เกี่ยวกับพาหุง(จบ) คราวนี้ ก็มาถึงข้อที่ว่า บท “พาหุํ” นี้ ใครเป็นผู้ประพันธ์ และประพันธ์ที่ไหน เมื่อไร คำตอบปัญหาเหล่านี้ ไม่มีหลักฐานยืนยันแน่นอน เมื่อพิเคราะห์จากบทประพันธ์ เห็นได้ว่าท่านผู้ประพันธ์เป็นผู้ทรงภูมิทางศัพทศาสตร์และอลังการศาสตร์อย่างเชี่ยวชาญ พร้อมกันนั้นก็มีความแตกฉานในนวังคสัตถุศาสน์อีกด้วย ซึ่งคงจะเป็นพระภิกษุในพระพุทธศาสนาแน่นอน ส่วนที่ว่า ประพันธ์ที่ไหนนั้น ก็พอจะตอบได้แน่นอนว่า ในเมืองไทยนี่เอง ทั้งนี้เพราะไม่ปรากฏในประเทศที่นับถือพระพุทธศาสนาอื่นๆ ทั้งไม่ปรากฏคำอธิบายเป็นภาษาบาลีอีกด้วย มีแต่ฎีกาซึ่งควรจะแต่งเป็นภาษาบาลี แต่ก็แต่งเป็นภาษาไทย เรียกว่าฎีกาพาหุํ และนอกจากนี้ยังได้ฟังจากท่านผู้มีความรู้ทางภาษาศาสตร์รวมทั้งภาษาบาลีชั้นเอกอุ ซึ่งเคยไปอยู่ ณ ประเทศลังกา ในสมัยที่ดำรงเพศเป็นภิกษุ ได้เล่าให้ฟังว่า “พระมหาเถระในลังกาชมว่า บทพาหุํไทยแต่งได้ดีมาก” เป็นข้อยืนยันอีกข้อหนึ่ง ที่ทำให้เห็นว่า บทพาหุํประพันธ์ในเมืองไทยแน่ ที่ไปเผยแผ่ในลังกา ก็คงเป็นในตอนที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกษฐ์ ทรงส่งพระอุบาลีออกไปประดิษฐานพระสงฆ์สยามวงศ์ในลังกา บทพาหุํของไทยจึงไปแพร่หลายอยู่ในประเทศนั้น และจากข้อยืนยันนี้ ทำให้สกัดระยะกาลแห่งการประพันธ์บทพาหุํว่า ได้ประพันธ์มาก่อนรัชกาลพระเจ้าอยู่หัวบรมโกษฐ์ สาวย้อนจากนี้ขึ้นไปถึงยุคทองแห่งบาลีในประเทศไทย ตกในรัชกาลพระเจ้าอยู่หัวบรมไตรโลกนาถ ก็พอจะอนุมานได้ว่า คงไม่ก่อนรัชกาลนั้น และก็เป็นไปได้ว่า พระมหาเถระในยุคนั้นได้ประพันธ์ขึ้น เป็นบทสำหรับสวดก่อนที่จะรับภัตตาหารในที่นิมนต์ และคงจะเริ่มจากงานบำเพ็ญพระราชกุศลเป็นประเดิมก็ได้ ต่อมาจึงได้แพร่หลายไปในหมู่พุทธศาสนิกชนทั่วไป การสวดบทพาหุํนั้น พระท่านจะสวดก่อนที่จะรับภัตตาหารและสวดต่อจากบท อิติปิ โส ซึ่งเป็นบทสรรเสริญพระพุทธคุณ พระธรรมคุณ และพระสังฆคุณ จบแล้วจึงสวดบทพาหุํ ซึ่งเป็นการถวายสดุดีพระอานุภาพที่ปราบพยศบุคคลนั้นให้หมอบราบกราบกรานพระองค์แล้ว ขอพระเดชานุภาพนั้นประสาทชัยมงคลอีกครั้งหนึ่ง นี้เป็นการปฏิบัติในการสวดบทนี้ แต่ถ้ามีการเจริญพระพุทธมนต์ก่อนรับภัตตาหาร จะสวดบทพาหุํเมื่อจบบทส่งเทวดา (ทุกฺขปฺปตฺตา ฯลฯ ไม่มีบทอิติปิ โส เพราะสวดมาแล้วในเนื้อหา จึงไม่สวดซ้ำอีก) ถ้าเป็นงานที่มีการใส่บาตร ก็ใส่บาตรเมื่อพระสวดบทพาหุํ เป็นประเพณีปฏิบัติสืบๆกันมาเช่นนี้แล ฯ
โดย: สมาชิกหมายเลข 4149951 วันที่: 19 กรกฎาคม 2565 เวลา:13:14:29 น.
|
BlogGang Popular Award#20
สมาชิกหมายเลข 6393385
บทความทั้งหมด
|