บอนสี ฮกหลง  https://www.nanagarden.com 

 


Common name : Caladium
Scientific name : Caladium Bicolor Vent
Family : Araceae

 

บอนสี เป็นไม้ประดับที่มีใบสวยงามและเป็นไม้มงคล มีสีสันที่หลากหลายแปลกตาและเป็นเอกลักษณ์
จนได้รับการยกย่องว่าเป็น "ราชินีแห่งไม้ใบ" (Queen of the Leafy Plants)
 

บอนสี มีถิ่นกำเนิดแถบทวีปอเมริกาใต้และประเทศในเขตร้อนทั่วไป กล่าวกันว่าบอนสีเริ่มแพร่หลายเข้ามา
ในประเทศไทยตั้งแต่สมัยสุโขทัย เมื่อพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 5) ทรงเสด็จพระราช
ดำเนินยุโรป ราวปี พ.ศ. 2444 ทรงนำพันธุ์ไม้หลายชนิดจากยุโรปเข้ามาปลูกในประเทศไทย ในจำนวน
พันธุ์ไม้เหล่านี้มีบอนฝรั่งหรือบอนสีรวมอยู่ด้วย

บอนสีได้มีการพัฒนาปลูกเลี้ยงและผสมพันธุ์ขึ้นมากมาย และตั้งชื่อตามลักษณะใบและสีสันของบอนสี
เป็นพวก ๆ เรียกว่า "ตับ" โดยใช้ชื่อในตัวละครวรรณคดีบ้าง ชื่อจังหวัดบ้าง ชื่อบุคคลสำคัญ
ในประวัติศาสตร์ บ้าง


ในที่นี้ขอเสนอแค่บางส่วนที่ จขบ. ชื่นชอบเป็นพิเศษ
เรื่องชื่อถ้าผิดพลาดอย่างใด ขอผู้รู้แจ้งให้ทราบด้วย จะเป็นพระคุณยิ่งค่ะ
บางต้นไม่ทราบชื่อ ใครทราบ ก็สงเคราะห์ด้วยนะคะ





https://www.kasetporpeang.com/forums/index.php?topic=22170.816
บอนสี ม่านนางพิม



ลักษณะโดยทั่วไป
 

บอนสีมีความสูงประมาณ 0.5 เมตร มีพุ่มกว้างประมาณ 1 เมตร มีลำต้นอยู่ใต้ดิน มีลักษณะเป็นหัว ผิว
ของลำต้นเป็นผิวเรียบและ ใบ กว้างประมาณ 8-15 เซนติเมตร ยาวประมาณ 10-20 เซนติเมตร ลักษณะใบ
 สีสันสวยงาม และดอกมีเกสรเป็นแท่งยาวโผล่ออกมา รังไข่ใต้วงกลีบ มีกลิ่นฉุน

บอนสีเป็นไม้ประเภทล้มลุกที่มีหัวสะสมอาหารอยู่ใต้ดินคล้ายหัวเผือกหรือมัน มีรากเป็นเส้นฝอยเล็ก ๆ
แทงออกมาระหว่างหัวกับลำต้น บอนสีจะพักตัวในช่วงฤดูหนาว โดยในช่วงระยะเวลาการพักตัวนั้น บอนสีจะ
ทิ้งใบจนหมดไปจนถึงช่วงฤดูฝนจึงจะเริ่มผลิใบใหม่ และจะเจริญเติบโตตามปรกติ แต่ถ้าในช่วงฤดูหนาว
มีน้ำและความชื้นมากพอ บอนสีก็จะยังเติบโตได้อยู่





https://www.biogang.net/biodiversity_view.php
ลักษณะดอกบอนสี



ดอก เป็นดอกสมบูรณ์เพศ ประกอบด้วยปลีดอกและจานรองดอก คล้ายดอกหน้าวัว บานตอนกลางคืน
และมีกลิ่นหอมอ่อนๆ เกสรเพศผู้และเกสรเพศเมียอยู่บนปลีดอก แต่จะพร้อมผสมพันธุ์ได้ในเวลาไม่พร้อมกัน
จึงเกิดการผสมข้ามได้ง่าย เมื่อนำเมล็ดไปเพาะ ต้นใหม่ที่ได้จะมีลักษณะที่แตกต่างจากต้นพ่อและแม่พันธุ์
ทำให้เกิดลูกผสมใหม่ ๆ ขึ้น

 

https://goo.gl/bR6XBf



การปลูก

บอนสี ควรจะปลูกในที่ที่มีความชื้นและไม่มีแดดร้อนจัดและดินที่ใช้ปลูกควรจะเป็นดินร่วนและในดินมี
อินทรียวัตถุผสมด้วยเช่นพวกซากใบไม้ที่ผุย่อยสลลายและควรใช้ปุ๋ยชีวภาพ (ปุ๋ยคอก) และไม่ควรเยอะเกินไป
เพราะดินจะเค็มทำให้ดินเสื่อม ควรรดน้ำทุกวันทั้งเช้าและเย็น อย่านำกระถางไปตั้งในที่แดดร้อนจัดเพราะใบ
จะไหม้และต้นก็จะตาย

บอนสี เป็นพืชที่ต้องการแสงเพื่อสร้างเม็ดสี แต่แสงจะต้องมีวัสดุมาพรางไว้ประมาณ 50 % อุณหภูมิ
ประมาณ 18 - 24 °C บอนสีต้องการความชื้นสูง ถ้าอากาศแห้งแล้ง ควรฉีดพ่นน้ำให้ที่ใบบ่อย ๆ
ต้องการน้ำมากไม่ถึงกับแฉะ ควรรดน้ำให้พอดีและสม่ำเสมอ





https://www.magnoliathailand.com/webboard/index.php?topic=2782.60




การขยายพันธุ์

บอนสี ควรทำการขยายพันธุ์ใน ฤดูฝน วิธีขยายพันธุ์นั้นมีถึง 4 วิธีคือ
 

1. แยกหน่อ โดยการแบ่งหน่อของต้นบอนสีที่โผล่มาจากโคนต้นแม่
 

2. ผ่าหัว ควรใช้หัวที่มี อายุไม่เกิน 1 ปี จะช่วยให้ต้นที่เกิดใหม่โตเร็วและแข็งแรง นำไปชำในทรายสะอาด
หรืออิฐมอญทุบละเอียดหรือใช้ ขี้เถ้าแกลบที่ไม่มีความเป็นด่างก็ได้ รดด้วยสารป้องกันกำจัดเชื้อรา แล้วนำไป
ไว้ในที่ร่ม มีอากาศถ่ายเท มีความชื้น ประมาณ 1-2 สัปดาห์ บอนสีจะแตกหน่อและราก พอเริ่มผลิใบได้
ประมาณ 1-2 ใบจึงย้ายไปปลูกในกระถาง
 

3. ผสมเกสร โดยเตรียมต้นบอนสีที่จะนำมาเป็นต้นพ่อพันธุ์แม่พันธุ์ไว้ เมื่อต้นบอนสีออกดอกและบาน
ในช่วงเวลา ประมาณ 19.00 - 20.00 น. ให้ทำการผสมเกสร ซึ่งดอกบอนสีจะผสมติดภายใน 1 สัปดาห์
และฝักจะแก่เต็มที่ภายใน 30 วัน สามารถนำเมล็ดไปเพาะได้
 

4. เพาะเลี้ยง เนื้อเยื่อ หรือปั่นตา ให้นำชิ้นส่วนเนื้อเยื่อเจริญของต้นบอนสีมาเลี้ยงในที่มีการควบคุมอุณหภูมิ
ความชื้น แสงสว่าง จนเกิดเป็นกลุ่มเนื้อเยื่อและพัฒนาเป็นบอนสีต้นใหม่

ดูรายละเอียดเพิ่มเติม
https://www.panmai.com/Caladium/Caladium_3.shtml




 

ศัพท์ที่ใช้เรียกส่วนต่าง ๆ ของใบ มีดังนี้

แผ่นใบ (leaf blade) เรียก ใบ
ก้านใบ (petiole) เรียก สาแหรกหรือทาง
เส้นก้านใบ เรียก สะพานหน้า
จุดที่เส้นใบจรดกัน เรียก สะดือ
ปลายสุดของก้านใบ เรียก สะดือใน
เส้นกลางใบ (midrib) เรียก กระดูก
เส้นใบเล็ก (vein) เรียก เส้น
จุดด่างที่เกิดบนใบ เรียก เม็ด
 เส้นหรือขีดเล็ก ๆ สั้นบ้าง ยาวบ้าง ที่อยู่บนก้านใบมีสีน้ำตาลเข้ม เรียก เสี้ยน








บอนสี อิเหนา



บอนสี อิเหนา หรือ Angel-Wings, Elephant-Ear
วงศ์ : Araceae


ลักษณะเป็นบอนใบไทยรูปหัวใจ ปลายแหลม โคนเว้าลึก ใบเป็นสีขาวสดใส เส้นลายใบเป็นสีเขียวสด
มองเห็นชัดเจน ก้านใบยาวสีเขียวสด ใบชูตั้งขึ้น เวลามีใบดกมองดูเหมือนหูช้างสีขาว สวยงามมาก






บอนสี จำแนกตามลักษณะเด่นของใบ ได้ 5 ลักษณะดังนี้ คือ




https://sites.google.com/site/9sakol/laksna-doy-thawpi



1. บอนสีใบไทย

บอนสีใบไทย (thai-Native Leaf Caladium) รูปร่างใบคล้ายหัวใจ ก้านใบอยู่กึ่งกลางใบ
ปลายใบแหลมหรืออาจมนบ้าง และมีหูใบฉีกไม่ถึงสะดือ








https://sites.google.com/site/9sakol/laksna-doy-thawpi



2. บอนสีใบกลม

บอนสีใบกลม (Round-Leaf Caladium) รูปร่างใบค่อนข้างกลมหรือรี ปลายใบมนสม่ำเสมอ ก้านใบส่วนใหญ่
จะอยู่กึ่งกลางใบพอดีคล้ายใบบัว เป็นบอนที่นับได้ว่าเกิดขึ้นโดยฝีมือคนไทย เกิดขึ้นโดยการผ่าหัวขยายพันธุ์
ของบอนใบไทยเมื่อนำมาปลูกเลี้ยงแล้วเกิด ผิดแผกไปจากต้นเดิม







https://sites.google.com/site/9sakol/laksna-doy-thawpi



3. บอนสีใบยาว

บอนสีใบยาว (Long-Leaf Caladium) รูปใบเรียวหรือป้อม ปลายใบเรียวแหลม ก้านใบอยู่
ตรงรอยหยักบริเวณโคนใบพอดี และมีหูใบฉีกถึงสะดือ (ก้านใบ)







https://sites.google.com/site/9sakol/laksna-doy-thawpi



4. บอนสีใบกาบ

บอนสีใบกาบ (Sheath-Leaf Caladium) รูปร่างของก้านใบจะแผ่แบนตั้งแต่โคนใบถึงคอใบ
ลักษณะคล้ายใบผักกาด







https://sites.google.com/site/9sakol/laksna-doy-thawpi



5. บอนสีใบไผ่

บอนสีใบไผ่ ลักษณะใบแคบเรียวยาว ปลายใบเรียวแหลม
หูใบสั้นมีลักษณะคล้ายกับใบไผ่








https://www.magnoliathailand.com/webboard/index.php?topic=9263.0

บอนสี ฮกหลง



บอนสีฮกหลง เป็นบอนโบราณพื้นใบสีชมพู เส้นใบสีขาว ใบยาว ปลายใบเรียวแหลม ลักษณะการเกิดสี
ของบอนฮกหลงจะเป็นบอนกัดสี ซึ่งหมายถึง ต้นบอนสีที่ยังเล็กอยู่จะมีใบสีเขียว แต่เมื่อโตขึ้นใบจะค่อย ๆ
 เปลี่ยนเป็นสีชมพู และมีสีชมพูเพิ่มมากขึ้นในใบต่อ ๆ ไป





https://goo.gl/2zvAEM



ความเชื่อเกี่ยวกับบอนสี
  สมัยโบราณถือว่าบอนสีเป็นไม้มงคลนิยมปลูกไว้ในบ้านพักอาศัย และเชื่อว่าบ้านใดปลูกต้นบอนสีไว้ประจำบ้าน
จะช่วยคุ้มครองให้เกิดความสงบสุข มีความสุขความเจริญ เป็นสิริมงคลแก่บ้านพักอาศัย ทำให้คนในบ้าน
มีความสุข ร่มเย็น

ตำแหน่งที่ปลูกและผู้ปลูกเพื่อเป็นสิริมงคลแก่บ้านและผู้อาศัย ควรปลูกต้นบอนสีไว้ทางทิศตะวันออก
ผู้ปลูกควรปลูกในวันอังคาร เพราะโบราณเชื่อว่าการปลูกไม้เอาประโยชน์ทางใบให้ปลูกในวันอังคาร





อ้างอิง :
https://www.thaikasetsart.com
https://www.ptcn.ac.th/student/Sand5.html
https://sites.google.com/site/9sakol/laksna-doy-thawpi
https://www.kasetporpeang.com/forums/index.php?topic=22170.0

Richard Clayderman - Healing Medley