OTOP นวัตวิถี การพัฒนาโอทอป รูปแบบใหม่

โครงการ OTOP ดำเนินงานมามากกว่า 15 ปีแล้ว รูปแบบในการดำเนินงานพัฒนา OTOP ที่ผ่านมามีผลิตภัณฑ์สินค้า ที่ผ่านหลักเกณฑ์การเข้าร่วมโครงการ OTOP ตามที่หน่วยงานภาครัฐได้ตั้งเกณฑ์ไว้แค่ 15,000  รายการจากรายการสินค้าทั้งหมด 83.538 รายการ ซึ่งจากจำนวนตัวเลขนี้เราจะเห็นว่า ผลิตภัณฑ์สินค้าอีกราวๆ เจ็ดหมื่นรายการที่ไม่สามารถเข้าร่วมโครงการได้เนื่องจากไม่ผ่านเกณฑ์ ทำให้ผู้ผลิตสินค้าที่ไม่ผ่านเกณฑ์เหล่านี้ ขาดโอกาสในการเข้าร่วมโครงการโอทอป เพื่อทำให้ผู้ผลิตเหล่านี้มีโอกาสเท่าเทียมกับผู้ผลิตสินค้ารายอื่น ทางหน่วยงานภาครัฐจึงได้ทำการพัฒนา OTOP แนวใหม่ คือ OTOP นวัตวิถี โดยส่งเสริมให้มีการขายผลิตภัณฑ์สินค้าภายในชุมชนของแต่ละชุมชน เพื่อเป็นการสร้างรายได้ สร้างงานให้เกิดขึ้นภายในชุมชน และยังเป็นการสร้างความเข้มแข็งให้กับชุมชนอย่างยั่งยืน ซึ่งโอทอป นวัตวิถี มีความแตกต่างจากโครงการ OTOP แบบเดิมคือ OTOP แบบเดิมผู้ผลิตสินค้าต้องเดินทางไปจำหน่ายสินค้าของตนเองตามงาน Event ต่างๆ ที่หน่วยงานภาครัฐจัดขึ้นตามสถานที่ต่างๆ แต่ OTOP นวัตวิถี ผู้ผลิตสินค้าไม่ต้องเดินทางไปจำหน่ายสินค้าตามที่ต่างๆ แต่ให้จำหน่ายสินค้าอยู่ภายในชุมชน โดยชุมชนที่จะเข้าร่วมโครงการ OTOP นวัตวิถี ต้องเข้าหลักเกณฑ์ต่างๆ เหล่านี้

หลักเกณฑ์ในการเข้าร่วมโครงการ OTOP นวัตวิถี

• พิจารณาศักยภาพของชุมชน
• จำนวนนักท่องเที่ยวที่มาเที่ยวที่ชุมชน
• ความน่าสนใจดึงดูดทางธรรมชาติของชุมชน
• ความน่าสนใจด้านศิลปวัฒนธรรมของชุมชน
• การเชื่อมโยงของแหล่งท่องเที่ยว ตามที่หน่วยงานรัฐกำหนด เช่น  เช่น แหล่งท่องเที่ยวหลัก คือ 22 เมืองหลัก แหล่งท่องเที่ยวรอง คือ 55 เมืองรอง ส่วนแหล่งท่องเที่ยวเล็ก ก็คือ ชุมชนท่องเที่ยวที่มีกิจกรรม สถานที่ท่องเที่ยวที่น่าสนใจ โดยสามารถต่อยอดจากหมู่บ้าน OTOP
• เน้นจำหน่ายสินค้าโอทอป ที่เป็นเสน่ห์ของชุมชน เช่น ลักษณะทางธรรมชาติ ทั้งแม่น้ำ ภูเขา มีประวัติ และตำนาน
• ต้องมีความเข้มแข็งของชุมชน ภายในชุมชนมีความพร้อม
• มีการจัดทำแผนธุรกิจ ปฏิทินท่องเที่ยวของชุมชน
• มีการใช้งบประมาณอย่างสมเหตุสมผล

ตัวอย่างสินค้าโอทอป ประเภทของกินโอทอป

• ของกินแปรรูปจากกล้วย เช่น กล้วยตาก กล้วยตากพลังงานแสงอาทิตย์ กล้วยตากอบน้ำผึ้ง กล้วยเบรคแตก
• ของกินกึ่งสำเร็จรูป เช่น เส้นหมี่โคราชพร้อมน้ำซอสปรุงรสที่ใช้สำหรับทำผัดหมี่โคราช อาหารพื้นเมืองของชาวโคราช
• ของกินแปรรูปจากเนื้อหมู เช่น แหนม เจ้าดังๆ ของชุมชนต่างๆ แหนมดอนเมือง แหนมเจ้าดังของผู้ผลิตในเขตดอนเมือง จังหวัดกรุงเทพฯ กุนเชียง เจ้าดังของโคราช ขอนแก่น หมูหยอง เจ้าดังชลบุรี หมูหยองของโคราช ขอนแก่น ซึ่งแต่ละเจ้าล้วนแต่มีสูตรเด็ดที่เป็นเอกลักษณ์ของตัวเอง
• ของทานเล่นประเภท ข้าวตัง เช่น ข้าวตังหน้าธัญพืช ข้าวตังสมุนไพร ข้าวตังหน้าหมูหยอง
• ของทานเล่นแปรรูปจากทุเรียน เช่น ทุเรียนทอด ของผู้ผลิตจากจังหวัดจันทบุรี ระยอง ที่นำทุเรียนซึ่งเป็นผลไม้ขึ้นที่มีชื่อเสียงของจังหวัดนำมาแปรรูปเป็นทุเรียนทอด จำหน่ายเป็นของฝาก ให้แก่นักท่องเที่ยว ที่มาเที่ยวที่จังหวัด

สินค้าโอทอปประเภทอาหารสำเร็จรูป และอาหารออแกนิค เช่น น้ำพริก ประเภทต่าง น้ำพริกปลาร้า น้ำพริกแมงดา น้ำพริกปลาย่าง น้ำพริกปลาแซลมอน ข้าวกล้อง ข้าวกล้องงอก หรือจะเป็นน้ำผึง จากดอกไม้ป่า นำไปใช้ในการประกอบอาหารได้หลายอย่าง ซึ่งอาหารโอทอปเหล่านี้ สามารถซื้อเป็นของฝาก ให้กับญาติมิตรเพื่อนฝูงเนื่องในโอกาสต่างๆ ได้เป็นอย่างดี