|
||||||||||||||
ยานัตถ์ ยาโบราณของคนชั้นสูง
ชุมชนใจอาสา 2022 Ep23
ยานัตถุ์ ใช้รักษาอาการเกี่ยวกับอวัยวะทางเดินหายใจตั้งแต่ศีรษะเป็นต้นไปสรรพคุณของยานัตถุ์ คือแก้อาการปวดศีรษะ บรรเทาอาการหวัด คัดจมูก ทำให้จมูกโล่ง หายใจสะดวก แก้ไมเกรน แก้ภูมิแพ้อากาศ และรักษาอาการโรคริดสีดวงจมูกได้ รสชาติยานัตถุ์คล้ายกับวาซาบิของประเทศญี่ปุ่น เมื่อนัดยาเข้าไปในจมูกจะทำให้หายใจโล่งขึ้น ... ยานัตถุ์เป็นยาแผนโบราณ มีการใช้ยานัตถุ์กันอย่างแพร่หลายในกลุ่มคนชนชั้นสูง ตั้งแต่สมัยราชวงศ์ชิงของประเทศจีน มีการจดบันทึกว่าจักรพรรดิสะสมขวดยานัตถุ์ซึ่งมีลักษณะเป็นขวดแก้วตกแต่งอย่างสวยงามเป็นจำนวนมาก ถือว่ายุคนั้นเป็นยุครุ่งเรืองที่สุดของยานัตถุ์เลยก็ว่าได้ ส่วนในประเทศไทยไม่ปรากฏหลักฐานที่มาของยานัตถุ์อย่างชัดเจน เพียงมีบันทึกว่าในสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช มีชาวเปอร์เซียนำยาสูบคล้ายยานัตถุ์เข้ามาเผยแพร่ และคนไทยสูบยานี้กันโดยทั่วไป ยานัตถุ์คือยาอะไร? ยานัตถุ์จัดเป็นยาสามัญประจำบ้าน ตามพระราชบัญญัติยา พ.ศ. 2510 ของกระทรวงสาธารณสุข ซึ่งประชาชนสามารถซื้อมารับประทานได้ด้วยตนเอง เพื่อรักษาอาการเจ็บป่วยเล็กน้อยและมีความปลอดภัยสูง หากใช้ตามฉลากยาอย่างเคร่งครัด พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 ให้ความหมายคำว่า “นัตถุ์” แปลว่า จมูก และคำว่า “ยานัตถุ์” จึงมีความหมายโดยรวมว่า ผงยาละเอียดที่ปรุงขึ้นจากใบยาสูบหรือวัตถุสมุนไพรอย่างอื่น ใช้สำหรับนัดหรือเป่า สูด เข้าในจมูกนั่นเอง ปัจจุบันการใช้ยานัตถุ์พบเห็นได้น้อยมาก เนื่องจากมีรูปแบบการใช้ยาแบบอื่นที่สะดวกกว่า ยานัตถุ์ใช้รักษาอาการอะไร? จริงๆ แล้วผงยานัตถุ์ใช้รักษาอาการเกี่ยวกับอวัยวะทางเดินหายใจตั้งแต่ศีรษะเป็นต้นไป สรรพคุณของยานัตถุ์คือแก้อาการปวดศีรษะ บรรเทาอาการหวัด คัดจมูก ทำให้จมูกโล่ง หายใจสะดวก แก้ไมเกรน แก้ภูมิแพ้อากาศ และรักษาอาการโรคริดสีดวงจมูกได้ รสชาติยานัตถุ์คล้ายกับวาซาบิของประเทศญี่ปุ่น เมื่อนัดยาเข้าไปในจมูกจะทำให้หายใจโล่งขึ้น บรรเทาอาการปวดศีรษะ ช่วยยับยั้งการแพร่กระจายของเชื้อโรคในระบบทางเดินหายใจได้ ส่วนที่มีผู้สงสัยว่ายานัตถุ์ใช้แก้ฝี แก้หิด ได้หรือไม่ คำตอบคือไม่ได้ เรื่องยานัตถุ์กับฝีและหิตเป็นเพียงคำคล้องจองเท่านั้น ส่วนประกอบหลักของยานัตถุ์ทั่วไปจะประกอบด้วยยาฉุน พิมเสน โกฐสอ โกฐหัวบัว โกฐเชียง อบเชย และปูนแดง ผู้ผลิตบางรายอาจจะเพิ่มหรือลดยาสมุนไพรบางตัวก็ได้ ตามสูตรและจุดประสงค์ของการรักษาโดยเฉพาะ ราคายานัตถุ์ในท้องตลาดประมาณขวดละไม่เกิน 50 บาท ขึ้นอยู่กับคุณภาพการผลิตและชนิดของสมุนไพรที่ใช้เป้นส่วนประกอบ สรรพคุณของส่วนประกอบหลักในยานัตถุ์ ส่วนประกอบหลักในยานัตถุ์มีสรรพคุณดังต่อไปนี้
อุปกรณ์และวิธีการนัดยา อุปกรณ์หลักๆ สำหรับนัดยา ประกอบไปด้วย กล้องยานัตถุ์ มีลักษณะเป็นรูปตัวยู (U) ปลายข้างหนึ่งมีขนาดเล็กสำหรับสอดทางรูจมูก อีกข้างมีขนาดใหญ่ไว้สอดเข้าทางปาก วิธีการนัดยา คือ เทผงยาใส่มือพอประมาณ เกลี่ยให้ผงยากระจาย ไม่จับตัวกันเป็นก้อน จากนั้นใช้กล้องยานัตถุ์ด้านรูใหญ่ตักผงยาเข้าไป และสอดรูดังกล่าวเข้าทางปาก ให้รูเล็กอีกด้านเข้าทางจมูก สูดหายใจเข้าช้าๆ ยานัตถุ์จะค่อยๆ เข้าไปในระบบทางเดินหายใจช้าๆ ข้อควรระวังในการใช้ยานัตถุ์
ที่มา : https://hd.co.th/what-is-snuff ภาพประกอบ : อินเตอร์เน็ต ยาเขียว ยาไทยใช้ได้ทั้งผู้ใหญ่และเด็ก
ชุมชนใจอาสา 2022 Ep22
ยาเขียว ยาไทยใช้ได้ทั้งผู้ใหญ่และเด็ก… ยาเขียวเป็นตำรับยาไทย ตามองค์ความรู้ของแพทย์แผนไทย หรือหมอพื้นบ้าน ที่มีการใช้กันมานานหลายทศวรรษ และเป็นตำรับที่ยังมีการผลิตขายทั่วไปตราบจนปัจจุบัน ประชาชนทั่วไปในสมัยก่อนจะรู้จักวิธีการใช้ยาเขียวเป็นอย่างดี กล่าวคือ มักใช้ยาเขียวในเด็กที่เป็นไข้ออกผื่น เช่น หัด อีสุกอีใส เพื่อกระทุ้งให้พิษไข้ออกมา เป็นผื่นเพิ่มขึ้น และหายได้เร็ว ตำรับยาเขียวส่วนใหญ่มีสรรพคุณ ดับความร้อนของเลือดที่เป็นพิษ หมายถึงการที่เลือดมีพิษและความร้อนสูงมากจนต้องระบายทางผิวหนัง เป็นผลให้ผิวหนังเป็นผื่น หรือ ตุ่ม เช่นที่พบในไข้ออกผื่น หัด อีสุกอีใส เป็นต้น ตำรับยาเขียวที่พบในคัมภีร์แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์มีบันทึกไว้ 3 ตำรับ ได้แก่ ยาเขียวมหาพรหม ยาเขียวน้อย ยาเขียวประทานพิษ และ ตำรับยาเขียวหอม ที่ได้รับการบรรจุในบัญชียาสามัญประจำบ้านแผนโบราณตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข พ.ศ. 2556 ยาเขียวหอม ที่บรรจุอยู่ในบัญชียาสามัญประจำบ้านแผนโบราณ พ.ศ.๒๕๕๖ ประกอบด้วย ใบพิมเสน ใบผักกระโฉม ใบหมากผู้ ใบหมากเมีย ซึ่งมีรสเย็น แก้ไข้ ตัวยาเย็นอื่นๆ ที่มิใช่ส่วนของใบ ได้แก่ รากแฝกหอม มหาสดำ ดอกพิกุล สารภี เกสรบัวหลวง ว่านกีบแรด เนระพูสี ตัวยาแก้ไข้ที่มีรสขม ได้แก่ จันทน์แดง พิษนาศน์ เนื่องจากยาไทยเป็นยารักษาโดยองค์รวม การใช้ยาเขียวหอม บรรเทาอาการไข้ ร้อนในกระหายน้ำ ควรใช้น้ำกระสายยา เพื่อช่วยละลายตัวยา ทำให้ยาออกฤทธิ์เร็วขึ้น เช่น น้ำสุกหรือน้ำดอกมะลิเป็นน้ำกระสาย เพื่อให้ยาออกฤทธิ์แรงขึ้น ด้วยเหตุว่าน้ำดอกมะลิ มีรสหอมเย็น ช่วยเสริมฤทธิ์ของยาตำรับ ยาเขียวยังใช้เป็นยาแก้ไข้ออกผื่น เช่น หัด อีสุกอีใส ซึ่งมีสาเหตุมาจากการติดเชื้อไวรัส ทั้งวิธีกินและทา โดยละลายยา ด้วยน้ำรากผักชีต้ม ในปี 2548 มีการศึกษาฤทธิ์ของยาเขียวที่มีในท้องตลาด 3 ชนิด ในการยับยั้งเชื้อไวรัส varicella zoster ที่เป็นสาเหตุของโรคอีสุก อีใส และงูสวัด ซึ่งผลปรากฏว่า ยาเขียวทั้ง 3 ชนิดไม่แสดงฤทธิ์ดังกล่าว1 อันที่จริงการใช้ยาเขียวในโรคไข้ออกผื่นในแผนไทย ไม่ได้มีจุดประสงค์ในการยับยั้งเชื้อไวรัส แต่ต้องการกระทุ้งพิษที่เกิดขึ้นให้ออกมามากที่สุด ผู้ป่วยจะหายได้เร็วขึ้น ผื่นไม่หลบใน หมายถึงไม่เกิดผื่นภายใน เนื่องจากตำรับมีองค์ประกอบเป็นดอกไม้ 4 ชนิด ได้แก่ พิกุล บุนนาค สารภี เกสรบัวหลวง ซึ่งมีละอองเรณูผสมอยู่ ดังนั้น จึงหลีกเลี่ยงในผู้ที่มีประวัติการแพ้ละอองเกสรดอกไม้
อ่านบทความเต็ม : รองศาสตราจารย์ รุ่งระวี เต็มศิริฤกษ์กุล ภาควิชาเภสัชพฤกษศาสตร์ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล https://pharmacy.mahidol.ac.th/th/knowledge/article/ยาเขียว/ บทความที่เกี่ยวข้อง /ที่มาของรูปภาพ : https://www.samunpri.com/traditionalmedicine/ยาเขียว ยาสามัญประจำบ้าน/ ยอดเชฟอาหารมังสวิรัติชื่อดัง
ชุมชนใจอาสา 2022 Ep21
เป็นเวลาเกือบ 30 ปีแล้วที่ ป้าตา-จำเนียร เอี่ยมเจริญ วัย 65 ปี งดเว้นการทานเนื้อสัตว์ทุกชนิดและเดินสู่เส้นทางสายมังสวิรัติอย่างเต็มตัว จนกระทั่งฝีมือการปรุงอาหารมังสวิรัติของเธอเป็นที่ยอมรับทั้งในและต่างประเทศ จนมีเจ้าของงานอีเวนต์ มาก มายที่เชิญเธอไปเป็นเชฟและคอยจัดการด้านอาหารภายในงาน . "มนุษย์ต่างวัย" พาไปลิ้มรสอาหารและทำความรู้จักกับชีวิตอันแสนเรียบง่าย สันโดษ ณ บ้านกลางป่า ที่ไม่มีทั้งไฟฟ้าและน้ำประปา อาศัยโซลาร์เซลล์และสูบน้ำบ่อใช้แทน . “ทุกครั้งที่ทำไม่ว่าจะถวายครูบาอาจารย์หรือทำให้ลูกค้าทาน เราจะใส่ใจและมีสติระลึกรู้อยู่ตลอด เมื่อจิตมีสติมีสมาธิแล้ว เราก็จะทำอาหารออกมาได้อย่างดี และมีประสิทธิภาพ จะว่าไปก็ไม่ใช่แค่เรื่องอาหารหรอก แต่ใช้ได้กับทุกเรื่องในชีวิตเลย” เนื้อหาที่น่าสนใจ ... แม่ครัวอาหารมังสวิรัติในบ้านกลางหุบเขา ที่โอบล้อมด้วยพันธ์ไม้ และลำธาร อาหารมังสวิรัติ ที่ใครๆ ก็อยากมากิน เพราะติดใจในรสชาติ และความตั้งใจ มื้อแรกเบาๆด้วย เมี่ยงสมุนไพร และทั้งดอกไม้ ในสวนรอบๆ บริเวณบ้าน จากผักสดๆ ปลอดสาร ทั้งหวานและกรอบตามธรรมชาติ เมื่อเราได้กินอาหารสะอาด จิตใจก็สะอาด ร่างกายก็ฟื้นฟู โรคร้ายก็ลดลง จากคนทำธุรกิจในเมืองหลวง ติดหนี้สินหลายล้านบาท หันมาสันโดษ ตัดสินใจปลดหนี้ ใช้ชีวิตบั้นปลายอย่างที่ใจฝัน มีความสุขตามอัตตภาพ ความสุขจากการใช้ชีวิตที่มีความสุข และได้แบ่งปัน เป็นกำไรของชีวิต มังสวิรัติของเธอจึงเป็นที่ยอมรับทั้งในและต่างประเทศ ที่หากินไม่ได้จากที่อื่น อยากให้ทุกคนได้ดู นี่คือความสุขของชีวิตที่แท้จริง https://www.youtube.com/watch?v=68N74YudMsE ธรรมชาติบำบัดกับฤษีดัดตน
ชุมชนใจอาสา Ep20
ฤาษีดัดตน Hermit Datton “การดัดตน” เป็นการบริหารร่างกาย คลายเมื่อย ยืดเส้นยืดสาย เพื่อให้สุขภาพสมบูรณ์ทั้งร่างกายและจิตใจ อีกทั้งมีผลพลอยได้คือเพื่อบำบัดโรคภัยไข้เจ็บต่างๆ เช่น แก้โรคลมทั้งสรรพางค์กาย แก้เมื่อย แก้ปวด เป็นต้น ที่เรียกว่า “ฤษีดัดตน“ ฤษีดัดตน คือ การพักผ่อนอิริยาบถ แก้เมื่อย แก้ขบ ระบบตามร่างกายของเหล่าฤษี ชีไพร ผู้ได้บำเพ็ญพรต เจริญภาวนามานานวันละหลายชั่วโมง รัชกาลที่ 3 ระบุว่าท่าฤษีดัดตนมี 80 ท่า แต่ในปัจจุบันนี้คงเหลือเพียง 24 ท่า 25 ตน ท่าฤษีดัดตน เป็นการบริหารร่างกายของคนไทยที่มีมาแต่โบราณ ซึ่งเน้นการฝึกลมหายใจและใช้สมาธิร่วมด้วย จึงเป็นทั้งการบริหารร่างกายและบริหารจิต รวมทั้งช่วยในการบำบัดอาการเจ็บป่วยเบื้องต้นได้ในระดับหนึ่ง และยังทำให้ร่างกายตื่นตัว แข็งแรง และเป็นการพักผ่อน ท่าต่างๆ ที่ใช้ยังมีสรรพคุณในการรักษาโรคเบื้องต้นได้อีกด้วย นับว่ามีประโยชน์เป็นอันมาก ได้แก่
ท่าฤษีดัดตนสำหรับคู่รัก หรือคนมีคู่ไว้ฝึกทำด้วยกัน @ เครดิต ภาพถ่ายจากวัดโพธิ์ โดยคุณทิฆัมพร ตันติวิมงคล คลิป วัดโพธิ์อนุรักษ์ท่านวดฤาษีดัดตน 80 ท่า https://www.youtube.com/watch?v=cxty3FS7KMY ประสบการณ์ ธรรมชาติบำบัด-1
ธรรมชาติบำบัด2020 Ep19
ธรรมชาติบำบัด กับประสพการณ์ในชีวิต ตำรายาโบราณ และการบำบัดด้วยวิธีการตามธรรมชาติจากหมอยาไทย และหมอยาจีน ที่ใช้ความรู้ ความสามารถ การศึกษาต่อยอด และการถ่ายต่อกันมานับร้อย โดยเฉพาะตำหรับยาแผนไทยได้จารึกไว้บนแผ่นศิลา ที่วัดโพธิ์ ท่าเตียน ตั้งแต่ต้นสมัยรัตนโกสินทร์ ให้เป็นมรดกทางปัญญาที่ทั่วโลกยกย่องมาจนถึงปัจจุบัน จากประสบการณ์ตรงของแอดมิน ตั้งแต่สมัยเด็กๆ ทำให้ยอมรับภูมิปัญญาของหมอยาโบราณ ว่าเป็นที่พึ่งได้ของชาวบ้านมาช้านาน ดังตัวอย่างเรื่องเล่าบอกต่อของตัวเองใน Ep. นี้ สมัยเด็กๆ ได้ติดตามคุณตาและคุณยาย ไปที่วัดอรุณฯ หรือวัดแจ้งฝั่งธนบุรี (คุณตาเคยบวชที่วัดแจ้ง เป็นอาสาต้อนรับผู้มาเที่ยวชมพระปรางค์) ด้วยความซนจะวิ่งเล่นรอบๆ และขึ้นลงบันไดพระปรางค์ แล้วผลัดตกเพราะไม่ได้จับราวบันได ทำให้ไหปลาร้าด้านซ้ายเดาะ
ตอนเรียนหนังสือชั้นมัธยมต้องหาเงินเรียนเอง ปู่ให้ช่วยกันทำยาสีฟันสมุนไพรขายให้เพื่อนคุณย่าที่เป็นแม่ค้าขายของท้องสนามหลวง ได้รับความนิยม สั่งซื้อไปขายต่อ เพราะสีแล้วปากสะอาด ฟันทนแข็งแรง ป้องกันเหงือกบวม ทำขายเรื่อยมาจนเรียนจบ ปัจจุบันชาวบ้านในชนบทและผู้สูงวัยจำนวนมากยังคงดูแลสุขภาพ และใช้ผลิตภัณฑ์สมุนไพรในการดูแลและรักษาตัวเอง ยกเว้นโรคติดต่อร้ายแรง และโรคเรื้อรัง จึงจะเข้าตรวจรักษาในโรงพยาบาลสมัยใหม่ ใน Ep. ต่อๆ ไปจะนำเรื่องเล่าบอกต่อ จากประสพการณ์จริงที่บอกต่อๆ กันบนสังคมออนไลน์ มานำเสนอ เพื่อนๆ ที่มีประสพการณ์ตรง หรือข้อมูลที่เป็นประโยชน์ต่อสังคม ส่งมาบอกต่อ จะขอบพระคุณอย่างยิ่งครับ ลุงแดง ใจอาสา 29 มีนาคม 2565 บทความที่เกี่ยวข้อง : ยาสีฟันสมุนไพรไทย https://www.bloggang.com/viewblog.php?id=is-sa-ra&group=31 |
idea4thai
Rss Feed Smember ผู้ติดตามบล็อก : 41 คน [?] ความคิดสร้างสรรค์ เพื่อเยาวชนและชุมชมไทย Group Blog All Blog
Friends Blog
Link |
|||||||||||||
Pantip.com | PantipMarket.com | Pantown.com | © 2004 BlogGang.com allrights reserved. |