10 ธค 52 ปลูกต้นยี่หุบ
วันว่างซื้อต้นยี่หุบมาปลูกเพิ่มอีกต้นหนึ่ง ต้นเดิมโตกว่านี้ แต่ยิ่งปลูกยิ่งเฉาเพราะปลูกในที่แดดมากเกินไป มาทราบภายหลังว่ายี่หุบไม่ชอบแดดจัด ต้องปลูกในบริเวณที่ค่อนข้างร่ม จึงจะงามดี เมื่อวานไปพบที่ร้านต้นไม้ซื้อมาปลูกเพิ่มค่ะ ยี่หุบเป็นต้นไม้ตระกูล จำปี จำปา ฝรั่งเรียก Magnolia ชอบอากาศค่อนข้างเย็น ต้นยี่หุบเป็นต้นไม้ในวรรณคดี มีชื่อในบทเห่กล่อมเรื่องพระอภัยมณี บทประพันธ์ ของ สุนทรภู่ ช่วงที่ 2 ตอนนางสุวรรณมาลีบวช โดยมีสินสมุทรและอรุณรัศมีบวชตามมาอยู่ด้วย เห่เอยเห่กล่าว ถึงพระดาวบศนี องค์สุวรรณมาลี บวชด้วยมีศรัทธา กับสินสมุทรสุดสวาท อรุณราชนัดดา อยู่เขารุ้งปลายทุ่งนา ออกนั่งหน้ากุฎี แบ่งส่วนกุศลผลบุญ ให้องค์อรุณรัศมี สาวสุรางค์นางชี แต่ล้วนมีศรัทธา ตัดรักชักประคำ พึมพำภาวนา เงียบสงัดวัดวา พระสุริยาเย็นรอนรอน ชนีน้อยห้อยโหย วิเวกโหยวิงวอน จิ้งจอกออกหอน นกนอนรังเรียง เริงร้องซ้องแซ่ คลอแคลกรีดเสียง น่าดูเป็นคู่เคียง แอ่นเอี้ยงแอบอิง แม่นกกกกอด ลูกพลอดวอนวิง แจ้วแจ้วแก้วกะลิง จับที่กิ่งไทรทอง นั่งชมโสมนัส กับหน่อกษัตริย์ทั้งสอง พลบค่ำย่ำฆ้อง เดือนส่องสว่างตา หอมดอกไม้ใกล้กุฏิ สายหยุดมะลิลา ยี่หุบบุปผา แย้มผกากลิ่นขจร เย็นยะเยียบเงียบสงัด พระพายพัดมาอ่อนอ่อน หึ่งหึ่งผึ้งภมร เชยเกสรสุมาลี นิ่งระงับหลับตา อุตส่าห์รักษาอารมณ์ ถึงหอมระรื่นไม่ชื่นชม ตามเพศพรหมจรรย์ เอยฯ สาเหตุการบวชของนางสุวรรณมาลี เนื่องจากนางสุวรรณมาลีไม่ยอมอภิเษกกับพระอภัยมณีเพราะนางเห็นว่า พระอภัยมณีใจโลเล ขี้ขลาด ไม่กล้าตัดสินใจเมื่อเกิดปัญหากับอุศเรน ทำให้นางต้องอับอายขายหน้า นางจึงออกบวชเป็นชี พระอภัยมณีพยายามอย่างไรก็ไม่ประสบผลจนกระทั่งได้นางวาลี หญิงเจ้าปัญญาแต่รูปชั่วมาช่วยวางแผน จึงได้อภิเษกกับนาง เมื่อทุกสิ่งทุกอย่างเรียบร้อยแล้ว พระอภัยมณีจึงได้ศรีสุวรรณและสินสมุทร เดินทางกลับไปเยี่ยมท้าวสุทัศน์ที่เมืองรัตนา
พระอภัยมณี ชายเจ้าเสน่ห์แห่งโลกวรรณกรรม สุนทรภู่ ใช้เวลาการเขียนนิทานคำกลอนเรื่อง พระอภัยมณี ทั้งสิ้นราวๆ20ปี (2366-2388) ในยุคสมัยรัชกาลที่3 เสน่ห์ของเรื่อง พระอภัยมณี ตัวละครเอก มีรูปโฉมหล่อเหลา ทรงเสน่ห์เป็นอย่างมาก เป็นเจ้าชายที่ถูกขับออกจากราชวงศ์ เนื่องจากไปร่ำเรียนวิชาปี่ ดังนั้น จึงไม่น่าแปลกใจที่ ตัวละครหญิงสาวในเรื่องต่างก็พากันมารุมหลงไหลคลั่งไคล้ พระอภัยมณีมีเมียถึง 5 คน ที่มีทั้ง ยักษ์ นางเงือก เจ้าหญิง หญิงทรงปัญญา และแหม่มฝรั่ง ซึ่งก็น่าจะแฝงในเรื่องของค่านิยมของคนในสมัยก่อน ที่ยอมรับผู้ชายที่มีเมียหลายคน เนื่องจากตัวสุนทรภู่เองก็มีนิสัยเจ้าชู้ คนแรกคือ นางผีเสื้อสมุทรนางลักพาตัวไปพระอภัยมณี แล้วแปลงกายเป็นหญิงสาวสวยงาม แม้พระอภัยจะรู้แต่ก็ขัดขืนไม่ได้ มีลูกด้วยกันคือ สินสมุทร
คนที่สอง คือนางเงือก พระอภัยมณี ก็ได้พบกับนางเงือก จึงขอให้ช่วยพาหนี พระอภัยฯ สินสมุทรและนางเงือกจึงหลบนางผีเสื้อสมุทรไปอยู่ที่เกาะแก้วพิสดาร ซึ่งมีฤๅษีที่มีฤทธิ์มากคอยปกป้อง ระหว่างอยู่บนเกาะนี้เองพระอภัยได้ใช้เพลงปี่จีบนางเงือก แต่นางเงือกได้ปฏิเสธในคราวแรก บอกว่า คนกับปลาจะรักข้ามสายพันธุ์ได้ไง พระอภัยมณีที่รูปหล่ออยู่แล้ว จึงใช้คารมช่วยอีกหน่อย โดยกล่าวว่า ประเวณีมีทั่วทุกตัวสัตว์ ไม่จำกัดห้ามปรามตามวิสัย นาคมนุษย์ครุฑาสุราลัย สุดแต่ใจปรองดองจะครองกัน นางเงือกได้ฟังก็เคลิ้มไป มีลูกกับนางเงือก คือ สุดสาคร คนที่สาม คือ นางสุวรรณมาลีลูกสาวแสนสวยของ ท้าวสิลราช เจ้าเมืองผลึก ได้ฝันเห็นเกาะในทะเล โหรทำนายว่าหากออกเดินทางในทะเลจะได้ลาภ ทั้งหมดจึงออกเดินทาง ระหว่างทางเจอพายุเรือถูกพัดมาที่เกาะแก้วพิสดาร พระอภัยมณีกับสินสมุทรจึงขอติดเรือไปด้วย แต่ออกจากเกาะไม่ทันไรก็พบกับนางผีเสื้อสมุทรซึ่งอาละวาดจนเรือล่ม ท้าวสิลราชสิ้นชีพ พระอภัยมณีจำต้องเป่าปี่สังหารนางผีเสื้อสมุทร
พระอภัยพานางสุวรรณมาลีกลับเมืองผลึก นางมณฑาเต็มใจยกทั้งเมืองและลูกสาวให้พระอภัยมณี นางสุวรรณมาลีจึงเป็นเมียที่เป็นมนุษย์คนแรก มีลูกสาว2คนคือ สร้อยสุวรรณ จันทรสุดา ซึ่งถือเป็นเมียที่มีความเพรียบพร้อมมากที่สุด ทั้งรูปร่างหน้าตา อุปนิสัย สติปัญญา ชาติตระกูล ฐานะ
คนที่ 4 นางวาลี จัดว่าขี้เหร่ที่สุด(นางผีเสื้อสมุทรแปลงกายได้) นางวาลีเป็นผู้หญิงที่มีสติปัญญาและวาจาเป็นเลิศ เพราะสามารถเกลี้ยกล่อมชักแม่น้ำทั้งห้า โน้มน้าวใจให้รับนางเป็นเมียจนได้ แม้ว่านางจะไม่สวยแต่เป็นเมียที่ฉลาดที่สุด นางได้ช่วยพระอภัยให้คืนดีกับนางสุวรรณมาลี ด่าอุศเรนจนอกแตกตาย และยังช่วยวางแผนในการทำศึกสงครามอีกหลายครั้ง
คนสุดท้ายคือ นางละเวง แค้นเคืองที่พี่ชาย(อุศเรน) เสียชีวิต จึงส่งรูปตัวเองไปยังเจ้าเมืองต่างๆหลอกให้ไปตีเมืองผลึก นางมีเชื้อสายเป็นฝรั่งมีรูปงามยิ่งนัก ขนาดพระอภัยฯได้เห็นแค่รูปยังหลงใหลพรํ่าเพ้อ เมื่อคราวรบกัน พระอภัยมณีไม่ยอมให้นางละเวงหนี จึงเป่าปี่และเผยตัวให้พบจนนางละเวงหวั่นไหวไปเหมือนกัน ภายหลังเมื่อนางละเวงจับตัวพระอภัยได้ จึงกลับตกหลุมรักทันทีที่เห็นหน้า ยิ่งเจอไม้ตาย คำมั่นสัญญา ของพระอภัยมณีที่ว่า
"ถึงม้วยดินสิ้นฟ้ามหาสมุทร ไม่สิ้นสุดความรักสมัครสมาน แม้เกิดในใต้หล้าสุธาธาร ขอพบพานพิศวาสไม่คลาดคลา แม้เนื้อเย็นเป็นห้วงมหรรณพ พี่ขอพบศรีสวัสดิ์เป็นมัจฉา แม้เป็นบัวตัวพี่เป็นภุมรา เชยผกาโกสุมปทุมทอง เจ้าเป็นถ้ำอำไพขอให้พี่ เป็นราชสีห์สมสู่เป็นคู่สอง จะติดตามทรามสงวนนวลละออง เป็นคู่ครองพิศวาสทุกชาติไป" นางละเวง จึงใจอ่อนยอมเป็นเมียคนที่5ของพระอภัยมณี การมีเมียถึง 5 คน การันตีถึงเสน่ห์ของพระอภัยฯได้อย่างดี ถึงเป็นขวัญใจสาวๆทั้ง สวยแปลง(นางผีเสื้อสมุทร) สวยแปลก(นางเงือก) สวยงาม(นางสุวรรณมาลี) สวยต่างแดน(นางละเวง) และสวยปัญญา(นางวาลี)
Create Date : 10 ธันวาคม 2552 |
|
3 comments |
Last Update : 11 ธันวาคม 2552 7:29:07 น. |
Counter : 6524 Pageviews. |
|
|
|
ชื่อยี่หุบ ยี่เข่ง ยี่โถ ยี่สุ่น และกระโดน ไม่ทราบที่มาค่ะ ว่าทำไมถึงตั้งชื่อนี้ ยี่หุบกลีบเลี้ยงก็มีสามกลีบค่ะ แต่ดอกมักจะหุบอยู่เสมอ บานแค่วันเดียวก็ร่วงโรยค่ะ
ส่วนยี่เป็ง หาไม่ยากค่ะ
ที่เชียงใหม่เรียกเทศกาลลอยกระทง ว่า ประเพณียี่เป็ง คำว่า ยี่เป็ง เป็นภาษาคำเมืองล้านนาภาคเหนือ โดยคำว่า ยี่ แปลว่า สอง ส่วนคำว่า เป็ง นั้นมีความหมายตรงกับคำว่า เพ็ญ หรือวันพระจันทร์เต็ม ดวง โดยชาวไทยล้านนาภาคเหนือนับเดือนทางจันทรคติเร็วกว่าคนไทยภาคกลาง 2 เดือน ทำให้เดือนสิบสองของไทยภาคกลางตรงกับเดือนยี่ ของคนล้านนา หรือวันเพ็ญเดือนสิบสองตามปฏิทินพุทธศาสนาของประเทศไทย จากหลายตำนานเล่าขานสอดคล้องกันถึงที่มาของประเพณียี่เป็ง ไว้ว่าราว พ.ศ. 1490 ในสมัย พระยาจุเลราช ครองราชสมบัติในนครหริภุญชัย เกิดโรคระบาด ขึ้น มีผู้คนล้มตายเป็นจำนวนมาก ชาวเมืองที่รอดพ้นภัยจากโรคร้ายพากันอพยพไปอาศัยอยู่ในเมืองสุธรรมวดี หรือเมืองสะเทิม แห่งอาณาจักรรามัญ หรืออาณาจักรมอญ ต่อมา พระเจ้าพุกาม กษัตริย์พม่าตีได้เมืองสะเทิม กวาดต้อนลูกหลานที่เป็นผู้หญิงของชาวเมืองไปเป็นจำนวนมากแต่เมื่อเบื่อหน่าย ก็ทอดทิ้งไม่ชุบเลี้ยงเหมือนเก่า พวกชาวเมืองหริภุญชัยจึงได้อพยพหนีไปอาศัยอยู่กับ พระเจ้าหงสาวดี ซึ่งได้รับการชุบเลี้ยงเป็นอย่างดี หลังจากที่อาศัยอยู่ไม่นาน ชาวเมืองได้ทราบข่าวว่าโรคระบาดทางนครหริภุญชัยสงบแล้ว ก็คิดถึงบ้านเกิดเมืองนอนของตนเองก็พากันกลับมายังนครหริภุญชัยอีกครั้ง
เมื่อถึงเดือนยี่เป็ง ชาวเมืองที่จากญาติมาคิดถึงพี่น้องที่จากกันมาจากเมืองหงสา จึงพร้อมใจกันจัดแต่งธูปเทียน เครื่องสักการบูชา วัตถุข้าวของ ใส่ในกระถางไหลล่องลอยตามแม่น้ำเพื่อเป็นการระลึกนึกถึงญาติพี่น้อง โดยคิดว่าสิ่งเหล่านั้นจะลอยตามน้ำไปถึงญาติที่อยู่ในเมืองหงสา อันไกลโพ้น และเรียกการลอยกระทงนี้ว่า การลอยโขมด หรือ ลอยไฟ ส่วนเหตุที่เรียกว่า ลอยโขมด นั้น คำว่า โขมด เป็นชื่อผีป่าเรียกกันว่าผีโขมด ชอบออกหากินเวลากลางคืน จะมีพะ เนียงแสงไฟ เห็นเป็นระยะคล้ายผีกระสือ ดังนั้น กระทงที่จุดเทียนลอยน้ำแสงไฟจะกระทบกับน้ำทำให้เงาเกิดขึ้นสะท้อนวับ ๆ แวม ๆ จะเหมือนแสงไฟของผีโขมด ดังนั้นทางล้านนาโบราณ จึงเรียกการลอยกระทงว่า ลอยโขมด นั่นเองนี่คือที่มาจากการบันทึกประเพณีและวัฒนธรรมของล้านนาถึงที่มาของประเพณียี่เป็งเชียงใหม่
ยี่หร่า คงเพี้ยนมาจากคำว่า ซีราชื่อเรียกในภาษาเดิมมั้งคะ
ยี่ ที่เหลืออื่นๆ ลอกมาฝากเผื่อถามอีกค่ะ
ยี่เข่ง น. ไม้ดอกชนิดหนึ่ง ดอกสีชมพู เป็นช่อ เกสรละเอียด.
ยี่โถ
คำแปล2
น. ไม้พุ่มขนาดกลาง ลำต้นแตกออกเป็นแขนงเรียวเล็ก ใบแหลมรี รูปกระสวยยาว ดอกออกเป็นช่อ แต่ละดอกก็ขนาดย่อมกว่าลั่นทมเล็กน้อย ดอกซ้อนก็มี กลิ่นหอมเย็นชวนดม มีมากสีด้วยกัน แต่ส่วนมากเป็นสีชมพู.
ยี่สุ่น
คำแปล2
น. ไม้ดอกชนิดหนึ่งคล้ายกุหลาบ ดอกเล็กกว่ากุหลาบ
ยี่หร่า
คำแปล2
(ฮด. ซีรา) น. เมล็ดของต้นไม้ชนิดหนึ่ง กลิ่นหอมฉุน ใช้ปรุงเป็นเครื่องแกง นับเข้าในพวก เครื่องเทศ.
ยี่ส่าน
คำแปล2
น. ตลาด, ที่ขายของ, เทียบคำ (ปซ.bazaar) (เหมือน ยี่สาน).
ยี่หวา
(ชว.) น. ใจ, ดวงใจ, ใช้เป็นสรรพนามแทนผู้ที่ตนรัก แสดงว่าเป็นที่รักเสมอด้วยดวงใจหรือชีวิต. (เลือนจากคำ ชีวะ และ ชีวา).
ยี่หระ
คำแปล2
(ชบ.) ก. หวั่น, สนใจ, มักพูดว่า ไม่ยี่หระ คือ ไม่หวั่น ไม่สนใจ.
ยี่สน
คำแปล2
น. ปลาน้ำเค็มชนิดหนี่ง มีหนังคายคล้ายปลากระเบน.
ยี่สง
คำแปล2
น. ชื่อถั่วชนิดหนึ่ง มีฝักเป็นพวง ติดอยู่ตามรากใต้ดิน, บางทีว่า ลิสง
ยี่สก
คำแปล2
น. ชื่อปลาน้ำจืดชนิดหนึ่ง เป็นปลาน้ำทราย มีอยู่มากทางแม่น้ำจังหวัดราชบุรี.
ยี่เก
คำแปล2
น. ลิเก, การเล่นคล้ายละครรำ ดัดแปลงมาจากละครมลายู.
ยี่โป้
คำแปล2
น. ผ้าพาดไหล่ ผืนหนาๆ.
ยู่ยี่ คำแปล
ย่นเป็นรอยทั่วไปหมด (มักใช้แก่ของบางและอ่อน อย่างผ้าหรือกระดาษ)
ลบเพลงทิ้งนะคะ ทำให้หยุดเล่นไม่ได้ และหาฟังได้ไม่ยากค่ะ