อัตถะ,อรรถ

อัตถะ 1. ประโยชน์, ผลที่มุ่งหมาย, จุดหมาย, อัตถะ ๓ คือ

๑. ทิฏฐธัมมิกัตถะ ประโยชน์ปัจจุบัน, ประโยชน์ในภพนี้

๒. สัมปรายิกัตถะ ประโยชน์เบื้องหน้า, ประโยชน์ในภพหน้า

๓. ปรมัตถะ ประโยชน์อย่างยิ่ง, ประโยชน์สูงสุด คือ พระนิพพาน

อัตถะ ๓ อีกหมวดหนึ่ง คือ

๑. อัตตัตถะ ประโยชน์ตน

๒. ปรัตถะ ประโยชน์ผู้อื่น

๓. อุภยัตถะ ประโยชน์ทั้งสองฝ่าย     

93  2. ความหมาย, ความหมายแห่งพุทธพจน์, พระสูตร   พระธรรมเทศนา หรือพุทธพจน์ ว่าโดยการแปลความหมาย แยกเป็น อัตถะ ๒ คือ

    1. เนยยัตถะ (พระสูตร) ซึ่งมีความหมายที่จะต้องไขความ, พุทธพจน์ที่ตรัสตามสมมติ อันจะต้องเข้าใจความจริงแท้ที่ซ้อนอยู่อีกชั้นหนึ่ง เช่น ที่ตรัส เรื่องบุคคล ตัวตน เรา-เขา ว่า บุคคล ๔ ประเภท, ตนเป็นที่พึ่งของตน เป็นต้น

    2. นีตัตถะ (พระสูตร) ซึ่งมีความหมายที่แสดงชัดโดยตรงแล้ว, พุทธพจน์ที่ตรัสโดยปรมัตถ์ ซึ่งมีความหมายตรงไปตรงมาตามสภาวะ เช่นที่ตรัสว่า รูป เสียง กลิ่น รส เป็นต้น อรรถ ก็เขียน

5


อรรถ   เนื้อความ, ใจความ, ความหมาย, ความมุ่งหมาย, ผล, ประโยชน์

อรรถรส “รสแห่งเนื้อความ” “รสแห่งความหมาย” สาระที่ต้องการของเนื้อความ, เนื้อแท้ของความหมาย, ความหมายแท้ที่ต้องการ, ความมุ่งหมายที่แทรกซึมอยู่ในเนื้อความ คล้ายกับที่พูดกันในบัดนี้ว่า เจตนารมณ์ (พจนานุกรมว่า “ถ้อยคำที่ทำให้เกิดความซาบซึ้ง”)


ดูอัตถะ นัย 2  ให้ชัด     



Create Date : 16 พฤษภาคม 2564
Last Update : 30 พฤษภาคม 2564 10:05:41 น.
Counter : 320 Pageviews.

0 comments
ใช้ในการอยู่ สรุปสิ่งไม่ควรปฏิบัติ ควรตัด ควรถอน ปัญญา Dh
(24 พ.ค. 2566 19:09:00 น.)
120. บทสรุปของการปฏิบัติธรรม เพื่อทำความดับทุกข์ ตอนที่ 6 chancamp
(21 พ.ค. 2566 06:14:59 น.)
ถ้าปฏิบัติธรรม นาฬิกาสีชมพู
(21 พ.ค. 2566 11:25:11 น.)
เจริญ ก้าวหน้า ปัญญา Dh
(18 พ.ค. 2566 21:03:08 น.)
ชื่อ : * blog นี้ comment ได้เฉพาะสมาชิก
Comment :
 *ส่วน comment ไม่สามารถใช้ javascript และ style sheet
 

Samathijit.BlogGang.com

สมาชิกหมายเลข 6393385
Location :
  

[ดู Profile ทั้งหมด]
 ผู้ติดตามบล็อก : 9 คน [?]

บทความทั้งหมด