พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต ป.ธ.๙)


อ.ประภาภัทร เราพยายามจะทำให้สถานศึกษา คือโรงเรียนรุ่งอรุณเป็นโรงเรียนที่แท้จริง เป็นบุพภาคแห่งการศึกษา พยายามหนีจากวิธีการที่เราคิดว่าไม่ใช่โรงเรียนที่แท้จริง แต่ปัญหาคือรูปแบบไหนที่เป็นโรงเรียนจริงๆ คือเราพบอยู่อย่างหนึ่งว่าโรงเรียนที่ทำกันอยู่ในปัจจุบันนี้

1. นำเด็กถอยห่างออกมาจากความเป็นจริง ผู้ปกครองเตรียมทุกอย่างที่สำเร็จรูปพร้อมไว้สำหรับลูก เด็กจะไม่เคยได้รับรู้เลยว่า พ่อแม่ต้องผ่านอะไรมาบ้าง เด็กไม่ต้องรับรู้เรื่องต่างๆ ที่เป็นโลกแห่งความเป็นจริง

พอไปถึงโรงเรียน เด็กก็ถูกจับเข้าไปอยู่ในห้อง แล้วก็เรียนในสิ่งซึ่งคนอื่นบอกว่าต้องเรียน ไม่รู้ว่าทำไมจึงต้องเรียน เรียนแล้วเอาไปใช้ ไปเกี่ยวข้องกับชีวิตจริงได้อย่างไร สิ่งนั้นตัวเองอยากรู้หรือเปล่าก็ไม่รู้ เพราะฉะนั้นเราจึงคิดว่าวิธีนี้ไม่น่าจะใช่การศึกษาที่แท้จริง

2. วิธีการจัดการเรียนการสอนที่เป็นอยู่ในปัจจุบันไม่น่าจะ function ได้ เพราะว่าคนแต่ละคนต้องการการสื่อสาร เมื่อใดที่เกิดการสื่อสาร เมื่อนั้นจะเกิดการเรียนรู้

แต่วิธีการศึกษาในโรงเรียนเป็นการตัดการสื่อสาร เป็นการส่งสาร แต่ไม่สื่อกัน ดูเหมือนคล้ายว่าจะสื่อ แต่ไม่ได้สื่อ เพราะครูมีสารอยู่แล้วก็ส่งสารนั้นออกมาให้นักเรียนที่นั่งอยู่ในห้อง ก็เป็นอันหมดหน้าที่

แล้วก็วัดว่านักเรียนรับสารนั้นได้มากน้อยเท่าไหร่ วิธีนี้ก็ไม่น่าจะเป็นวิธีการของการศึกษาที่แท้จริง

โรงเรียนได้พยายามกลับเข้ามาสู่การใช้การสื่อสาร ระหว่างกัน ทั้งในระดับครูด้วยกันเอง และครูต่อนักเรียน เราได้พบวิธีนี้ก่อให้เกิดการพัฒนาสิ่งใหม่ๆ ขึ้นมาได้อย่างรวดเร็ว

ไม่ว่าจะหลีกไปใช้สื่อใดๆ ก็ตาม มนุษย์กับมนุษย์ สามารถสื่อสัมพันธ์ได้ทั้งสองทาง และจะได้เรื่องอื่นๆ เพิ่มขึ้นมานอกเหนือจากเรื่องความรู้ ทั้งในเรื่องของกระบวนทัศน์ เรื่องของพฤติกรรม ฯลฯ

เพราะสื่อไปให้นักเรียน นักเรียนก็มีปฏิกิริยาตอบกลับ ครูจะเห็นได้ทันทีว่าเด็กเข้าใจหรือไม่ วิธีสงสัย วิธีนิ่งเงียบโดยปราศจากคำถามของเด็กจะทำให้ครูเหงื่อตกได้เหมือนกัน

ในประเด็นเรื่องของการให้เด็กเข้าสู่ความเป็นจริง คือการให้เด็กได้ลงมือกระทำ ได้เรียนรู้จากสิ่งต่างๆ ด้วยตัวของเขาเอง เช่นเมื่อมีการเรียนเรื่องพืช เราก็มีการเพาะต้นไม้กันจริงๆ ถ้าปลูกผักที่กินได้ เมื่อผักโตแล้วก็เอาไปทำอาหาร นี่ก็เป็นการเรียนที่จริงขึ้นไปเรื่อยๆ


อ.บุราณี ของอนุบาลเราก็เรียนรู้จากหลักการเดียวกัน คือการสัมผัส เด็กเล็กๆ จิตใจของเขายังบริสุทธิ์ ค่อนข้างจะว่าง

คำถาม คือเราจะใช้กระบวนการอย่างไรมาช่วยให้เด็กมีสติ มีสมาธิการจากทำงาน และมีปัญญาในขั้นสูงต่อไป ซึ่งถ้าหากจะฝึกฝนกันตั้งแต่อนุบาลจนถึงมัธยม

เราควรจะทำเรื่องใดบ้าง แต่เท่าที่สังเกตเห็น เด็กจะมีสมาธิในเรื่องของการเล่น ถ้าเขาเล่นอะไรแล้วจะมีสมาธิมาก แต่การจะสานต่อไปจะทำอย่างไร


อ.ประภาภัทร หลักสูตรหรือแผนการสอนประจำวัน ของโรงเรียนเราทุกวันนี้ ก็ยังเปลี่ยนทุกวัน เด็กมัธยม 1 ของเรามีปัญหาเรื่องพูดไม่ชัด เราแก้ด้วยการฝึกให้ร้องเพลง มีปัญหาเรื่องการใช้คำ เราแก้ด้วยการเล่นกลบท อันนี้ไม่ทราบว่าเป็นปรากฏการณ์ของเด็กวัยรุ่นโดยทั่วไปหรือเปล่า


อ.ศีลวัต เด็กวัยนี้เป็นวัยที่ชอบดูตัวเอง เวลาให้มาพูดหน้าห้องมักจะติด เมื่อติดแล้วทำให้พูดไม่ออกจึงต้องเลียนแบบบุคลิกที่เขามองเห็นจากโทรทัศน์ วิธีใช้คำพูดก็ไปขอยืมมาจากที่เคยได้ยินในวิทยุ เขาหยิบเอามาใช้เพราะคิดว่าเป็นวิธีที่คนอื่นจะเห็นว่าเขาสูง (กว่าคนอื่นนั่นเอง)

อ.ประภาภัทร เราจึงต้องให้ร้องเพลง

เพื่อให้รู้จักเปล่งเสียงที่เป็นถ้อยคำไพเราะ

หน้า 31

ขอบคุณ
ข่าวสดออนไลน์
กราบนมัสการขอบพระคุณ
พระพรหมคุณาภรณ์

สวัสดิ์สิริชีววารค่ะ

Create Date : 17 พฤษภาคม 2555
Last Update : 17 พฤษภาคม 2555 12:37:36 น.		0 comments
Counter : 952 Pageviews.
Share Tweet