หนังดราม่าหนักๆ จากเรื่องจริงที่ติดโผหนังดีที่สุดแห่งปี 2013 อยู่หลายสำนัก จนสามารถซิวรางวัลลูกโลกทองคำสาขาหนังดราม่ายอดเยี่ยมมาครอง รวมทั้งได้เข้าชิงออสก้าร์อีก 9 รางวัล (ประกาศผล 2 มี.ค.นี้) แบบนี้ไม่เรียกว่าคุณภาพคับไหก็ไม่รู้จะว่ายังไงแล้ว

     หนังดัดแปลงจากหนังสือบันทึกความทรงจำของ Solomon Northup ชายผิวหมึกที่เป็นไท (ไม่มียอยักษ์) แต่ดันถูกลักพาตัวไปขายเป็นทาสตกระกำลำบากอยู่อย่างงั้นกว่า 12 ปีเลยเชียว

     ผลงานหนังยาวเรื่องที่สามของ ผกก.ผิวหมึกชาวอังกฤษ Steve McQueen เรื่องนี้เสนอเรื่องราวชีวิตบัดซบของคนเป็นทาสในอเมริกาช่วงก่อนสงครามกลางเมืองและประกาศเลิกทาส (เหตุการณ์ในหนังเริ่มปี ค.ศ.1841 แต่สงครามกลางเมืองเริ่มปี ค.ศ.1861-1865) ได้อย่างสุดชีช้ำ ระกำทรวง หนังหดหู่สะเทือนอารมณ์กันทั้งเรื่อง ในแบบที่ท่านจะดูไปขมวดคิ้วไปตลอดงานก็ไม่ใช่เรื่องแปลก (แถมยังจะน้ำตาแตกได้อีกในบางฉาก) บางคนก็อาจจะบอกว่าหนังจะคาดคั้นอารมณ์คนดูกันไปถึงไหน ซึ่งนั่นก็ตรงตามจุดประสงค์ของ ผกก.เขาล่ะ ที่อยากเสนอให้รับทราบว่าการเป็นทาสผิวดำในยุคนั้นมันชีวิตบัดซบขนาดไหน

     นักแสดงทุกคนที่เกี่ยวข้องล้วนทำหน้าที่กันได้ดีทั้งสิ้นในแบบที่ถ้าจะไปซิวรางวัลอะไรมาได้ เราก็จะขออนุโมทนาสาธุด้วยชนิดไม่มีหือไม่มีอือเอ๊ะอ๊ะหรือขัดเคืองหัวใจสักนิด      หนังแสดงให้เห็นกันอยู่ตลอดคือการที่นายทาสคนผิวขาวส่วนใหญ่มองคนผิวสีที่ตกเป็นทาสว่าเป็นเพียงสมบัติชิ้นหนึ่งของตน ที่จะทำอะไรกับมันก็ได้ คือแทบจะไม่มองทาสในฐานะมนุษย์ด้วยซ้ำ ทาสบางคนอาจโชคดีหน่อยที่เจอนายดีๆ แต่อีกมากมายที่ต้องเจอกดขี่ข่มเหงอย่างแสนสาหัส ที่พวกเขาทำได้เพียงแค่ก้มหน้าก้มตารับชะตากรรมที่ตนไม่ได้เป็นคนเลือกขีดเขียนให้มาเจอด้วยซ้ำไป

     เราอาจจะคิดว่าเรื่องราวแบบนี้มันห่างไกลเกินตัวจากเรามากนัก ก็ไม่รู้สินะ อเมริกาเลิกทาสไปเกือบร้อยห้าสิบปีแล้ว ส่วนไทยเราเลิกทาสไปร้อยเก้าปีนี่เอง ว่ากันว่าบ้านเมืองเราสมัยโน้นมีทาสเยอะถึงหนึ่งในสามของจำนวนประชากรทั้งหมด ลองคิดเล่นๆ ว่าบรรพบุรุษของเราหลายคนก็คงจะเคยเป็นทาสมาก่อน ดังนั้นจึงเป็นไปได้ว่าเราหลายคนก็คือลูกหลานของทาส คิดในมุมนี้ได้ก็อาจจะดูหนังเรื่องนี้ได้อินขึ้นก็เป็นได้นะ แต่เอ๊ะ อเมริกาเขาซื้อชาวแอฟริกันมาเป็นทาสเลยไม่ได้มองว่าเป็นคน เพราะคนละเชื้อชาติกัน มาจากต่างที่ต่างถิ่นกัน แต่ไทยเราสิฮาร์ดคอร์ว่า เอาคนไทยด้วยกันเป็นทาสซะเลย แม้ส่วนใหญ่จะสมัครใจเป็นทาสก็เถอะนะ มองในแง่ดี ทาสบ้านเราคงไม่ลำบากขนาดนั้น (มั้ง) แต่ไม่รู้สินะ ขึ้นชื่อว่าทาสจะสบายแค่ไหนก็ไม่ดีทั้งนั้นแหล่ะ ไม่งั้นเขาจะเลิกทาสกันเร๊อะ จริงมั้ย?