94. การปฏิบัติโอวาทปาฏิโมกข์ 3 เพื่อความดับทุกข์ ตอนที่ 5
ศีล หมายถึง สิ่งที่กำหนดตั้งขึ้นมา เพื่อใช้ยึดถือปฏิบัติ ให้เป็นปกติวิสัย หรือ ให้เป็นนิสัย
***************
ในเบื้องต้น พระพุทธองค์ได้ทรงนำเอา “สิ่งที่จะก่อให้เกิดภัยเวรกับชีวิตของคนเรา ทั้งในชาตินี้ และชาติต่อๆไป” คือ “การฆ่าสัตว์ การลักทรัพย์ การประพฤติผิดในกาม การพูดเท็จ และ การดื่มน้ำเมา คือสุราและเมรัย อันเป็นที่ตั้งแห่งความประมาท” (ภัยเวร 5 ประการ) มากำหนดตั้ง ให้เป็นศีล เพื่อให้พวกเรา ได้ใช้ยึดถือปฏิบัติ ให้เป็นปกติวิสัย หรือ ให้เป็นนิสัย เรียกว่า เบญจศีล หรือ ศีล 5
***************
เบญจศีล หรือ ศีล 5 ประกอบด้วย - งดเว้นจากการฆ่าสัตว์
- งดเว้นจากการลักทรัพย์
- งดเว้นจากการประพฤติผิดในกาม
- งดเว้นจากการพูดเท็จ
- งดเว้นจากการดื่มน้ำเมา คือสุราและเมรัย อันเป็นที่ตั้งแห่งความประมาท
***************
ในศีล 5 จะประกอบไปด้วย
สัมมากัมมันตะ ทั้ง 3 ข้อ คือ 1. ความงดเว้นจากการฆ่าสัตว์ 2. ความงดเว้นจากการลักทรัพย์ และ 3. ความงดเว้นจากการประพฤติผิดในกาม
และ สัมมาวาจา 1 ข้อ คือ ความงดเว้นจากการพูดเท็จ
***************
[๑๗๔] ครั้งนั้น ท่านอนาถบิณฑิกคฤหบดี เข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาค ถึงที่ประทับ ถวายบังคมแล้วนั่ง ณ ที่ควรส่วนข้างหนึ่ง ครั้งนั้น พระผู้มีพระภาคได้ตรัสว่า ดูกรคฤหบดี อุบาสกไม่ละภัยเวร ๕ ประการ เราเรียกว่า ผู้ทุศีลด้วย ย่อมเข้าถึงนรกด้วย ภัยเวร ๕ ประการ เป็นไฉน คือ การฆ่าสัตว์ การลักทรัพย์ การประพฤติผิดในกาม การพูดเท็จ การดื่มน้ำเมา คือสุราและเมรัย อันเป็นที่ตั้งแห่งความประมาท ดูกรคฤหบดี อุบาสกผู้ไม่ละภัยเวร ๕ ประการนี้แล เราเรียกว่า ผู้ทุศีลด้วย ย่อมเข้าถึงนรกด้วย ฯ
ดูกรคฤหบดี อุบาสกผู้ละภัยเวร ๕ ประการ เราเรียกว่า ผู้มีศีลด้วย ย่อมเข้าถึงสุคติด้วย ภัยเวร ๕ ประการ เป็นไฉน คือ การฆ่าสัตว์ ฯลฯ การดื่มน้ำเมา คือสุราและเมรัย อันเป็นที่ตั้งแห่งความประมาท ดูกรคฤหบดี อุบาสกผู้ละภัยเวร ๕ ประการนี้แล เราเรียกว่า ผู้มีศีลด้วย ย่อมเข้าถึงสุคติด้วย ฯ...ข้อความบางส่วนจาก เวรสูตร พระสุตตันตปิฎก เล่ม ๑๔ อังคุตรนิกาย ปัญจก-ฉักกนิบาต - หน้าที่ 183
***************
ถ้าต้องการจะทำความดับทุกข์
ในเบื้องต้น ต้องปฏิบัติศีล 5 ให้เป็นปกติของตน ให้ได้ก่อน
เพื่อทำตน ให้พ้นจากภัยเวร 5 ประการ ให้ได้ เป็นลำดับแรก
ชาญ คำพิมูล