Bloggang.com : Boyne Byron : # 22 :: House of Glass : Pramoedya Ananta Toer

# 22 :: House of Glass : Pramoedya Ananta Toer :: [RBC 2014]

:: House of Grass : Pramoedya Ananta Toer ::

หนังสือเล่มนี้ เป็นเล่มสุดท้ายในชุด Buru Quartet ต่อจาก This Earth of Mankind, Child of All Nations และ Footsteps สามเล่มแรกเล่าชีวิตของ Minke ว่าได้รับการศึกษาและปรัชญาแบบชาวตะวันตกอย่างไร และสามารถพัฒนาตนเองจนก้าวขึ้นมาเป็นนักหนังสือพิมพ์ชั้นนำ ซึ่งเป็นกระบอกเสียงให้กับชาวพื้นเมืองเพื่อต่อต้านอำนาจเจ้าอาณานิคมได้ดีแค่ไหน โดยสะท้อนออกมาจากเรื่องราวรอบตัว Minke เองด้วย รวมถึงเล่าประสบการณ์ของการถูกเจ้าอาณานิคมอย่างชาวดัชต์กดขี่คนพื้นเมืองในชวาและหมู่เกาะต่างๆ ใน Netherlands Indies

แต่ในเล่มที่สี่นี้ จะเป็นการเล่าผ่านสายตาของ Panjemanann ตำรวจชั้นผู้ใหญ่ที่เป็นเครื่องมือของรัฐบาลดัชต์ที่คุม Netherlands Indies อยู่ ซึ่งปรากฏตัวในท้ายเล่มสาม ทำการยัดเยียดข้อหาต่อต้านรัฐบาลให้กับ Minke จนต้องถูกเนรเทศไปอยู่ที่เกาะ Ambon ถึง 5 ปี ห้ามยุ่งกับการเมือง หรือองค์การที่ร่วมก่อตั้งขึ้นมาใดๆ ทั้งสิ้น

Panjemanann ในเล่มสี่นี้ เป็นการเล่าในลักษณะของคนรู้สึกผิดที่เขาได้กระทำต่อชะตาชีวิตของ Minke และสมเพชเวทนาตัวเองที่ถูกรัฐบาลช่วงใช้เพื่อบำเรอประโยชน์ของเจ้าอาณานิคมเท่านั้น ทั้งๆ เขาเองก็เป็นคนพื้นเมือง หากแต่ได้โอกาสดี เป็นลูกบุญธรรมคนฝรั่งเศส จนได้รับการศึกษาระบบฝรั่งเศสที่โน่นและกลับมารับงานเป็นตำรวจ ไต่เต้าจนอยู่ในตำแหน่งสูงได้สำเร็จ

หลังจากเหตุการณ์เนรเทศ Minke จบลง เขาก็ได้เลื่อนขั้นไปประจำที่สำนักเลขาธิการใหญ่ ขึ้นตรงกับเหล่าคณะผู้ปกครองชาวดัชต์โดยตรง มีหน้าที่คอยสอดส่องขบวนการการจัดตั้งองค์การต่างๆ ของชาวพื้นเมือง เพื่อปราบปรามมิให้กลุ่มต่างๆ นี้ ใช้หนังสือพิมพ์เป็นสื่อในการปลุกระดมประชาชน มาต่อต้านรัฐบาลเจ้าอาณานิคมได้ ทั้งนี้ไม่สนใจว่าจะใช้วิธีการใดในการปราบปราม อาจเป็นการใช้มือมืดสร้างความแตกแยกในหมู่คนเหล่านั้น ไม่ก็ใช้กฏหมายซึ่งฟันดาบลงที่หัวหน้ากลุ่มต่างๆ โดยการเนรเทศ อันที่จริง หนังสือเสนอว่า Pangemanann เฝ้ามองปัญญาชนชาวพื้นเมืองที่มีเค้าว่าจะต่อต้านรัฐบาลด้วยสายตาชื่นชมก็จริง แต่ก็ต้องปราบปรามด้วยความรู้สึกผิดลึกๆ เพราะสิ่งที่ตัวเองทำ ก็เพื่อรักษาตำแหน่งตัวเองเอาไว้ด้วย

เหมือนกับกรรมตามสนอง ชีวิตครอบครัวของ Pangemanann ล้มเหลวไม่เป็นท่า ภรรยาชาวฝรั่งเศสหอบลูกกลับประเทศไปไม่ไยดี แต่เขาก็ยังทำหน้าที่รักษาความสงบใน Netherlands Indies ต่อไป ต่อมาไม่นาน เมื่อเกิดสงครามโลกครั้งที่ 1 ขึ้น สถานการณ์ก็เป็นอันว่าเปลี่ยนแปลงไป พร้อมๆ กับแนวความคิดในการปกครองตัวเองเพิ่มมากขึ้น

เวลา 5 ปี ผ่านไปอย่างรวดเร็ว Minke กลับมายัง Betawi หลังจากถูกเนรเทศ Pangemanann ก็ได้รับหน้าที่ให้คอยติดตาม Minke ไม่ให้คลาดสายตา เพื่อมิให้เข้าร่วมกับกลุ่มทางการเมืองอีกครั้ง Minke กลับมาครั้งนี้แม้อายุเพียงไม่ถึง 40 แต่สุขภาพกลับทรุดโทรมลงไปมาก ยิ่งเมื่อมาพบกว่าคนรู้จักเดิมๆ ทยอยหายสูญ กิจการหนังสือพิมพ์และโรงแรมที่เคยมีก่อนจะถูกเนรเทศ ผลัดเปลี่ยนมือไปเป็นของคนอื่นอย่างไม่ถูกต้อง ก็ยิ่งทำให้จิตใจหดหู่มากขึ้นไปอีก ที่หนักที่สุดคือ บ้านเดิมของเขาก็ถูก Pangemanann ครอบครองไปเสียแล้ว Minke ฮึดสู้จะฟ้องศาล ใช้นักกฏหมายจากเนเธอแลนด์ Pangemanann เห็นว่าการกระทำนี้ย่อมกระเทือนสถานะตนเองอย่างแน่นอน จึงคิดจัดการกับ Minke อย่างแยบคาย เมื่อ Minke ป่วยจะไปหาหมอ ก็ใช้คนไปบังคับขู่เข็นหมอมิให้ทำการรักษา Minke จนกระทั่งต้องเสียชีวิตลงในที่สุด

การตายของ Minke เอง ก็สร้างความขัดแย้งในใจของ Pangemanann เป็นอันมาก เขาทำเพื่อรักษาตำแหน่งของตัวเองไว้ แต่ศีลธรรมอันดีก็คอยเสียงแทงใจเขาให้เจ็บปวดอยู่เสมอ ไม่นานต่อจากนั้น สงครามโลกก็สิ้นสุดลง พร้อมๆ กับมีคำประกาศมาจากเนเธอร์แลนด์ว่า จะให้ Netherlands Indies มีรัฐสภาเพื่อปกครองตนเอง แต่ Pangemanann ในฐานะที่รับใช้รัฐบาลเจ้าอาณานิคมมาโดยตลอด กลับถูกปฏิเสธ ไม่ได้เข้าร่วมกระบวนการนี้ ทำให้เขารู้สึกน้อยใจและย้อนระลึกถึงการทรยศต่างๆ ที่เขาเคยทำไว้กับพี่น้องคนพื้นเมืองของเขาเอง ว่ามันช่างเปล่าประโยชน์สิ้นดี

ตอนท้ายเรื่อง Nyai แม่ยายของ Minke ซึ่งอพยพไปอยู่ฝรั่งเศสตั้งแต่หนังสือเล่มที่สาม เดินทางกลับมาตามหา Minke หลังจากทราบข่าวว่า เขาเดินทางกลับมายังเกาะชวาแล้ว หลังคำสั่งเนรเทศหมดอายุลง Panjemanann ถูกเชิญให้ไปพบโดยกงสุลฝรั่งเศส ให้ช่วย Nyai หรือบัดนี้คือ Sanikem Le Bouq ช่วยตามหาลูกเขย ความรู้สึกผิดซึ่งกำลังกัดกินเนื้อใจของเขาก็แผลงฤทธิ์ขึ้นอีก ยิ่งเมื่อพา Sanikem เดินทางไปเคารพหลุมฝั่งศพ ความรู้สึกผิดนี้ก็แสดงออกมาให้เห็นชัด จนกระทั่ง Sanikem สามารถคาดเดาความจริงเบื้องหลังการตายของ Minke ได้ เรื่องจบลงที่ Pangemanann คงรู้ตัวเองว่าใกล้จะตาย จึงกลับไปบ้าน เขียนบันทึกเป็นหนังสือเล่มนี้ให้จบ แล้วมอบต้นฉบับ This Earth of Mankind, Child of All Nations และ Footsteps รวมถึง House of Glass อันเป็นบันทึกของเขา ให้กับ Sanikem ไปพร้อมด้วยกัน

จบนิยายชุดเกี่ยวกับการต่อสู้ของคนอินโดสมัยถูกชาวดัชต์ปกครองไปด้วยเล่มสุดท้ายนี้ ลักษณะการเขียนเป็นเชิงตั้งคำถามกับตัวเอง (ตัวละครที่เล่าเรื่อง) ระหว่างความถูกต้องเพื่อพี่น้องคนพื้นเมือง หรือตำแหน่งอันใหญ่โตของตน ซึ่งสุดท้ายแล้วก็ไร้ความหมาย กลายเป็นเพียงหมากตัวหนึ่งของเจ้าอาณานิคมในการกำจัดผู้ต่อต้านเท่านั้นเอง ท่วงทำนองของเรื่องเป็นการพร่ำบ่นและสู้รบกับความรู้สึกผิดของตัวละคร เหตุการณ์ในเรื่องจึงไม่ค่อยมีอะไรมาก ถ้าเอาความสนุกตื่นเต้นเห็นจะน้อย อย่างไรก็ดี ถ้าตีว่า เป็นการเอา "เหตุการณ์" ในสามเล่มแรก มา "ขบคิด" ในเล่มสุดท้ายนี้ ก็ถือเป็นการสรุปจบซีรีส์ได้ดีเยี่ยม

ความชอบ:

Toer, P. A. (c1997, 1992). House of Glass, trans. by Max Lane. New York: Penguin.

Reading Bingo Challenge 2014

ดีใจมากที่สามารถจับซีรีส์นี้ใส่เข้ามาในบิงโกชาเลนจ์ได้อย่างพอดี เล่มสุดท้ายในซีรีส์ซึ่ง "เกินสิบปี" (พิมพ์ฉบับอังกฤษ แปลจากบาฮาซาอินโดฯ ตั้งแต่ปี 1997 หักลบแล้วได้ 17 ปี) ก็เลยเอามาใส่ในช่อง "A book that is more than 10 years old" ได้อย่างพอดิบพอดี และได้บิงโกอีกหนึ่งแถว...

#1 [A best-selling book] : Angels and Damons by Dan Brown

#2 [A book based on a true story] : Gweilo - A Memoir of a Hong Kong Childhood by Martin Booth

#3 [A second book in a series] : Child of All Nations by Pramoedya Ananta Toer

#4 [A book with a blue cover] : Half Blood Blues by Esi Edugyan

#5 [A book of short stories] : The Progress of Love by Alice Munro

#6 [A book with one-word title] : Footsteps by Pramoedya Ananta Toer

#7 [A book with more than 500 pages] : Kane & Abel by Jeffrey Archer

#8 [A book with a number in title] : Fahrenheit 451 by Ray Bradbury

#9 [A book that became a movie] : The Great Gatsby by F. Scott Fitzgerald

#10 [A funny book] : Then We Came to the End by Joshua Ferris

#11 [Free square] : The Time Keeper by Mitch Albom

#12 [A book with non-human characters] Luka and the Fire of Life by Salman Rushdie

#13 [A book that is more than 10 years old] House of Glass by Pramoedya Ananta Toer

ฺGoodreads account

Kinokuniya Thailand

World Literature Today

Create Date : 22 มีนาคม 2557

Last Update : 22 มีนาคม 2557 12:19:04 น.

6 comments

Counter : 1062 Pageviews.

มาเมียง ๆ มอง ๆ

โดย: Pdจิงกุเบล

วันที่: 22 มีนาคม 2557 เวลา:18:22:13 น.

โอ๊ะ เพิ่งเข้ามาเห็นว่าบิงโกไปสองรอบแล้ว ยินดีด้วยค่า

โดย: Froggie

วันที่: 23 มีนาคม 2557 เวลา:11:35:22 น.

เป็นหนังสือที่ดีจริงๆค่ะ ออกแนวreal อ่านรีวิวแล้วยังอินตามเลยค่ะ

ได้บิงโกอีกแถวแล้ว น้องบอยน์ไวจริงๆ
ช่วงนี้ไม่ได้อ่านหนังสือเข้ากับบิงโกเลยค่ะ แหะแหะ

โดย: Sab Zab'

วันที่: 23 มีนาคม 2557 เวลา:12:47:34 น.

เล่มนี้ดูท่าจะหนักๆ เหมือนสามเล่มที่ผ่านมา แต่แฝงประเด็นดีนะครับ

ป.ล. เย้ๆพี่บอยนด์บิงโกไป 2 แถวแล้ว ส่วนผมยังดองรีวิวเหมือนเดิมเลยครับ ฮ่าๆ

โดย: ปีศาจความฝัน

วันที่: 24 มีนาคม 2557 เวลา:16:05:52 น.

มาเมียงมองบิงโกค่ะ ดีจังๆ ได้สองแถวแล้ว

โดย: polyj

วันที่: 27 มีนาคม 2557 เวลา:10:29:34 น.

Pdจิงกุเบล | ขอบคุณครับที่แวะมาเมียงมอง

Froggie | ขอบคุณครับ

พี่ฝน | ผมพยายามเลือกเอาเล่มที่ลงช่องบิงโกได้มาอ่านก่อนฮะ จริงๆ ก็มีเล่มที่ยากอ่านแต่จัดไม่ลงช่องที ก็เลยข้ามไปก่อน

น้องไอซ์ | ใช่แล้ว เรื่องหนักเหมือนสามเล่มแรกเลย / เมื่อไหร่ไอซ์จะบิงโกมั่งละ

polyj | กว่าจะบิงโกได้ก็เล่นเอาหืดขึ้นคอเหมือนกันฮะ

โดย: Boyne Byron

วันที่: 27 มีนาคม 2557 เวลา:21:05:59 น.