Bloggang.com : เชษฐภัทร - สะบายดีหลวงพะบาง

สะบายดีหลวงพะบาง

ผมเป็นคนหนึ่งที่มีโอกาสได้ไปประเทศลาวหลายครั้ง และก็ประทับใจในวิถีชีวิต ที่เรียบง่าย ไม่รีบร้อน สบาย ๆ

ส่วนผู้หญิงลาว นอกจากลักษณะภายนอกจะดูเป็นธรรมชาติ ๆ มาก ๆ เช่น เธอจะไว้ผมยาว ไม่มีการซอย ไม่ย้อมสี ลักษณะการพูดจา นิสัยใจคอ ยังมีเสน่ห์ คุยด้วยแล้วรู้สึกเย็นใจนัก โดยเฉพาะตอนฟังเสียง ตอบรับ "เจ้า" หรือ "โดย" เนี่ยยิ่งฟังก็ยิ่งเพราะ

-----------------

ภาพยนตร์เรื่อง "สะบายดีหลวงพระบาง" เป็นเรื่องราวความรักระหว่างชายหนุ่มลูกครึ่ง ลาว-ออสเตรเลีย ที่เติบโตในเมืองไทย กับสาวลาวแท้ ๆ ที่บ้านฝั่งแม่อยู่หลวงพระบางแต่มาทำกิจการในเวียงจันทน์

หากใครที่ชื่นชอบหนังที่มีฉากระทึกใจ มีการขมวดปม ความตื่นเต้น หรือเทคนิคสลับซับซ้อน คุณจะหาไม่ได้ในหนังเรื่องนี้แน่

แต่เสน่ห์ของ "สะบายดีหลวงพระบาง" กลับอยู่ตรงที่ สิ่งที่ ศ.ดร. เจตนา นาควัชระ เรียกว่า "สุนทรียศาสตร์แห่งการสงวนอารมณ์" (Aesthetics of Reticence)

คือ การแสดงทางอารมณ์ของเรื่องจะไม่แสดงออกมาอย่างโผงผาง แต่จะมีการยับยั้ง และกลั่นกรองการแสดงออกนั้น ๆ

ตัวอย่างของสุนทรียศาสตร์แห่งการสงวนอารมณ์นี้ พอจะมีให้เห็นชัด ก็อย่างเช่น การที่ Elizabeth ใน Pride and Prejudice ที่เขียนโดย Jane Austen ต้องอดทน ไม่แสดงออกสิ่งที่ตัวเองรู้สึกออกมาตรง ๆ เพราะค่านิยมสังคมแบบวิกตอเรียน มันกำหนดบทบาทของสตรีอยู่

หรือในทำนองเดียวกัน ในบริบทแบบไทย เราก็พบเห็นใน นวนิยายเรื่อง ข้างหลังภาพที่ ด้วยสถานะภาวะทางสังคมที่ "กีรติ" ไม่สามารถแสดงออกว่า เธอรัก "นพพร" ออกมาได้

----------------

แต่ในหนังเรื่อง "สะบายดีหลวงพระบาง" เราจะยิ่งเห็น สุนทรียศาสตร์แห่งการสงวนอารมณ์นี้ชัดเจนมากขึ้น เมื่อทั้งเนื้อเรื่องที่เล่าถึง
ความรักที่เนิบนาบ กลิ่นอาย อุปนิสัยใจคอ ที่เรียบง่ายน่ารักของคนลาว ถูกจารลงบนแผ่นฟิล์มทั้งสิ้น

ทำนองสูงคว้าง สุข อมเศร้า ของเพลงดอกจำปา ซึ่งเป็นเพลงประกอบ และลักษณะสีหน้าแววตาของนางเอก คือ "น้อย" คือ คุณคำลี่ พิลาวง สื่อได้อย่างชัดเจนถึงลักษณะเฉพาะ ซึ่งตรงนี้ นี่น่าจะเป็นจุดหนึ่ง ที่เป็นเสน่ห์ ที่น่ารักของความเป็น "คนลาว"

ถ้าคนใจร้อนมาดูหนังเรื่องนี้ และใส่ใจในรายละเอียดเสียหน่อย ก็อาจจะรู้สึกยืดยาด ว่าทำไม จะแสดงออกว่า เรารักใครมันถึงได้ยากเย็นขนาดนี้

จนบางที คนดู (ใจร้อน) ก็คิดเลยไปล่วงหน้าก่อนแล้ว ว่าเขาจะบอกรัก หรือสารภาพ รักกันยังไง ทั้งที่จริง ๆ แล้วกับหนังรักเรื่องอื่น คนดู ก็อาจจะต้องใช้การเดา มุขบอกรัก พอ ๆ กัน

แต่หนังรักของลาวเรื่องนี้มันพิเศษ ตรงที่ว่า เพราะความเรียบง่ายของการเดินเรื่อง คนดู เลยไม่ได้มัวไปนึกถึงปัจจัยอื่น ๆ ทางเทคนิค

หากแต่คิดอยู่อย่างเดียวว่า พระเอกนางเอก เขาจะดำเนินบทบาทกันอย่างไร

ซึ่ง การที่ คนดู มีเวลาได้คิดปรุงแต่งไปล่วงหน้าด้วยอารมณ์ท่ามกลางความช้า ความเนิบแบบนี้ แล้วด้วยความรุ้สึกคนดูที่ถูก "ชะลอ" ลง ผมก็เลยมองว่า เป็นความงดงามของหนังเรื่องนี้

และในตอนจบ แก่นของหนังรัก ด้วยข้อจำกัดของชีวิตมนุษย์ที่ว่า "บางที เราอาจจะไม่ได้อยุ่กับคนที่เรารัก หรือรักเรา" ก็ได้ถูกกล่าวซ้ำอีกครั้ง ด้วยกลิ่นอายที่มีลักษณะเรียบง่าย แต่ก็งดงามมีความเฉพาะในแบบของตน

Create Date : 26 สิงหาคม 2551
Last Update : 23 กันยายน 2551 20:02:16 น.
Counter : 537 Pageviews.

4 comments