ปวดหลัง แต่ทำไมร้าวลงขา
คำถามนี้คุณหมอมักจะได้ยินบ่อย ๆ จากคนไข้ที่เคยมีอาการปวดหลังเป็น ๆ หาย ๆ มาเป็นเวลานาน แต่วันดีคืนดีก็มีอาการปวดร้าวลงไปที่ขาแถมมาด้วย และเมื่อมาพบแพทย์ ก็มักจะได้รับการวินิจฉัยว่าเป็น หมอนรองกระดูกสันหลังทับเส้นประสาท ซึ่งบางรายมีอาการปวดมาก จนแพทย์ต้องแนะนำให้ผ่าตัดที่กระดูกสันหลังบริเวณกระเบนเหน็บ ทำให้ผู้ป่วยเกิดอาการเครียด และสงสัยว่า คุณหมอวินิจฉัยผิดหรือเปล่านะ เพราะว่าอาการปวดที่ขา แต่ทำไมต้องโดนผ่าตัดกระดูกสันหลัง วันนี้เรามีคำตอบครับแต่ถ้าจะให้ดี เราไปทำความรู้จักกับลักษณะทางกายภาพของหมอนรองกระดูกสันหลัง กันก่อนนะครับ
ที่บริเวณกระเบนเหน็บเหนือกระดูกก้นกบ มีกระดูกสันหลังอยู่หลายปล้อง แต่ละปล้องจะเชื่อมติดต่อกันด้วยหมอนรองกระดูกสันหลัง ซึ่งประกอบด้วย ส่วนเปลือกนอก (Annulus Fibrosus) และส่วนเนื้อใน (Nucleus Pulposus) ทำหน้าที่รองรับน้ำหนักตัวหรือน้ำหนักที่เรายก หิ้ว แบก หรืออุ้ม รวมถึงเมื่อเราเดิน วิ่ง กระโดด จะมีแรงกระแทกลงมาที่กระดูกสันหลังส่วนเอว บางครั้งการกระแทกหรือบิดตัวมีความรุนแรง ก่อให้เกิดการฉีกขาดของเปลือกหมอนรองกระดูก ส่งผลให้เกิดอาการปวดหลัง และถ้ามีการฉีกขาดบ่อย ๆ หรือมากขึ้น ส่วนที่เป็นเนื้อในก็จะทะลักออกมากดทับเส้นประสาท ซึ่งอยู่ด้านหลังของหมอนรองกระดูก ซึ่งเส้นประสาทนี้จะทอดยาวจากโพรงกระดูกสันหลังไปที่สะโพก ขา จนถึงปลายเท้า
เส้นประสาทดังกล่าวทำหน้าที่เลี้ยงกล้ามเนื้อให้มีกำลังและรับความรู้สึก ดังนั้นเมื่อหมอนรองกระดูกแตกและมีเนื้อในออกมาทับเส้นประสาท จึงทำให้เกิดอาการปวดขา อ่อนแรง ร่วมกับมีอาการชาที่บริเวณน่องหรือหลังเท้า
*ภาวะหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาทบริเวณเอว โดยมากมักจะเกิดในวัยทำงาน ผู้ป่วยส่วนใหญ่มีประวัติเคยยกของหนัก
การรักษา
โดยส่วนใหญ่ แพทย์จะรักษาโดยการให้ยาและทำกายภาพบำบัด ซึ่งผู้ป่วยจะอาการดีขึ้นภายใน 4-6 สัปดาห์ และสามารถกลับไปดำรงชีวิตตามปกติ เพียงแต่จะต้องระมัดระวังรักษาตัวเกี่ยวกับท่าทางการทำงาน การยกของ ประกอบกับการออกกำลังกายที่ถูกต้อง เหมาะสม
จะมีก็เพียงส่วนน้อยที่อาการไม่ดีขึ้น ซึ่งในกรณีนี้แพทย์อาจแนะนำให้เข้ารับการผ่าตัดเอาหมอนรองกระดูกที่กดทับเส้นประสาทออก ด้วยวิธี Discectomy ซึ่งได้รับการยอมรับจากวงการแพทย์ทั่วโลกว่าได้ผลดีเป็นที่น่าพอใจ เทคนิคในการทำผ่าตัดเอาหมอนรองกระดูกส่วนเอวออกนี้มีหลายวิธี และเป็นที่น่ายินดีที่ปัจจุบัน ทีมศัลยแพทย์ ภาควิชาศัลยศาสตร์ออโธปิดิคส์และกายภาพบำบัด สามารถทำการผ่าตัดเอาหมอนรองกระดูกที่ทับเส้นประสาทที่ระดับเอวออกโดย
- ใช้กล้องส่องเข้าไปในโพรงแผลที่มีขนาดเล็ก ประมาณ 1.8 ซม. (Microendoscopic discectomy: MED) - การผ่าตัดโดยใช้กล้องขยายจากภายนอกแผล (Microdiscectomy) ซึ่งแผลจะมีขนาดเล็กประมาณ 2 ซม. การผ่าตัดทั้งสองวิธี จึงเป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่สามารถให้บริการแก่ผู้ป่วย ในกรณีที่เหมาะสม ทำให้มีความเจ็บปวดหลัดผ่าตัดน้อยลง และกลับไปดำรงชีวิตตามปกติได้รวดเร็วขึ้น
* มีความเข้าใจที่คลาดเคลื่อนจากความเป็นจริง ว่าการผ่าตัดแบบแผลเล็กจะให้ผลการรักษาที่ดีกว่าวิธีดั้งเดิมเสมอ ซึ่งจริง ๆ แล้วการเลือกผู้ป่วยที่เหมาะสมกับการผ่าตัดแบบนี้ มีความสำคัญมาก เพราะว่าพยาธิสภาพของผู้ป่วยแต่ละรายไม่เหมือนกันเลย ดังนั้นจึงควรที่จะให้แพทย์ผู้ทำการรักษาเป็นผู้เลือกว่าผู้ป่วยรายใดมีความเหมาะสมที่จะผ่าตัดโดยใช้เทคนิคใหม่นี้
เมื่อผ่าตัดแล้ว จะหายขาดหรือไม่?
อาการจะดีขึ้น แต่จะต้องปฏิบัติตัวอย่างเคร่งครัดตามคำแนะนำของแพทย์ เนื่องจากหมอนรองกระดูกสันหลัง ทำหน้าที่ในการรับน้ำหนัก เมื่อมีการเสื่อมสภาพไป ผู้ป่วยบางรายก็จะมีอาการปวดหลังอยู่บ้าง
อาการปวดหลังและร้าวลงขา ยังอาจเกิดจากภาวะอื่น ๆ ได้ เช่น โพรงกระดูกสันหลังตีบแคบ การติดเชื้อ หรือมีเนื้องอกบริเวณกระดูกสันหลัง ที่มีการกดทับเส้นประสาท ดังนั้น ทางที่ดีท่านควรให้ความสำคัญกับการตรวจรักษาโดยแพทย์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อมีการปวดหลังและร้าวลงที่ขา ควรระมัดระวังในการดูแลสุขภาพให้มากเป็นพิเศษ
ขอบคุณข้อมูลจาก ทีมผ่าตัดกระดูกสันหลัง ภาควิชาศัลยศาสตร์ออร์โธปิดิคส์และกายภาพบำบัด Faculty of Medicine Siriraj Hospital คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพ
Create Date : 28 กันยายน 2554 |
|
7 comments |
Last Update : 28 กันยายน 2554 9:25:00 น. |
Counter : 1668 Pageviews. |
|
|
|
วันนี้เพิ่งไปเรียน
หลังจากหยุดไปอาทิตย์กว่าๆครับ