"แอ่งน้ำกลางทะเลทราย" เป็นหนังสือเล่มแรกที่อ่านจบเร็วเป็นประวัติศาสตร์เพราะเพิ่งไปสอยมาเมื่อวานจากงานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติ แอบกระซิบหน่อยว่า หนังสือของนิ้วกลมเล่มก่อน "ตรวจภายใน" ยังนอนนิ่งอยู่ในถุงสำนักพิมพ์มติชนจากงานหนังสือครั้งก่อนอยู่เลย ช่างน่าขายหน้ายิ่งนัก อาจเพราะสืบเนื่องมาจากอารมณ์ที่ค่อนข้างนิ่งเฉยหลังจากอ่านงานหนังสือของคุณนิ้วกลมรุ่นหลังๆที่เป็นแนวรวมบทความ เลยทำให้พักหลังๆแอบนิ่งๆกับผลงานใหม่ของคุณนิ้วกลม (ไม่รู้ว่าเรียกว่านิ่งเฉยได้หรือเปล่า เพราะงานรุ่นหลังๆอย่าง "ความรักเท่าที่รู้" กับ "ความสุขโดยสังเกต" ก็เห็นตัวเองนั่งอ่านน้ำตาเล็ดน้ำตาไหลตลอด แต่เอาจริงๆ น้ำตาส่วนใหญ่นั้นมันออกมาจากอารมณ์ศิลปินสูงของคนอ่่านเองเสียก็เยอะ) แต่คราวนี้ต้องหยิบ "แอ่งน้ำกลางทะเลทราย" ขึ้นมาอ่านก่อนเพราะเป็นหนังสือที่เพื่อนฝากซื้อ จริงๆก็คือ ขโมยเพื่อนอ่านนั่นเอง 

ในยามที่เรานิ่งเฉยกับผลงานใหม่ของนิ้วกลม (หรือเราเริ่มแก่เกิน?) "แอ่งน้ำกลางทะเลทราย" กลับมาเรียกความเชื่อมั่นให้กับผลงานเขียนของนิ้วกลมได้ดียิ่งนัก (งั้นเราก็ไม่แก่แล้วน่ะสิ) "แอ่งน้ำกลางทะเลทราย" ทำได้ดีมากตรงการอ้างอิงหนังสือหลายๆเล่มที่นิ้วกลมได้อ่านแล้วฉุกคิดต่อมาจนเกิดเรื่องราวเพิ่มเติมในแต่ละบทแต่ละตอน นอกจากจะได้อ่านมุมมองของนิ้วกลมต่อเรื่องราวหลายๆเรื่องราวแล้ว ยังได้อ่านมุมมองของนักเขียนคนอื่นๆจากหนังสือเล่มอื่นๆในเรื่องราวทำนองเดียวกันอีก และยังได้อ่านมุมมองของนิ้วกลมต่อหนังสือเล่มอื่นๆเหล่านั้นเกี่ยวกับเรื่องราวนั้นซ้ำอีกที 

แม้นี่จะเป็นครั้งแรกที่ไม่ได้ซื้อหนังสือของนิ้วกลม (แต่เดี๋ยวคงต้องรีบวิ่งไปซื้อ) แต่เราก็ยังอ่านหนังสือของนิ้วกลมโดยที่ไม่รู้ว่าเนื้อหาเกี่ยวกับอะไรอยู่ดี ชื่อของนิ้วกลมยังคงมีอิทธิพลต่อเรามากถึงเพียงนั้น เล่มนี้ก็เหมือนกัน "แอ่งน้ำกลางทะเลทราย" แอ่งน้ำอะไร? ทะเลทรายอะไร? แค่ชื่อหนังสือคงไม่พอให้เข้าใจว่าหนังสืิอเล่มที่เราจะอ่านกำลังจะสื่อสารอะไรกับเรา เมื่อเปิดพลิกหน้าคำนำ เราถึงได้เข้าใจว่าเราหยิบหนังสือเล่มนี้ขึ้นมา "ถูกเวลา" เหลือเกิน 

เราชอบหนังสือเล่มนี้มาก เพราะเพียงแค่อ่านบทคำนำและบทแรก "ผู้คนที่หล่นหาย" ก็ทำให้เรามองโลกใบนี้เปลี่ยนไปแล้ว อยากที่จะวางความโกรธทั้งหลายทิ้งไว้ข้างๆตัว และสร้างความรู้สึกดีๆกับคนอื่น (แม้ว่าเค้าจะไม่ได้รู้สึกอยากญาติดีกับเราก็ตาม) และบทถัดมา "ความพลาดหวัง" กับ "หลับตาหนึ่งข้าง" ก็สอนวิธีมีความสุขง่ายๆผ่านการอ้างอิงหนังสือดัง "Hector and the search for happiness"

ยังไม่จบ...บทถัดๆมาเป็นบทที่ชอบมากที่สุด "เป้าแข็งไปไม่ดี" (ชื่อเรื่องไม่ได้ติดเรทนะ) ที่บอกให้เราอย่าวนเวียนกับเป้าหมายเก่าที่ไปแก้ไขอะไรไม่ได้ และบทที่เรียกน้ำตาได้มากที่สุดกับ "จุดประสงค์การเรียนรู้" และ "ส่วนผสมสำคัญของความรัก" ที่อ้างอิง "วิชาชีวิต" ของอาจารย์โตชิโร่ กับนักเรียนเด็กประถมของเขา

เชื่อว่าคนสิบคนคงจะมีบทที่ชอบในหนังสือ "แอ่งน้ำกลางทะเลทราย" ที่แตกต่างกันไป ขึ้นอยู่กับว่า ณ ขณะนั้น และชีวิตที่ผ่านมา คนๆนั้นพลัดหลงเข้าไปในทะเลทรายแบบไหน