หญ้าแฝกคนไทยรู้จักมานาน นับแต่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว มีพระราชดำริให้กรมพัฒนาที่ดินศึกษาทดลองปลูกในศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยฮ่องไคร้ อ.ดอยสะเก็ด จ.เชียงใหม่ เมื่อปี 2535 และเริ่มนำมาส่งเสริมให้เกษตรกรปลูกในปี 2538

ตกมาถึงวันนี้ไม่น่าเชื่อ สิ่งที่คนไทยเคยมองเป็นวัชพืชไร้ค่าไม่เห็นประโยชน์ หญ้าแฝกกลับมีคุณูปการมากอย่างคาดไม่ถึง และไม่ได้เป็นแค่พืชมีรากชอนไชหยั่งลึกได้ยาว สามารถปกป้องหน้าดินไม่ให้ถูกฝนกัดเซาะพังทลายเท่านั้น...หญ้าแฝกมีประโยชน์มากกว่านั้นหลายเท่า

“แรกๆ ที่ส่งเสริมให้เกษตรกรปลูกหญ้าแฝก เราคิดว่าประโยชน์จะมีแค่ช่วยป้องกันการพังทลายของหน้าดิน โดยเฉพาะภูเขาหัวโล้นที่ถูกราษฎรบุกรุกทำพื้นที่เกษตร แต่ก่อนจะนำหญ้าแฝกไปส่งเสริมให้ปลูก ต้องมีการเพาะขยายพันธุ์ขึ้นมาก่อน กรมพัฒนาที่ดินได้นำหญ้าแฝกไปปลูกขยายพันธุ์ในแปลงนาที่มีปัญหาดินเสื่อมโทรม ดินแน่นทึบปลูกข้าวได้ผลผลิตแค่ 25-30 ถังต่อไร่ แต่พอเอาหญ้าแฝกไปปลูกขยายพันธุ์แค่ฤดูเดียว 6 เดือน หลังจากตัดถอนหญ้าแฝกไปแจกจ่ายให้เกษตรกร การปลูกข้าวในที่นาแปลงนั้นกลับได้ข้าวเพิ่มเท่าตัวเป็น 50-60 ถังต่อไร่ เลยทำให้เรารู้ว่าหญ้าแฝกช่วยปรับปรุงดินได้ด้วย รากเป็นทั้งจอบพรวนดิน ที่อยู่อาศัยของจุลินทรีย์ และเน่าเปื่อยย่อยสลายกลายเป็นปุ๋ยได้อีก”

ประศาสน์ สุทธารักษ์ ผอ.สำนักงานพัฒนา ที่ดิน เขต 8 เล่าถึงความมหัศจรรย์ของหญ้าแฝกที่หลายคนมองไม่เห็น แต่ประโยชน์แค่นี้น้อยไป...ใบแฝกให้ประโยชน์สารพัด เป็นได้ทั้งเป็นอาหารเลี้ยงวัว แพะ แกะ ใช้ทำวัสดุเพาะเห็ด แท่งเพาะชำพืช


เอาไปมุงหลังคาอยู่ได้ทนนาน 3-5 ปี ในขณะที่หญ้าคาเจ้าเก่าอยู่ได้แค่ 2 ปี เอาไปคลุมดินช่วยรักษาความชุ่มชื้นให้กับดินและต้นไม้ แต่ถ้าไถกลบคลุกเคล้ากับดินจะเน่าเปื่อยกลายเป็นปุ๋ย และสามารถนำใบไปทำเป็นปุ๋ยหมักได้อีกต่างหาก...แต่ถ้าเอาใบไปต้ม นำไปตากแดดและผึ่งลม สามารถนำมาใช้ประโยชน์ในการถักจักสาน ทำเป็นศิลปหัตถกรรมได้สารพัด ตั้งแต่ตุ๊กตา กระเป๋า ตะกร้า ถาด กระจาด แจกัน โคมไฟ อุปกรณ์ตกแต่งบ้าน ไปจนถึงเฟอร์นิเจอร์

รากสามารถนำมาสกัดน้ำมันหอมระเหย ใช้งานได้สารพัด ตั้งแต่ดมช่วยบรรเทาอาการปวดหัว คลายเครียด ช่วยให้หลับสบาย นำไปใช้นวดทาถูกระตุ้นการไหลเวียนของโลหิต คลายอาการปวดตามข้อ กล้ามเนื้อ หรือจะทำเครื่องสำอาง สบู่ โลชั่น แชมพู...แม้กระทั่งยากำจัดปลวก ก็ทำได้ประโยชน์อีกอย่างไม่ต้องทำอะไรให้ยุ่งยาก แค่เพาะพันธุ์หญ้าแฝกขายให้กรมพัฒนาที่ดินนำไปแจกจ่ายส่งเสริมให้คนไทยได้ปลูกกัน...ขอบอกที่ดินแค่ 1 ไร่ ปลูกหญ้าแฝกได้เงินมากกว่าปลูกข้าวจำนำเป็นไหนๆ.