ถ้าจะโหวตให้ปอป้า...สาขา Dharma Blog...นะคะ ขอบคุณ...ค่ะ

การขอบคุณ โดย นพ. วิธาน ฐานะวุฑฒ์

ถ้าจะมองจากความรู้สึกของสมอง ๓ ชั้น คือ สมองชั้นนอกที่เกี่ยวกับคิด สมองชั้นกลางที่เกี่ยวกับอารมณ์ และสมองชั้นในสุดท้ายที่เกี่ยวกับการเคลื่อนไหวของร่างกาย โดยมีสมมติฐานว่า การทำงานของสมองทั้ง ๓ ชั้น ควรจะต้องมีความสมดุล เพราะมนุษย์ในยุคปัจจุบัน มีแนวโน้มที่จะใช้ “ ความคิด “ มากเกินไป ทำให้เสียสมดุล การกลับมาใช้สมองด้านอารมณ์ความรู้สึกและสมองส่วนของร่างกายให้มากขึ้น ก็น่าจะเป็นการปรับสมดุลอย่างหนึ่งให้กับมนุษย์ได้

“ การขอบคุณ “ เป็นการเริ่มต้นของการใช้พลังงานด้านบวกของหัวใจ ซึ่งเชื่อมโยงกับการทำงานสมองชั้นกลางที่เกี่ยวข้องกับอารมณ์ความรู้สึก ลองสังเกตดูด้วยตัวเองก็ได้นะครับว่า เมื่อ “ เราเริ่มต้นขอบคุณ “ อะไรสักอย่างหรือใครสักคน หลาย ๆ คนจะรู้สึก “ หัวใจพองโต “ อิ่มเอิบอบอุ่นที่บริเวณทรวงอกของเรา

ในค่ำคืนของเวิร์กช็อปบางวันบางครั้ง เมื่อมีโอกาสผมก็จะตั้งโจทย์กับผู้เข้าร่วมกิจกรรมว่า ให้ลองลิสต์รายการที่คุณรู้สึกขอบคุณอะไรหรือใครหรือแม้แต่เหตุการณ์อะไรก็ตามที่เกิดขึ้นกับคุณในวันนี้ดูสัก ๑๐ รายการ เราก็จะพบกับ “ บรรยากาศของความนิ่งสงบและมีความสุข “ อย่างรวดเร็ว เมื่อทุกคนจดจ่ออยู่กับการเขียนรายการขอบคุณของตัวพวกเขาเอง และส่วนหนึ่งเป็นเพราะเวลาที่มนุษย์อยู่รวมกันเป็นกลุ่มนั้น จะเกิดพลังงานที่เชื่อมโยงถึงกัน ช่วยเหลือซึ่งกันและกันได้อย่างเป็นธรรมชาติ

ครั้งหนึ่งเมื่อไม่นานมานี้ ( กรกฎาคม ๒๕๕๒ ) ผมได้มีโอกาสโทรศัพท์พูดคุยกับคุณแม่ของผม ผมนึกขึ้นมาได้ว่ากิจกรรมนี้คุณแม่ของผมยังไม่เคยได้ลองทำผ่านการเขียน ก็เลยขอให้คุณแม่ไปนำสมัดบันทึกและปากกามาเขียนเลข ๑ ถึง ๑๐ จากบนลงล่าง เหลือเนื้อที่ด้านขวาว่าง ๆ ไว้ จากนั้นก็ตั้งโจทย์การขอบคุณนี้ให้กับคุณแม่ว่า วันนี้ทั้งวันแม่มีอะไรหรือใครที่อยากจะขอบคุณบ้าง

ผมนึกไปเองว่า “ โจทย์ง่าย ๆ “ เพราะเคยทำเองก็ไม่พบว่ายากอะไร และก็เคยลองทำในเวิร์กช็อปก็เห็นว่าใคร ๆ ก็เขียนกันได้ แต่ก็ไม่เคยลองให้ผู้เข้าร่วมสะท้อนให้ฟัง เพราะเห็นว่าเป็นเพียงกิจกรรมเล็ก ๆ เพื่อเสริมแทรกเข้ามาเท่านั้นเอง คุณแม่ของผมบอกว่า “ นึกไม่เห็นออกเลย “ ว่าจะมีอะไรน่าขอบคุณทั้ง ๆ ที่การพูดคุยกันในวันนั้นเป็นช่วงเวลาเย็นแล้ว

อืมมม..เป็นอะไรที่เหนือความคาดหมายของผมไม่น้อย อย่างไรก็ตาม ผมก็ไม่ลดละความพยายาม เพราะไปตั้งตัวเลขให้แม่ไว้ตั้ง ๑๐ ข้อ ก็เลยบอกท่านว่า เออ..ลองลดลงเหลือสัก ๕ ข้อก่อนก็ได้ครับ แม่ลองนึก ๆ ดูว่าตั้งแต่เช้าตื่นมาทำอะไรบ้าง มีอะไรพอจะ “ หาเรื่องขอบคุณ “ ได้บ้าง ท่านก็บอกว่า ตื่นเช้ามาก็สวดมนต์ไหว้พระ..อ๋อ..อยากขอบคุณพระพุทธเจ้า ผมรีบบอกว่า อืมม..ได้เลยแม่ นี่ก็หนึ่งข้อแล้ว ท่านเริ่มหัวเราะออกมา ประมาณว่าดีใจที่เริ่มทำโจทย์การบ้านที่ผมให้ไปได้บ้างแล้ว

จากนั้น ท่านก็ยังนึกไม่ออกว่าพอจะขอบคุณอะไรได้อีกบ้าง ผมก็ลองช่วยด้วยการบอกว่าจากนั้นแม่ทำอะไรอีก คุณแม่ก็บอกว่าสวดมนต์ไหว้พระแล้วก็กินข้าวเช้า

“ อืมม..แม่ไม่อยากขอบคุณเมล็ดข้าวและกับข้าวที่แม่กินบ้างเหรอ “ ผมถาม
ท่านหัวเราะดังและยาวขึ้นอีก “ อะไรกันเมล็ดข้าวนี่ก็ขอบคุณได้ด้วยเหรอ ? “

ท่านบอกว่าท่านรู้คุณของเมล็ดข้าวทุกเมล็ดมาตลอดชีวิตของท่าน ท่านไม่เคยทิ้งขว้างเมล็ดข้าวเลยสักเม็ด ผมก็บอกว่าแบบนี้ก็นับได้ว่าเป็นการขอบคุณแล้วครับ ความรู้สึกแบบนี้แหละ ท่านก็เขียนลงไปในรายการของท่าน พร้อม ๆ กับเสียงหัวเราะที่เริ่มยาวขึ้น

จากนั้นผมก็ค่อย ๆ ช่วย “ แคะความรู้สึกขอบคุณ “ ของท่านออกมาจากชีวิตประจำวันของท่านได้มากขึ้นเรื่อย ๆ ไปสู่แม่บ้านที่ช่วยทำอาหาร น้องชายที่อยู่บ้าน เพื่อนบ้านที่นำขนมมาให้ ฯลฯ จนได้ครบ ๑๐ ข้อ ท่ามกลางเสียงหัวเราะของท่านที่แม้ในระยะหลัง ๆ นี้ท่านจะหัวเราะได้บ่อยมากขึ้น แต่ผมก็ไม่เคยได้ยินเสียงหัวเราะที่ดังขึ้นและนานขึ้นและบ่อยครั้งแบบนี้มานานแล้ว ท่ามกลางความรู้สึกที่ทำให้หัวใจของผมพองโตเต็มอกไปด้วย คือบางทีเราเผลอไปตั้ง “ มาตรฐานการขอบคุณ “ ของเรา “ สูงเกินไป “

บางทีเราเผลอไปมองว่า “ การขอบคุณเป็นเรื่องที่ยิ่งใหญ่ “ เกินไป เช่นจะต้องเป็นเรื่องที่เรารู้สึกว่าดีจริง ๆ สำคัญจริง ๆ ยิ่งใหญ่จริง ๆ เราถึงจะสามารถรู้สึกขอบคุณได้ การตั้งมาตรฐานการขอบคุณของเราแบบนั้น บางทีก็ได้ทำให้หัวใจของเรา “ ขาดการหล่อเลี้ยง “ ไปอย่างน่าเสียดาย บางทีหัวใจของเราอาจจะไม่ได้จำเป็นต้อง “ รอฝนห่าใหญ่ “ อย่างเดียวเท่านั้นนะครับ “ การรดน้ำ “ เพียงเล็ก ๆ น้อย ๆ แต่บ่อย ๆ และสม่ำเสมอ ก็จะเป็นหนทางที่ทำให้หัวใจของเราชุ่มฉ่ำได้ไม่น้อยเลย

เราจะเห็นนะครับว่า อารมณ์ความรู้สึกด้านบวกนั้น “ หลบซ่อน “ อยู่ในชีวิตประจำวันของเราไม่น้อยเลย เมื่อเราสามารถมี “ แคะอารมณ์บวก “ บางอย่างบางเรื่องให้ผุดขึ้นมาได้ อารมณ์บวกอื่น ๆ ก็จะถูกชวนกันให้ออกมาปรากฏตัวมากขึ้น การขอบคุณนำมาสู่การหัวเราะที่มีความสุขได้ อาจจะนำมาสู่ความรู้สึกดี ๆ กับตัวเราเองได้

อย่างไรก็ตาม ผมยอมรับว่าในเบื้องต้นก็อาจจะเขียน “ รายการขอบคุณ “ ก็อาจจะไม่สามารถเขียนได้ง่าย ๆ และหลาย ๆ ท่านก็อาจจะนึกไม่ออกเหมือนกับตัวอย่างคุณแม่ของผม

อยากจะแนะนำให้ลองเริ่มต้นแค่ ๓ รายการดูก่อน ช่วงแรก ๆ ก็อาจจะรู้สึกแปลก ๆ หรือยังไม่ค่อยรู้สึกอะไรชัดเจนนัก อยากให้ “ ลองหาเรื่อง “ ขอบคุณไปเรื่อย ๆ คุณจะพบว่ารายการขอบคุณของคุณจะค่อย ๆยาวขึ้นเอง อาจจะทำเป็นเกมในครอบครัว ช่วยกันดูว่าในแต่ละวันเรามีอะไรที่จะขอบคุณได้บ้าง ค่อย ๆ ชวนกันเขียนไปแบบนี้ หัวใจของเราก็จะค่อย ๆ พองโตไปด้วยความสุขทีละนิด ๆ ได้เองครับ

ขอบคุณ ภาพประกอบเรื่อง จากเพื่อนเลิฟค่ายกระทิงแดง




เพลง วิมานสีชมพู