Bloggang.com : kobnon :

สวัสดีค่ะ ภาระหน้าที่ทำให้ต้องเดินทางไกลมาถึงบัวโนสไอเรส แต่ยังคิดถึงเพื่อนบล็อกทุกคนนะค่ะ

แปรงลิ้นกำจัดเชื้อรา

ในร่างกายมนุษย์มีเชื้อแบคทีเรียอาศัยอยู่ตามธรรมชาติมากมายหลายชนิดนับล้านตัว และอยู่ด้วยกันอย่างสมดุล เพื่อทำหน้าที่ป้องกันมนุษย์จากเชื้อโรคภายนอก แต่เมื่อมีสาเหตุให้เกิดการเสียสมดุลของกลุ่มแบคทีเรีย ไม่ว่าจะเป็นจากโรคทางระบบ หรือการใช้ยาปฏิชีวนะบางชนิดที่ฆ่าเชื้อโรคบางกลุ่มทำให้เชื้อแบคทีเรียชนิดหนึ่ง ฉวยโอกาสแพร่พันธุ์ขึ้นมาแทนที่

ที่พบบ่อยที่สุด คือ แบคทีเรียพวกเชื้อรา ที่ชื่อว่า แคนดิดา อัลบิแคนส์ แบคทีเรียชนิดนี้ ตามปกติอาศัยอยู่ในช่องปาก, ทางเดินอาหาร, ช่องคลอด และทางเดินปัสสาวะ ของคนปกติที่มิได้เจ็บป่วย โดยลำพังเชื้อรานี้จะไม่ก่อให้เกิดโรค นอกจากจะมีการรุกล้ำผ่านเข้าไปในเนื้อเยื่อ เช่น ราบนผิวหนัง ซึ่งมักจะเป็นเชื้อราบนผิวหนังชั้นบน การใช้ยาเสตียรอยด์ และยาฆ่าเชื้ออย่างต่อเนื่องเป็นเวลาอย่างน้อย 7 วัน จะมีเชื้อราเกิดขึ้นแทรกซ้อน จึงได้ชื่อว่าเป็นเชื้อแบคทีเรียที่ฉวยโอกาสได้เร็วที่สุดในโลก

คนป่วยที่เป็นโรคมะเร็งของเม็ดเลือดขาว มะเร็งของต่อมน้ำเหลือง จำเป็นต้องใช้ยาพวกเสตียรอยด์ ซึ่งมีฤทธิ์กดภูมิต้านทานโรค มักจะเป็นเชื้อราในช่องปาก ลักษณะของเชื้อราที่สังเกตง่ายคือ มีสีขาวอมเหลืองอ่อนเหมือนคราบนมนูนหนาเล็กน้อย สามารถเช็ดออกได้ หรือใช้แปรงสีฟันแปรงก็ได้

เชื้อราที่มีมากกว่าปกติในช่องคลอดมักจะพบในผู้ป่วยหญิงที่เป็นเบาหวาน หญิงตั้งครรภ์ และสตรีที่รับประทานยาคุมกำเนิด

เชื้อในช่องปากบางครั้งสามารถลุกลามไปถึงคอ หรือกระจายเข้าสู่ปอดซึ่งมักเป็นอันตรายถึงชีวิต

จากประสบการณ์ของผู้เขียนซึ่งจะตรวจในช่องปากของคนไข้ที่มาพบอย่างละเอียด เพื่อค้นหาความผิดปกติของเนื้อเยื่อช่องปากรวมทั้งลิ้น ใต้ลิ้น เพดาน ผนังลำคอ ก่อนที่จะตรวจฟัน มีหลายรายที่มีลิ้นขาวเป็นฝ้า บางรายเช็ดออกได้ด้วยผ้ากอซ ในรายที่เช็ดไม่ออก อาจเป็นอาการของโรคอื่น เช่น มะเร็ง คนไข้ส่วนมากที่เป็น เชื้อราในช่องปาก เกือบร้อยเปอร์เซ็นต์บอกว่าไม่เคยแปรงลิ้นเลย เนื่องจากไม่ทราบว่าจะต้องแปรง เชื้อราเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้มีกลิ่นปากที่น่ารังเกียจ

เชื้อราแบ่งออกเป็น 2 กลุ่มคือ

กลุ่มแรก จะอยู่บนเยื่อบุอวัยวะด้านใน ซึ่งอาจเป็นช่วงต่อระหว่างช่องปากและลำคอ ลำไส้ อวัยวะเพศ

กลุ่มที่สอง เป็นเชื้อราที่เกิดขึ้นพร้อมกับโรคทางระบบต่างๆ ส่วนมากเกี่ยวข้องกับตา ผิวหนัง หรือไต

นอกจากนี้ยังมีเชื้อราที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็วและรุนแรง กับชนิดที่เป็นเรื้อรัง
เชื้อราชนิดที่เป็นเรื้อรังมักจะพบบนผิวหนัง หนังศีรษะ เล็บมือ เล็บเท้า และเยื่อบุอวัยวะที่มีความอับชื้น ผู้ที่ใช้บริการสถานเสริมสวยเป็นประจำ เช่น สุภาพสตรีที่ชอบทำผม ทำเล็บที่ร้านเสริมสวย มีโอกาสติดเชื้อราได้ง่ายมาก เพราะใช้อุปกรณ์ต่างๆ รวมกับผู้อื่น และการป้องกันรักษาความสะอาด ของเครื่องมือเครื่องใช้ต่างๆ ไม่ได้มาตรฐาน บางรายกลับจากทำเล็บที่ร้านแล้วรู้สึกคันศีรษะ หรือมีการอักเสบ เจ็บ บวมที่ซอกเล็บ เนื่องจากช่างเสริมสวยมักจะใช้กรรไกรเล็กๆ ตัดหนัง จมูกเล็บตรงซอกข้างเล็บออก ทำให้ผิวหนังชั้นบนหลุดออกและเชื้อราเขาสู่เล็บได้ง่าย หลายรายต้องให้แพทย์ถอดเล็บที่ติดเชื้อราออก เพราะสามารถลุกลามไปยังเล็บอื่นได้ ทั้งยังติดต่อไปสู่คนในครอบครัวเดียวกันได้ กว่าเล็บใหม่จะขึ้นมาแทนที่ก็ใช้เวลาไม่ต่ำกว่า 6 เดือน

ที่น่าสนใจคือ การเป็นโรคเชื้อราชนิดเรื้อรัง ซึ่งมีหลายประเภท

ประเภทแรก สามารถ่ายทอดจากโครโมโซมที่เป็นตัวกำหนดลักษณะเผ่าพันธุ์ จะมีอาการของโรคราในช่วงต้นของชีวิต โดยมากก่อนวัย 5 ขวบ เรียกว่าเป็นโรคเชื้อราตามสายพันธ์ ถ่ายทอดไปยังลูกหลานทั้งเพศชายและหญิง มีโอกาสเป็นเชื้อราเท่ากัน บริเวณที่พบมากคือ ในปากของเด็กเล็ก

ประเภทที่สอง เป็นเชื้อราเรื้อรังที่เป็นเฉพาะที่บริเวณผิวหนัง บนใบหน้า หนังศีรษะ เล็บ เป็นในคนอายุน้อยเช่นเดียวกัน แต่มิได้ถ่ายทอดทางพันธุ์กรรม

ประเภทที่สาม เป็นเชื้อราที่ถ่ายทอดทางสายพันธุ์และเกี่ยวเนื่องกับ โรคทางระบบในช่องปากจะเห็นเป็นคราบนูนสีขาวอมเหลือง เช่น เป็นโรคมีปริมาณแอดรินาลีนต่ำ หรือมีฮอร์โมนพาราไทรอยด์ต่ำกว่าปกติ หรือมีไทรอยด์ฮอร์โมนน้อยกว่าปกติ รวมทั้งการทำงาน ของระบบรังไข่ผิดปกติในกรณีที่เป็นหญิง หรือเป็นโรคเบาหวาน

ประเภทที่สี่ เป็นเชื้อราที่ขยายลุกลามเป็นบริเวณกว้างบนผิวหนัง มักพบในช่วงสูงอายุเกิน 55 ปี มีอาการผิวแห้งเป็นแผ่นตามแขน ขา ซอกขาหนีบ ใบหน้า หนังศีรษะ ไหล่ เล็บ และช่องปาก สีของเชื้อราออกชมพู ประเภทนี้พบบ่อยในผู้ที่มีน้ำหนักตัวมาก จนเนื้อห้อยลงมาเป็นชั้น เกิดความอับชื้นของเหงื่อและอาบน้ำเองไม่สะอาด ไม่ใช่กรรมพันธุ์และไม่ได้มีความผิดปกติอย่างอื่น

ประเภทที่ห้า เป็นเชื้อราที่เรื้อรังและทำให้เกิดการระคายเคืองของเนื้อเยื่อ โดยเฉพาะบริเวณที่ฟันปลอม กดทับอยู่บนเหงือก รู้จักกันดีในกลุ่มคนที่ใส่ฟันปลอม สังเกตเห็นเป็นผื่นแดงเป็นปื้น และที่มุมปากซึ่งมีน้ำลายไหลเยิ้ม พบในเด็กเล็กและคนชราที่สวมฟันปลอมซึ่งลึกมาก

เชื้อราประเภทรุนแรงเฉียบพลัน เกิดขึ้นกับทุกวัย มักพบในผู้ป่วยที่นอนนานๆ และผู้ที่ทุพพลภาพ ช่วยเหลือตัวเองไม่ได้ และเป็นเด็กอ่อน ลักษณะของโรค เชื้อราเป็นสีขาว นูน นิ่ม บริเวณข้างแก้มและลิ้น

เชื้อราที่รุนแรงและอาจเป็นผลต่อเนื่องจากชนิดเฉียบพลัน เป็นเชื้อราที่มีสีแดงอมชมพู สามารถเช็ดออกได้ อาจเกิดขึ้นได้หลายแห่ง ข้อสำคัญคือ เป็นเชื้อราชนิดเดียวที่ทำให้ผู้ป่วยมีอาการแสบ และเจ็บอย่างต่อเนื่อง

การป้องกันเชื้อราที่สำคัญคือ การหมั่นทำความสะอาด แปรงลิ้น กลั้วคอ และรับการตรวจรักษาสุขภาพช่องปากและฟันอย่างสม่ำเสมอ หากมีสาเหตุที่มาจากโรคทางระบบ และการใช้ยาบำบัดอาการของโรคดังกล่าว ก็จำเป็นต้องใช้ยารักษาเชื้อราตามที่แพทย์แนะนำ

เชื้อรา เป็นง่ายแต่หายยากและใช้เวลาพอควร จึงควรเอาใจใส่สุขภาพในช่องปากของตนอยู่เสมอนะคะ