ภาพของปัญหาทางสังคม ทางครอบครัว หรือการเมือง มักเป็นประเด็นหลักสำหรับ Ken Loach ผู้กำกับสูงวัยชาวอังกฤษ นำมาเสนอในผลงานการกำกับของเขาอยู่เสมอ ใน Kes (1969) ได้ตีแผ่ปัญหาเรืองนโยบายการศึกษาของอังกฤษ, Land and Freedom (1995) เกี่ยวกับหนุ่มอังกฤษผู้ฝักใฝ่คอมมิวนิสต์เข้าร่วมต่อสู้กับกองทัพฟาสซิสม์ในช่วงสงครามกลางเมืองในสเปน, Carla’s Song (1996) เกี่ยวกับความรักที่เกิดขึ้นท่ามกลางสงครามกลางเมืองในนิคารากัวของหนุ่มโซเฟอร์รถเมล์ชาวอังกฤษและสาวชาวนิคารากัว และล่าสุด The Wind That Shakes the Barley (2006) ก็เล่าย้อนไปในปี 1920 เกี่ยวกับกองกำลังกู้ชาติไอริชที่ต่อต้านการคุกคามของกองทัพอังกฤษ (หนังเรื่องนี้ทำให้ Ken Loach ได้รับรางวัล ปาล์มทองคำ จากเทศกาลหนังเมืองคานส์ในปี 2006)

และใน Sweet Sixteen หนังปี 2002 เป็นหนังที่นำเสนอในด้านปัญหาของเยาวชนในสก็อตแลนด์ ที่มีส่วนเข้าไปเกี่ยวข้องกับยาเสพติดอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ รวมทั้งเรื่องการศึกษา ความรุนแรงทั้งในและนอกครอบครัว โดยมีประเด็นหลักคือ “ ความอบอุ่นของครอบครัว ” ที่ตัวละครหลักของเรื่องถวิลหาอยู่ทุกลมหายใจ

ที่เมือง Greenock เมืองท่าที่อยู่ไม่ห่างไกลนักจาก Glasgow เมืองหลวงของ Scottland

Liam (Martin Compston ) เด็กหนุ่มวัย 15 ปี และเพื่อนซี้ Pinball (William Ruane) หารายได้เล็กๆน้อยๆจากการเก็บเงินเด็กๆเพื่อแลกกับการส่องกล้องดูดาว และ ตระเวนขายบุหรี่ราคาถูกให้ลูกค้าในร้านอาหารทั่วไปในย่าน แม้จะถูกเจ้าของร้านไล่ตะเพิดอยู่ทุกครั้งที่เข้าไปยุ่มย่ามวุ่นวายในร้าน แต่ก็ยังดูเป็นเรื่องสนุกสนานดีอยู่สำหรับเด็กหนุ่มรุ่นนี้

วันหนึ่ง Liam ถูก Stan (Gary McCormack ) ดีลเลอร์ค้ายาแฟนใหม่ของแม่และตา บังคับให้เขาซ่อนยา (เฮโรอีน) ไว้ในปากเพื่อเอาไปส่งต่อให้ Jean (Michelle Coulter) แม่ที่อยู่ในคุก เพื่อเธอจะได้ส่งต่อให้ผู้หญิงในคุกรายอื่นๆอีก แต่ Liam ไม่ยอมทำตาม จึงถูกตาและ Stan ทำร้ายร่างกายจนน่วมและโดนไล่ออกจากบ้าน Liam จึงออกมาอยู่กับพี่สาว Chantelle (Annmarie Fulton) ที่แม้จะอายุไล่เลี่ยกันแต่ก็มีลูกชายแล้ว 1 คน อายุราว 4 ขวบ ชื่อ Calum (Calum McAlees)

Liam และ Pinball บังเอิญไปรู้ที่ซ่อนยาของ Stan
Liam และ Pinball จึงร่วมกันวางแผนไปขโมยมาและจัดแจงแบ่งขายให้กับเด็กวัยรุ่นละแวกนั้น

ถัดจากนั้นไม่กี่วัน Liam ไปเจอบ้านรถคาราวานคันหนึ่ง ที่ตั้งอยู่อย่างสงบริมทะเล เขาเคยใฝ่ฝันว่าถ้าแม่พ้นโทษออกมาแล้ว ก็อยากจะให้ทุกคนคือ เขา แม่ Chantelle และ Calum ได้อยู่ด้วยกันอย่างพร้อมหน้า Liam จึงตั้งใจและมุ่งมั่นที่จะหาเงินมาซื้อรถบ้านหลังนี้ให้ได้ ให้ทันก่อนแม่จะพ้นโทษออกมาในอีก 2 เดือนข้างหน้านี้ ซึ่งก็ประจวบเหมาะกับใกล้วันคล้ายวันเกิดครบรอบ 16 ปีของเขาด้วย ตอนนี้เท่าที่คิดออกก็มีอยู่วิธีเดียวเท่านั้นที่จะหาเงินมาให้ได้เป็นกอบเป็นกำในเวลากระชั้นคือ ไป โขมย ยาของ Stan มาอีกและต้องมากกว่าเดิม

เมื่อของมีมาก อยากได้เงินเร็ว ลำพังแค่เด็กแถวบ้านต่อให้ปล่อยของให้ครบทุกคนแล้ว ก็ยังมีเหลืออีกเพียบ เลยต้องเร่งหาวิธีกระจายจ่ายออกให้ได้มากกว่านี้ Liam จึงวางแผน ด้วยการขอซ้อนท้ายติดรถมอเตอร์ไซค์ส่งพิซซ่าซึ่งก็เป็นร้านของเพื่อนเขาเองนั่นแหละออกไปส่งยาตามเขตที่เมื่อก่อนเขาไปไม่ถึง รายได้จากการขายยา Liam ก็นำมาแบ่งให้เจ้าของร้านและเด็กส่งตามสัดส่วน ซึ่งก็ดูจะไม่มีปัญหาอะไร

แต่ปัญหาจริงๆมันอยู่ที่ กลายเป็นว่า Liam ขายยาตัดลูกค้าของดีลเลอร์ใหญ่ Tony (Martin McCardie) Liam กับ Pinball เลยถูกจับไปเค้นเอาความจริงว่าไปรับยามาจากไหน และด้วยความที่ Liam ออกหน้ารับแทนเพื่อนทุกอย่าง เขาจึงได้รับความไว้วางใจให้เป็นคนส่งยาให้กับแก็งค์ Tony ซึ่งทำให้ Pinball ไม่พอใจพาลเคืองโกรธทั้ง Liam และ Tony

เช้าวันที่ Liam ไปรับแม่ออกจากคุก เขาพาแม่ไปพักที่ คอนโดมีเนียมหรูหราย่านคนรวยริมทะเล และจัดปาร์ตี้เลี้ยงฉลองกันอย่างครื้นเครงในค่ำนั้น และเมื่อถึงเช้าวันใหม่ Liam ก็มารู้ว่า แม่เก็บข้าวของออกไปอยู่กับ Stan แล้ว

Liam โทษ Chantelle ว่าที่แม่หนีไปนั้นเพราะเธอไม่เคยให้อภัยไม่เคยยกโทษให้แม่เลยที่ทิ้งเธอและเขาไว้ให้สถานสงเคราะห์เลี้ยงดูตั้งแต่เด็กๆ ซึ่ง Chantelle ปฏิเสธทุกคำกล่าวหาที่ Liam เอ่ยมา และทั้งสองก็ทะเลาะกันถึงขั้นลงไม้ลงมือ

แล้ว Liam ก็ผลุนผลันออกไปตามแม่ที่บ้านของ Stan เกิดมีปากเสียง Liam ระงับอารมณ์ไม่อยู่ ทำร้ายร่างกาย Stan บาดเจ็บสาหัส แล้วหนีไป

ตำรวจออกตามหาตัวเขาในเช้านั้น ซึ่งเป็นวันที่เขาอายุ ครบ16 ปีบริบูรณ์พอดี

จากเรื่องราวที่เกิดขึ้น และปัญหาที่ลุกลามเกินแก้ในชีวิตของ Liam แท้จริงแล้ว สาเหตุมันก่อมาจากอะไรกันแน่ ทำไมเด็กอายุเพียง 15 16 ปี ต้องมาถูกตำรวจตามล่าในวันที่เขาน่าจะมีความสุขที่สุดอีกวันหนึ่ง แล้วอย่างนี้จะโทษใคร มีใครใส่ใจรับผิดชอบกับชีวิตของเยาวชนที่เป็นอนาคตของชาติได้บ้างไหม

ทั้งๆที่ Liam เป็นเด็กหนุ่มที่คิดดี ที่ไม่ยอมส่งยาต่อให้แม่ในคุกเพราะหากแม่ถูกค้นตัว แม่ก็จะได้รับโทษอย่างหนัก และตื่นเต้นมากเมื่อเห็นบ้านรถคาราวาน พร้อมกับวาดภาพคนในครอบครัวอยู่พร้อมหน้า อีกทั้ง Liam ยังยอมรับข้อเสนอที่ทำให้เขาลำบากใจจาก Tony เพื่อแลกกับคอนโดมีเนียมหรูหราก็เพื่อหวังให้แม่ได้พ้นจากสภาพแวดล้อมเลวๆที่เกิดจาก Stan หลังแม่พ้นโทษออกมา

ความรักและความอบอุ่นของครอบครัว เป็นสิ่งที่ Liam แสวงหาและพยายามไขว่คว้าไว้เสมอเมื่อเห็นช่องทาง

แต่แค่ความคิดและสำนึกที่ดีในเรื่องครอบครัว มันก็ไม่สามารถการันตีได้ว่า คุณจะเป็นคนดีมีคุณภาพในสังคมอันย่ำแย่เสมอไป หากความใฝ่ดีนั้น ไม่ได้ถูกขัดเกลาให้ใช้เหตุและผล เพื่อแยกแยะ”การกระทำ” อันที่อาจชี้เป็นหรือตายให้กับอนาคตคุณได้ การเรียนรู้ การได้รับการอบรมและการได้รับการศึกษาจึงมีส่วนช่วยกรองความคิดและกลั่นออกมาให้เป็นรูปธรรมในการแสดงออกที่ดี ซึ่งการเรียนของ Liam ถูกบอกผ่านการสนทนาของ Stan และแม่ ว่า เขาไม่ได้ไปโรงเรียนมาแล้ว 9 เดือน !

กระนั้น หนังก็ยังเสียดสีสังคม ด้วยการให้ Liam เป็นเด็กฉลาด มีไหวพริบ มีหัวทางด้านการบริหารและจัดการเรื่องธุรกิจ หากแต่ทั้งหมดกลับตกไปอยู่ภายใต้วงการค้ายาเสพติด แทนที่จะเป็นการนำสมองมาใช้ในเรื่องดีดี

ด้วยความที่ Paul Laverty คนเขียนบทคู่บุญขาประจำของ Ken Loach เข้าอกเข้าใจในการทำงานของผู้กำกับที่มักเน้นและย้ำถึงความสมจริงเพื่อความหนักแน่นของเรื่องราว เขาจึงไม่ละเลยที่จะใส่รายละเอียดอันลุ่มลึกทางอารมณ์ให้กับตัวละครหลัก อันที่จะไปสอดคล้องกับปัญหาในวงกว้างที่ตัวละครเผชิญอยู่ อย่างเช่น

ฉากที่ Liam และ Chantelle นั่งคุยกันเรื่องบ้านและเรื่องแม่ คำพูดของ Liam บางประโยคเกิดไปสะกิดใจและดูเหมือนตำหนิพี่สาวกลายๆ เธอจึงโกรธเดินหนีเข้าห้องปิดประตูร้องไห้ แม้ Liam จะตามมายืนพูดขอโทษเธอหลายต่อหลายครั้งที่หน้าห้อง เธอก็ยังขึงขังไม่ยอมพูดอะไร

Liam :: ชานเทล ชั้นขอโทษ ขอโทษจริงๆนะ เปิดประตูเหอะ
เงียบ………
Liam :: เปิดประตูเถอะ…..นะ …..เดี๋ยวชั้นให้กอด... นะ

เงียบไปครู่ แล้ว Chantelle ก็เปิดประตูออกมาและโอบกอดรอบคอน้องชายไว้แน่น

สิ่งที่เรามองเห็นผ่านฉากนี้ คือ ผลลัพท์ที่เกิดจากปัญหาของเด็กวัยรุ่นที่มีเพศสัมพันธ์จนเลยเถิด นั่นคือความโดดเดี่ยวของ Chantelle ที่ยืนหยัดเลี้ยงลูกเพียงลำพังโดยไม่มีพ่อของลูกมาคอยแบ่งเบาเลย และในเวลาที่จิตใจอ่อนแอเช่นนี้ การได้สวมกอดน้องชาย ก็ทำให้รู้สึกได้ว่าในชีวิตนี้อย่างน้อยก็มีอยู่หนึ่งคนที่พร้อมจะยืนเคียงข้างเธอ

สำหรับ Liam การได้โอบกอดพี่สาว เป็นการช่วยย้ำเตือนใจเขาว่าตอนนี้ เรามีกันอยู่แค่สองคนเท่านั้น (สาม กับหลานชาย) เพราะฉะนั้น เราควรที่จะทำดีพูดดีต่อกัน รักษากันและกันไว้ให้ได้นานตลอดไป

และฉากที่ว่านี้ ได้กลายเป็นภาพความประทับใจไม่รู้ลืมของผู้เขียนคนนี้ไปแล้วด้วย

ในโลกของ Liam การคิดดี ใฝ่ดี ได้ผลักดันให้เขาทำอะไรหลายอย่างที่เกินกำลังและต้องเสี่ยงกับผลตอบแทนที่เจ็บปวดอยู่เสมอ แม้จะต้องเอาทั้งใจและร่างกายเข้าแลกก็ไม่สะทกสะท้าน แต่…กว่าจะรู้ตัวว่ามีผลร้ายใหญ่หลวงตามมา ก็กลับเกินกำลังที่จะแบกรับไว้ได้สำหรับคนวัยเช่นเขา

หนังเลือกที่จะจบ ไว้ตรงที่ Liam เหม่อมองออกไปยังท้องทะเลที่กว้างยาว และผืนฟ้าที่หาขอบเขตไม่ได้ ที่เหมือนกับชีวิตเขา ก็ยังสรุปไม่ได้และไม่รู้เหมือนกันว่าจะทำยังไงต่อไป

หนังจบ แต่เรื่องราวของชีวิตยังไม่จบลงง่าย และยังต้องดำเนินต่อไปอีกยาว จนกว่าจะหมดอายุไข

Sweet Sixteen ได้รับรางวัล Best British Independent Film จากเวที British Independent Film Awards 2002

Martin Compston หรือน้องเลียม ได้รับรางวัลชนะเลิศ Most Promising Newcomer ในเวทีเดียวกัน รวมทั้ง Best Actor in a Feature Film ของเวที BAFTA Awards, Scotland 2002

Paul Laverty คนเขียนบท ได้รับรางวัล Best Screenplay จาก Cannes Film Festival 2002

Ken Loach ผู้กำกับ ได้รับรางวัล FIPRESCI Prize จาก European Film Awards 2002 และถูกเสนอชื่อเข้าชิง Golden Palm จาก Cannes Film Festival 2002
( …..และอีกเยอะ)


**
หนังของ ผู้กำกับ Ken Loach เรื่อง Carla’s Song (1996) เคยฉายในเทศกาลภาพยนตร์อังกฤษที่จัดขึ้นเป็นครั้งแรกในกรุงเทพฯ ปี 1997 โดยมี Trainspotting (1996) เข้าร่วมฉายด้วย ( เรียกว่าเป็นหนังพระเอกของงานน่าจะถูกต้องกว่า )

และ Sweet Sixteen (2002) เคยฉายในเทศกาลภาพยนตร์อังกฤษในกรุงเทพฯ ในปี 2003 โดยเป็นภาพยนตร์ที่ได้รับความสนใจอย่างมาก ไม่แพ้เรื่อง Bend it Like Beckham (2002) ที่ฉายในงานเดียวกัน

Create Date : 21 กันยายน 2549
Last Update : 23 กันยายน 2549 2:07:07 น.		15 comments
Counter : 1905 Pageviews.
Share Tweet