ต่อ

   พระอานนท์สังเกตเห็นความวิปริตแปรปรวนของโลกธาตุดังนี้   จึงเข้าเฝ้าพระจอมุนี  ทูลถามว่า  “พระองค์ผู้เจริญ  โลกธาตุวิปริตแปรปรวนผิดปกติ  ไม่เคยมีไม่เคยเป็น  ได้เป็นแล้วเพราะเหตุไรหนอ?”
 
   พระทศพลเจ้าตรัสว่า  “พระอานนท์เอ๋ย    อย่างนี้แหละ  คราใดที่ตถาคต  ประสูติ  ตรัสรู้  หมุนธรรมจัก ปลงอายุสังขารและนิพพาน   ครานั้น ย่อมจะมีเหตุการณ์วิปริตอย่างนี้เกิดขึ้น”
 
   พระอานนท์ทราบว่า    บัดนี้พระตถาคตเจ้าปลงพระชนมายุสังขารเสียแล้ว   ความสะเทือนใจและความว้าเหว่ประดังขึ้นมา  จนอัสสุชนธาราไหลหลั่งสุดห้ามหัก   เพราะความรักเหลือประมาณที่ท่านมีในพระเชฎฐภาดา  ท่านหมอบลงที่พระบาทมูลแล้วทูลว่า 

       “ข้าแต่พระองค์ผู้ประเสริฐ  ขอพระองค์อาศัยความกรุณาข้าพระองค์และหมู่สัตว์   จงดำรงพระชนม์ชีพต่อไปอีกเถิดอย่าเพิ่งด่วนประนิพพานเลย”    กราบทูลเท่านี้แล้ว  พระอานนท์ก็ไม่อาจทูลอะไรต่อไปอีก  เพราะโศกาดูรท่วมท้นหทัย
 
      “อานนท์เอ๋ย   พระศาสดาตรัสพร้อมด้วยทอดทัศนาการไปเบื้องพระพักตร์อย่างสุดไกล   ลีลาแห่งความเด็ดเดี่ยวฉายออกมาทางพระเนตรและพระพักตร์  เป็นไปไม่ได้ที่จะให้ตถาคตกลับใจ    ตถาคตจะต้องปรินิพพานในวันเพ็ญแห่งเดือนวิสาขะอีกสามเดือนข้างหน้านี้  อานนท์   เราได้แสดงนิมิตโอภาสอย่างแจ่มแจ้งแก่เธอพอเป็นนัยมา ไม่น้อยกว่าสิบหกครั้งแล้วว่า   คนอย่างเรานี้มีอิทธิบาทภาวนาที่ได้อบรมมาด้วยดี  ถ้าประสงค์จะอยู่ถึงหนึ่งกัปป์  (คือหนึ่งร้อยยี่สิบปี)  หรือมากกว่านั้นก็พออยู่ได้   แต่เธอหาเฉลียวใจไม่   มิได้ทูลเราเลย  เราตั้งใจไว้ว่า ในคราวก่อนๆ นั้น  ถ้าเธอทูลให้เราอยู่ต่อไป  เราจะห้ามเสียสองครั้ง  พอเธอทูลครั้งที่สามเราจะรับอาราธนาของเธอ  แต่บัดนี้ช้าเสียแล้ว    เรามิอาจกลับใจได้อีก   พระศาสดาหยุดอยู่ครู่หนึ่งแล้ว  ตรัสต่อไปว่า
 
     “อานนท์   เธอยังจำได้ไหม  ครั้งหนึ่ง  ณ  ภูเขาซึ่งมีลักษณะเหมือนนกแร้ง  อันมีนามว่า  “คิชฌกูฎ”   ภายใต้ภูเขานี้มีถ้ำอันขจรนามชื่อ    “สุกรขาตา”   ที่ถ้ำนี้เอง   สาวกผู้เลื่องลือว่าเลิศทางปัญญาของเราคือ “สารีบุตร”   ได้ถอนตัณหานุสัยโดยสิ้นเชิงเพียงเพราะฟังคำที่เราสนทนากับหลานชายของเธอผู้มีนามว่า “ทีฆนขะ”  เพราะไว้เล็บยาว
 
     “เมื่อสารีบุตรมาบวชในสำนักของเราแล้ว   ทีฆนขปริพาชกเที่ยวตามหาลุงของตนมาพบลุงของเขาคือสารีบุตร  ถวายงานพัดเราอยู่  จึงพูดเปรยๆเป็นเชิงกระทบกระเทียบว่า  พระโคดม ทุกสิ่งทุกอย่างข้าพเจ้าไม่พอใจหมด ซึ่งรวมความว่า    เขาไม่พอใจเราด้วย   เพราะตถาคตก็รวมอยู่ในคำว่าทุกสิ่งทุกอย่าง  เราได้ตอบเขาไปว่า    “ถ้าอย่างนั้น    เธอก็ควรไม่พอใจ ความคิดเห็นอันนั้นของเธอเสียด้วย"
 
     “อานนท์  เราได้แสดงธรรมอื่นอีกเป็นอเนกปริยาย  สารีบุตรถวายงานพัดไปฟังไป  จนจิตของเธอหลุดจากอาสวะทั้งปวง”
 
     “อานนท์เอ๋ย  ณ  ภูเขาคิชฌกูฎดังกล่าวนี้ เราเคยพูดกับเธอว่า   คนอย่างเรานี้ถ้าจะอยู่ต่อไปอีกหนึ่งกัปหรือเกินกว่านั้นก็พอได้  แต่เธอก็หารู้ความหมายแห่งคำที่เราพูดไม่”
 
     “อานนท์   ต่อมาที่โคตมนิโครธ  ที่เหวสำหรับทิ้งโจรที่ถ้ำสัตตบรรณ  ใกล้เวภารบรรพต   ที่กาฬศิลาข้างภูเขาอิสิคิลิ   ซึ่งเลื่องลือมาแต่โบราณกาลว่า   เป็นที่อยู่อาศัยของพระปัจเจกพุทธเจ้าเป็นอันมาก  เมื่อท่านเข้าไป  ณ  ที่นั้นแล้วไม่มีใครเห็นท่านออกมาอีกเลย   จึงกล่าวขานกันว่าอิสิคิลิบรรพต  (ภูเขากลืนกินฤๅษี)  ที่เงื้อมเขาชื่อสัปปิโสณฑิกาใกล้ป่าสีตะวัน   ที่ตโปทารามที่เวฬุวันสวนไผ่อันร่มรื่นของจอมเสนาแห่งแคว้นมคธ   ที่สวนมะม่วงของหมอชีวกโกมารภัจจ์  ที่มัททกุจฉิมิคทายวันทั้งสิบแห่งนี้มีรัฐเขตแขวงราชคฤห์”
 
      “ต่อมาเมื่อเราทิ้งราชคฤห์ไว้เบื้องหลัง  แล้วจาริกสู่เวสาลีนครอันรุ่งเรืองยิ่ง  เราก็ให้นัยแก่เธออีกถึงหกแห่ง  คือ  ที่ อุเทนเจดีย์  สัตตัมพเจดีย์  โคตรมกเจดีย์  พหุปุตตเจดีย์  สารันทเจดีย์  และปาวาลเจดีย์เป็นแห่งสุดท้าย   คือสถานที่ซึ่งเราอยู่  ณ  บัดนี้  แต่เธอก็หาเฉลียวใจไม่   ทั้งนี้เป็นความบกพร่องของเธอเอง  เธอจะคร่ำครวญเอาอะไรอีก”
 
      “อานนท์เอ๋ย  บัดนี้  สังขารอันเป็นเหมือนเกวียนชำรุดนี้เราได้สละแล้ว   เรื่องที่จะดึงกลับคืนมาอีกครั้งหนึ่งนั้นมิใช่วิสัยแห่งตถาคต  อานนท์  เรามิได้ปรักปรำเธอ  เธอเบาใจเถิด   เธอได้ทำหน้าที่ดีที่สุดแล้ว  บัดนี้  เป็นกาลสมควร  ที่ตถาคตจะจากโลกนี้ไป   แต่ยังเหลือเวลาอีกสามเดือน  บัดนี้สังขารของตถาคตเป็นเสมือนเรือรั่วคอยแต่เวลาจะจมสู่ท้องธารเท่านั้น”
 
      “อานนท์   เราเคยบอกเธอแล้วมิใช่หรือว่า  บุคคลย่อมต้องพลัดพรากจากสิ่งที่รักที่พึงใจเป็นธรรมดา   หลีกเลี่ยงไม่ได้    “อานนท์   เอ๋ย  ชีวิตนี้มีความพลัดพรากเป็นที่สุด  สิ่งทั้งหลายมีความแตกไป  ดับไป  สลายไปเป็นธรรมดา จะปรารถนามิให้เป็นอย่างที่มันควรจะเป็นนั้นเป็นฐานะที่ไม่พึงหวังได้  ทุกสิ่งทุกอย่างดำเนินไป  เคลื่อนไปสู่จุดสลายตัวอยู่ทุกขณะ”
 
 

Create Date : 11 ธันวาคม 2564		0 comments
Last Update : 1 กันยายน 2567 16:52:15 น.
Counter : 793 Pageviews.
Share Tweet