องค์ประกอบของสถูปสาญจี ภารหุต และคันธาระจะมีโครงสร้างของฐานยกสูงแผนผังกลมล้อมรอบเนินสถูป เรียกว่า "เมธิ ทางเดินเหนือฐานเรียกว่า ประทักษิณ (Pradakshina) มีบันไดทางขึ้นเรียก ว่า โสปาณเนินดินใหญ่ รูปโค้งเรียกว่า อัณฑะ (Anda) หรือ ครรภ์ เหนือโดมมีฉัตร วลัย 2 3 ชั้น ปักบนยอดและล้อมฉัตรด้วยรั้วสี่เหลี่ยมเรียกว่า หรรมิกา (Harmika) โดยรอบฐานสร้างเป็น
รั้วหินสลัก เรียกว่า เวทิกา แต่ละทิศจะทำเป็นซุ้มประตู เรียกว่า โตรณะ (Torana) ทั้งส่วนของรั้วเวทิกาและโตรณะจะมีภาพสลักบุคคลทวารบาล ลวดลายมงคลเช่นรูป ดอกบัวแทนความหมายการประ
สูติ รูป ตรีรัตนะ (Triratna Adored) แทนความหมายของการกำเนิดแห่งแก้วสามประการ รูปสัตว์มงคลอย่าง มกระ ภาพเล่าเรื่องพุทธประวัติโดยใช้ภาพสัญลักษณ์แทนองค์พระพุทธเจ้า เช่นภาพการ
บูชาสักการะ พระสถูป แทนสัญลักษณ์หนึ่งหมายถึงการเสด็จปรินิพพานขององค์พระพุทธเจ้า รูปสังเวชนียสถาน รูปชาดกและรูปแสดงความหมายของ จักรพรรดิราชา (สถูปสาญจีคือพุทธสถาปัตย
กรรมต้นแบบในการก่อสร้างมหาสถูปบรมพุทโธ ชวา ห่างกันประมาณ1,000ปี)
พุทธสถานแห่งแรกของโลก สร้างยุคพระเจ้าอโศกมหาราช ในอินเดียถ้าเกิดเราไปเที่ยวสาญจีเราจะเห็นสถูปรุ่นเก่าสุดในศาสนาพุทธ และมีส่วนนี้ที่เป็นเนินดิน ตรงส่วนนี้สันสกฤตเราเรียกว่าอัณฑะแปลว่าไข่ ทีนี้วิธีการสังเกตว่าสมัยพระเจ้าอโศกหรือเปล่าให้ดูว่าเป็นทรงบัวคว่ําขนาดใหญ่หรือเปล่าถ้าขนาดใหญ่คว่ําแสดงว่าเป็นสมัยพระเจ้าอโศกหรือหลังมาหน่อยต่อไปจะเล็กลง ...ที่ สาญจี เวลาคนจะบูชาสถูปเขาก็ต้องประทักษิณโดยเวียนขวา ความเชื่อโบราณเขาเชื่อว่าพระอาทิตย์เวียนขวารอบเขาพระสุเมรุ เพราะเขาพระสุเมรุคือหิมาลัย อินเดียอยู่ทางใต้เขาจึงกําหนดว่าเขาพระสุเมรอยู่ทางทิศเหนือ และอินเดียอยู่ทางทิศใต้ คราวนี้พอเขาเห็นพระอาทิตย์ขึ้นทางทิศตะวันออก ตกทางทิศตะวันตกแสดงว่ามีการวนมาทางทิศตะวันออกและตกทางตะวันตก พอเวียนขวาแล้วการบูชาเทพเจ้าทั้งหลายจะต้องทําให้ตรงไปกับระบบของ จักรวาล การเวียนขวาจึงเป็นมงคล (ศิลปะอินเดีย : พุทธศิลป์รุ่นแรกของโลกโดย
อ.ดร.เชษฐ์ ติงสัญชล)
ผู้ติดตามบล็อก : 50 คน [
