ลายผ้า"มัดหมี" สืบเส้นทอสาย (คอลัมน์ สดจากเยาวชน)
ลายผ้า"มัดหมี" สืบเส้นทอสาย
คอลัมน์ สดจากเยาวชน
"โคกเจริญ" อำเภอเล็กๆ ตั้งอยู่เหนือ สุดของจังหวัดลพบุรี มีชื่อเสียงโด่งดังในเรื่อง "ผ้าทอพื้นเมือง" ที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว อันเกิดจากการต่อยอดและพัฒนาภูมิปัญญาการทอผ้าแบบโบราณมาสู่นวัต กรรมการออกแบบสร้างสรรค์ลวดลายบนผืนผ้าที่วิจิตรงดงาม จนได้รับคัดเลือกให้นำมาตัดเย็บเป็นชุดสำหรับบุคคลสำคัญระดับประเทศ
นายวินัย ปัจฉิม ครูศิลปะจากโรงเรียนอนุบาลโคกเจริญ ครูภูมิปัญญาท้องถิ่นผ้า ทอมัดหมี่ ผู้คิดค้นและสร้างสรรค์นวัตกรรม "ผ้าทอพื้นเมือง" ที่มีชื่อเสียงไปทั่วประเทศ เล็งเห็นศักยภาพบนความด้อยโอกาสของเยาวชนในพื้นที่ จึงจัดทำโครงการ "ภูมิ ปัญญากับการพัฒนางานอาชีพเรื่องนวัต กรรมตำนานผ้าภูมิปัญญาโคกเจริญ" เพื่อพัฒนาทักษะเด็กนักเรียนด้านการทอผ้า โดยได้รับการสนับสนุน "ทุนครูสอนดี" จากโครงการสังคมไทยร่วมกันคืนครูดีให้ศิษย์ เชิดชู ยกย่อง ครูสอนดี ขับเคลื่อนโดยสำนักงานส่งเสริมสังคมแห่งการเรียนรู้และคุณภาพเยาวชน หรือ สสค.
ทุนครูสอนดีนำมาใช้ออกแบบและพัฒนาหลักสูตรการเรียนการสอน ต่อ ยอดภูมิปัญญาท้องถิ่นไปสู่การปฏิบัติ เพื่อให้เด็กๆ เรียนรู้และฝึกฝนกระบวน การผลิตผ้าทอ ในทุกขั้นตอน สร้างรายได้เสริมระหว่างเรียนในช่วงวันหยุดเมื่อ ไปช่วยทอผ้าที่ "ศูนย์การเรียนรู้ภูมิปัญญาไทย" ของชุมชน
การเรียนรู้เรื่องผ้าทอพื้นเมืองจะมุ่งเน้นในเรื่องทักษะชีวิตให้เด็กๆ รู้จักคุณค่าการทำงาน การอยู่ร่วมกันในสังคม รู้จักใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์ รักท้องถิ่น รู้จักความกตัญญู รู้จักว่าพ่อและแม่นั้นหาเงินมาได้ด้วยความยากลำบาก และภาคภูมิใจในตัวเองจากผลสำเร็จของงาน
การทอผ้าพื้นเมืองยังบูรณาการการ เรียนรู้ในทุกกลุ่มสาระวิชาได้ทั้งหมด ตั้งแต่วิชาประวัติศาสตร์ผ่านการเรียนรู้ตำนานผ้าจากยุคโบราณ ถึงปัจจุบัน วิชาคณิตศาสตร์ ในเรื่องการคำนวณและออกแบบเส้นและลายไหม วิชาศิลปะการออกแบบสีสันและลวด ลาย หรือวิทยาศาสตร์ในเรื่องการผสมสีเพื่อให้ได้สีสันบน ผืนผ้า ฯลฯ
เพราะฉะนั้นในทุกขั้นตอนเตรียมการผลิตครูวินัยบอกว่าเป็นจุดที่ต่อยอดให้ความรู้ในด้านต่างๆ กับนักเรียนได้ทั้งหมด
ด.ญ.กัญญารัตน์ ชมพู หรือ ปูเปรี้ยว ชั้น ป.6 เล่าว่าที่บ้านไม่มีใครทอผ้าและไม่รู้เรื่องผ้าทอมาก่อนจนกระทั่งได้เข้ามาเรียนที่โรงเรียน ทำให้รู้ว่าผ้าทอมัดหมี่ของชุมชนบ้านโคกเจริญนั้นมีเอกลักษณ์ที่สวยงามไม่เหมือนใคร
"ได้รู้ประวัติความเป็นมาของผ้าทอพื้นเมืองของไทยรูปแบบต่างๆ รู้จักวิธีออกแบบลายผ้าทอมัดหมี่ การมัดย้อม การค้นไหม การทอผ้า ผ้าทอของเรามีเอกลักษณ์ตรงที่มีจำนวนกลุ่มของเส้นไหมยี่สิบห้าลำที่ไม่เหมือนที่อื่นๆ" น้องปูเปรี้ยวกล่าว
ด้าน ด.ญ.วัชรี เพลินศิลป์ หรือ น้ำฝน ชั้น ป.6 เล่าเสริมว่าในขั้นตอนการเรียนรู้ชอบกระบวนการทอผ้ามากที่สุด เพราะเป็นขั้นตอนสุดท้ายที่จะได้ผ้าที่สวยงามออกมา แต่กว่าจะได้เป็นผืนผ้าคนทอต้องจำทั้งลายผ้า การชักกระสวย และการเหยียบไม้
"ผ้าทอพื้นเมืองเดิมๆ จะไม่ผสมสีเป็น สีพื้นๆ แต่ผ้าทอของบ้านโคกเจริญจะผสมสีที่แปลกตาและมีลวดลายสวยงาม ทุกวันเสาร์และอาทิตย์จะไปช่วยคุณครูที่บ้านเพื่อผลิตผ้าทอในขั้นตอนของการโอบ มัด และย้อมหมี่" น้องน้ำฝนกล่าว
ด.ญ.ทวิกา อวิสุ หรือ นาเดียร์ และ ด.ญ.อุมพร นิ่มนวล หรือ แพร สองเพื่อนซี้ชั้น ป.6 กล่าวเป็นเสียงเดียวกันว่าภูมิใจกับผ้าทอของบ้านโคกเจริญที่มีชื่อเสียงและเป็นที่รู้จักของชาวต่างชาติ เพราะตัวเองและเพื่อนๆ ก็เป็นส่วนหนึ่งในการช่วยเตรียม การผลิตในขั้นตอนการมัดย้อมจนเกิดเป็นผืนผ้าทอที่สวยงาม
"อยากฝึกการทอผ้าให้เก่งขึ้น เพราะนอกจากจะนำไปประกอบอาชีพได้แล้ว ยังช่วยสืบสานงานทอผ้าซึ่งเป็นภูมิ ปัญญาของชุมชนได้อีกด้วย" น้องนาเดียร์กล่าว
ครูวินัยเผยว่าเด็กกลุ่มนี้ถ้าเขาได้ รับการพัฒนาทักษะ เขาก็จะ มีรายได้โดยไม่ต้องรอดินฟ้าอากาศ และ ไม่จำเป็นต้องเรียนจบในระดับสูง
"เพราะการทอผ้าไม่ต้องรอกลางวันกลางคืน ทำที่ไหนก็ได้ ในร่มก็ได้ ในบ้านก็ได้ ใต้ถุนบ้านก็ได้ ที่ไหนก็ได้ เมื่อไรที่กี่ดังสตางค์ก็มา การทอผ้ายังเป็นการสร้างทักษะชีวิตด้วย" ครูวินัยสรุป
Create Date : 27 ตุลาคม 2556 |
Last Update : 27 ตุลาคม 2556 0:35:04 น. |
|
0 comments
|
Counter : 1460 Pageviews. |
|
|
|
|
|