พวงหยก : Jade vine; Emerald creeper
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Strongylodon macrobotrys
วงศ์ : Fabaceae หรือ Leguminosae (ตระกูลถั่ว)
ถิ่นกำเนิด : ประเทศฟิลิปปินส์


เป็นไม้เถาเลื้อยยืนต้น เถาใหญ่ เหนียว แตกกิ่งก้านสาขามาก สามารถเลื้อยได้ไกลถึง 20 เมตร นิสัยของ
พวงหยกคล้ายกับ พวงโกเมนญาติสนิท ที่มักจะเลื้อยไปตามหลัก เสา หรือ ตามกำแพง บนหลังคาหรือตาม
ซุ้มต้นไม้ พอถึงช่วงมีดอกก็จะทิ้งช่อลงมาเป็นพวงยาวเหนือพื้นดิน



 

https://goo.gl/y16XnF

ดอก สีเขียวหยก ออกเป็นพวงคล้ายดอกแคแต่ขนาดใหญ่กว่า เหมือนดอกพวงโกเมน ไม่มีกลิ่นหอม
ดอกเป็นพวงห้อยระย้าเบียดกันแน่น ห้อยลงจากซอกใบใกล้ปลายกิ่ง ยาวประมาณ 30-90 เซนติเมตร
เริ่มออกดอกช่วงฤดูหนาว เวลาบานจะทยอยบาน เริ่มจากส่วนโคนช่อที่ติดกับเถาก่อน
จากนั้นก็ค่อย ๆ ไล่ลงมาจนถึงปลายช่อ

https://goo.gl/8uwZgo

 

ดอกย่อยรูปดอกถั่ว ยาวประมาณ 5.5 ซม. กลีบรองดอกสีม่วงเชื่อมกันเป็นถ้วย ยาวประมาณ 1 ซม.
กลีบดอก 5 กลีบ กลีบบนรูปไข่ โค้งหงายเป็นวง กลีบข้างรูปขอบขนาน กลีบคู่ล่างเชื่อมกันเป็นรูปท้องเรือ
ปลายกลีบ เรียว แหลม โค้งขึ้นเป็นจงอย เกสรผู้ 10 อัน

 

https://goo.gl/UFIu1W
Strongylodon macrobotrys is a native of the Philippines, and is a member of the pea and bean family.
A climbing plant it can reach over 15m in length given good growing conditions.



ลักษณะของดอกที่ห้อยเป็นพวงเบียดกันแน่นสีเขียวหยก สวยงามแปลกตา เป็นที่มาของชื่อ "พวงหยก"
กลีบดอก เมื่ออวบน้ำจะมีสีเขียวเหมือนหยก ดอกจะเริ่มทยอยบานจากบริเวณโคนช่อก่อน

https://goo.gl/gOj3Sr



ดอกแต่ละดอกจะมีก้านดอกยึดติดกับแกนของช่อรวมกันเป็นพวง มีกลีบเลี้ยงเชื่อมติดกันเป็นรูปถ้วยหรือระฆัง
ส่วนกลีบดอก 5 กลีบ มีขนาดต่าง ๆ มีเกสรตัวผู้อยู่กลางดอก ถ้าต้นสมบูรณ์ดี น้ำดี ดินดี อากาศเป็นใจ
ดอกอาจจะเป็นพวงย้อยลงมายาวได้ถึง 1 เมตรหรือมากกว่านั้น แต่ถ้าดินไม่ร่วน โปร่ง ระบายอากาศได้ดี
ขาดความชุ่มชื้นหรือไม่ค่อยมีแดด หรือมีแดดหรอมแหรม ก็อาจจะออกดอกเป็นช่อสั้น ๆ หรือไม่ออกดอกเลย



 

https://goo.gl/dtGWKo
 

ใบ เป็นใบประกอบที่มีขนาดใหญ่ ใบมีความกว้างประมาณ 4 เซนติเมตร และยาวประมาณ 13 เซนติเมตร
ใบจะออกสลับซ้าย-ขวา ไปตลอดกิ่ง และใบหนึ่งก้านใบ จะมีใบย่อย 3 ใบ ใบจะค่อนข้างรี
มีปลายใบและโคนใบแหลม

https://www.bansuanporpeang.com/node/25931






https://goo.gl/Xsgjvk



ผล เป็นฝัก แบน ยาว 8-15 ซม. เมื่อแก่ แตกเป็น 2 ซีก มี 3-10 เมล็ด
ขยายพันธุ์ด้วยการ ปักชำ ตอนกิ่ง หรือ เพาะเมล็ด

พวงหยกชอบดินร่วนปนทราย แต่ชุ่มชื้น ระบายอากาศและน้ำได้ดี ดินต้องไม่เหนียวจนอุ้มน้ำเอาไว้หมด
ต้องการน้ำปานกลางถึงค่อนข้างมาก เพราะมีถิ่นกำเนิดที่ป่าดิบชื้นฟิลิปปินส์ การให้น้ำควรให้วันละครั้ง
ในตอนเช้าก็เพียงพอแล้ว

https://goo.gl/BjqiL3



พวงหยก ชอบแสงแดดจัดแต่ไม่แห้งแล้ง ตามสภาพเหมือนถิ่นกำเนิดคือป่าดิบชื้น ชอบให้ดินที่อยู่รอบ ๆ
โคนต้นชุ่มชื้นแต่ไม่แฉะ ถ้าดินที่บ้านไม่ได้ชุ่มชื้นอย่างที่พวงหยกชอบ ลองหาไม้คลุมดินขนาดเล็ก
มาปลูกคลุมไว้รอบ ๆ โคนต้นก็พอช่วยรักษาความชุ่มชื้นของดินได้

นิยมปลูกเป็นซุ้มไม้เลื้อยขนาดใหญ่เหมือนกับพวงโกเมน จึงควรทำซุ้มให้แข็งแรง ชอบแสงแดดรำไร
ถึงแดดจัด ดินร่วนระบายน้ำดี แต่โตช้า หากปลูกในที่อากาศเย็น ความชื้นสูง ดอกจะมีสีสด

https://www.tumblr.com/search/exotic%20plant

เดิมพวงหยกเป็นต้นไม้ที่ขึ้นในป่าดิบชื้นของฟิลิปินส์ ต่อมาถูกประกาศให้เป็นไม้ใกล้สูญพันธุ์และห้ามนำ
ออกนอกประเทศฟิลิปปินส์ เนื่องจากมีการตัดป่าถางพง เพื่อสร้างที่อยู่อาศัยในเขตป่าดิบชื้นกันมาก
ทำให้ต้นพวงหยกล้มหายตายจากไปจนใกล้สูญพันธุ์ ปัจจุบันพบเห็นได้ในหลายประเทศที่นำกลับไปพัฒนาต่อ
นิยมปลูกเป็นไม้เลื้อยขึ้นซุ้ม ขึ้นร้าน ศาลาริมน้ำ รั้วบ้านริมกำแพง ทางเข้าประตู

https://goo.gl/P5sEoy



สิ่งที่ต้องระวังสำหรับไม้เลื้อยก็คือ ถ้าเลี้ยงไปเรื่อย ๆ โดยไม่ได้ควบคุมหรือตัดแต่งเถาให้อยู่ในขอบเขตจำกัด
พวงหยกจะเลื้อยไปได้ไกลถึง 20 เมตร มด แมลง ผึ้ง จะมะรุมมะตุ้มดูดน้ำหวานจากดอกของพวงหยก
คุณอาจต้องทำสงครามกับมดแดง เพราะมดแดงที่ติดอกติดใจรสหวานของพวงหยกจะย้ายบ้านมาอยู่บนต้นพวงหยก
กันเป็นการถาวร เนื่องจากใกล้น้ำหวานของโปรด แถมใบของพวงหยกยังเป็นใบไม้ที่ไม่ใหญ่มาก มีความเหนียว
ไม่ขาดง่าย แถมยืดหยุ่นดี เหมาะกับการทำเป็นบ้านของพวกมดแดง



 

https://goo.gl/HyZ64k
Jade Vine Lei (flower garland) พวงมาลัยดอกไม้จากดอกพวงหยก

----------------------------

อ้างอิง :
https://goo.gl/0J0nk5
https://community.akanek.com/th/plant-profile/jade-vine
https://www.maipradabonline.com/maileay/poungyok.htm
  
พรปีใหม่