสำคัญที่ทำให้นกอพยพอีกประการหนึ่งคือ นกที่อาศัยอยู่ในแถบอาหารร้อนจะใช้พลังงานใน- การทำให้ร่างกายอบอุ่น น้อยกว่านกที่อาศัยอยู่ในบริเวณที่มีอากาศหนาว นกชนิดเดียวกันที่อาศัยตามบริเวณเส้นรุ้งที่ต่างกัน จะใช้พลังงานในการทำความอบอุ่นให้กับร่างกายไม่เท่ากัน ก็ในเมื่อมันเป็นสัตว์ที่ไม่ชอบปรับตัวตามสภาพอากาศแวดล้อม มันจึงต้องอพยพเพื่อประหยัดพลังงาน สำหรับจังหวะเวลาที่มันจะบินอพยพนั้น Zwatz ก็พบว่า มันกะจะบินให้ถึงตอนเหยื่อของมันอ้วนท้วนสมบูรณ์พร้อม เช่น นก whimbrel จะอพยพทันทีที่ปู Uca tangeri มีเต็มทะเลโคลน เป็นต้น
ที่มา : //www.ipst.ac.th
Create Date : 10 มิถุนายน 2553 |
|
1 comments |
Last Update : 10 มิถุนายน 2553 14:47:26 น. |
Counter : 3182 Pageviews. |
|
|
|