Bloggang.com : แม่น้องแปงแปง : " ศีรษะ " น่ารู้ของลูก

" ศีรษะ " น่ารู้ของลูก

เด็กแรกเกิดเกือบทุกคน มีรูปร่างลักษณะใบหน้าค่อนข้างกลมตอสั้น แขนขาสั้น ศีรษะโตกว่าเมื่อเทียบกับลำตัว เมื่อเติบโตขึ้น รูปร่างและส่วนต่างๆของร่างกาย จะเปลี่ยนแปลงไปตามพันธุกรรม ต้นทุนเดิม และการเลี้ยงดูที่เหมาะสมของพ่อแม่

หากหยิบยกส่วนใดส่วนหนึ่งของร่างกายที่คุณพ่อคุณแม่มักให้ความสำคัญและระมัดระวังอย่างมาก มาขยายความ ก็คงจะเป็นเรื่องของศีรษะ ซึ่งแค่ศีรษะอย่างเดียวก็มีเรื่องราวน่ารู้มากมาย...

กะโหลกศีรษะ

ประกอบด้วยกระดูกเป็นแผ่นๆ ต่อกัน กระหม่อมบริเวณส่วนหน้าที่เปิดอยู่เรียกว่า กระหม่อมหน้า เป็นตำแหน่งที่กระดูก 4 ชิ้น มาประสานกัน จะเหลือช่องตรงกลางเอาไว้ และมีเยื่อบางๆ ปิดอยู่เพื่อป้องกันการกระทบกระเทือนต่อสมอง ส่วนกระหม่อมหลังมีขนาดเล็กกว่า อยู่บริเวณท้ายทอยด้านหลังศีรษะเด็ก

ลองสังเกตดูจะเห็นว่า กระหม่อมของลูกเต้นตุ๊บๆ ตามจังหวะชีพจรหรือถ้าคลำดูเบาๆ จะรู้สึกว่านุ่มๆเรียบ ก็ไม่ต้องวิตกหรือตกใจ เพราะถือว่าปกติค่ะ

กระหม่อมสำคัญอย่างไร

กระหม่อมส่วนหน้าจะปิดเมื่ออายุประมาณ 1 ปีครึ่ง ส่วนกระหม่อมหลังปิดเมื่ออายุประมาณ 6 เดือน เร็วกว่ากระหม่อมหน้า แต่หากกระหม่อมมีการปิดช้าหรือปิดเร็ว ก็อาจมีผลต่อตัวเด็ก

เนื่องจากภายในกะโหลกศีรษะ ประกอบด้วยสมอง ถ้ากระหม่อมปิดเร็วเกินไปจะทำให้สมองเจริญเติบโตและขยายไม่เต็มที่ แต่ถ้าหากกระหม่อมปิดช้ากว่ากำหนด มักพบได้ในกรณีที่มีน้ำในสมอง หรือโรคทางต่อมไร้ท่อ เกิดจากการทำงานของต่อมธัยรอยด์บกพร่องแต่กำเนิด ก็มีผลต่อพัฒนาการของเด็กเช่นกัน

ระหว่างที่กระหม่อมศีรษะยังไม่ปิด (ก่อนขวบครึ่ง) สิ่งที่ต้องระมัดระวังคือ เรื่องอุบัติเหตุ การกระทบกระเทือน ไม่ควรไปกด ไปวุ่นวาย ทำอะไรกับกระหม่อมของลูก แต่ก็สามารถสังเกตสิ่งผิดปกติจากศีรษะลูก เช่น เวลาลูกไม่สบาย ท้องเสีย กระหม่อมจะบุ๋มเห็นเป็นแอ่ง ลักษณะเช่นนี้บ่งบอกได้ว่า เกิดภาวะขาดน้ำ หรือถ้ากระหม่อมโป่ง นูนขึ้น ก็พบได้ในกรณีที่มีเลือดออกในสมอง หรือเกิดการติดเชื้อในสมอง ต้องไปพบคุณหมอทันที

เส้นรอบศีรษะ

นอกจากการชั่งน้ำหนัก วัดส่วนสูงแล้ว การวัดเส้นรอบศีรษะ ก็เพื่อดูการเจริญเติบโตของสมอง ทั้งนี้คุณหมอจะทำการวัดเส้นรอบศีรษะ น้ำหนัก และความยาวแต่ละครั้ง เมื่อคุณแม่พาลูกน้อยมารับวัคซีนและตรวจสุขภาพ

เด็กแรกเกิดจะมีเส้นรอบศีรษะยาวประมาณ 35 เซนติเมตร และเมื่ออายุครบ 1 ปี เส้นรอบศีรษะจะยาวประมาณ 46 เซนติเมตร ( ความยาวเส้นรอบศีรษะอาจมีค่าบวกลบได้ไม่เกิน 2 เซนติเมตร ) หากรอบศีรษะมีความยาวเกินเกณฑ์ปกติบวกกับกระหม่อมหน้าที่ยังไม่ปิด (สมองมีขนาดใหญ่) พ่อแม่ควรพาเด็กมาพบคุณหมอ เพื่ออัลตร้าซาวนด์ เช็คว่าเกิดจากการผลิตน้ำในสมองมากเกินไปหรือการอุดตันของทางออกของน้ำในสมอง ทำให้มีน้ำในสมองหรือไม่

รูปร่างศีรษะ

เด็กแต่ละคนมีรูปร่างศีรษะแตกต่างกัน บางคนหัวกลมสวย หรือรูปทรงดูยาวก็มีให้เห็น เป็นความแตกต่างที่มีผลมาจากการคลอด หากคลอดแบบธรรมชาติ โดยผ่านทางช่องคลอดเชิงกราน เด็กจะเอาศีรษะออกเป็นส่วนใหญ่ ศีรษะจะสามารถยืดหดได้ ขณะที่ไหล่และทรวงอกผ่านช่องคลอดที่แคบ เมื่อคลอดใหม่ๆ ทำให้ศีรษะเด็กมีรูปร่างยาวไปทางท้ายทอย และบางคราวหนังศีรษะบริเวณนั้นจะบวม มีสีเขียวคล้ำ จากการกดทับของปากมดลูก พอผ่านไปสักระยะ ศีรษะก็จะเข้ารูปเข้าร่างได้เอง แต่ถ้าผ่าตัดคลอด รูปร่างศีรษะเด็กจะมีลักษณะกลมสวย เพราะไม่ต้องผ่านกระบวนการที่ว่ามานั่นเอง

จึงไม่มีความจำเป็นใดๆที่คุณแม่จะต้องเป็นกังวลกับเรื่องรูปร่างศีรษะของลูก เมื่อเห็นว่าแตกต่างจากเด็กคนอื่นๆ แต่เรื่องที่มีผลต่อรูปร่างศีรษะของเด็ก ก็คือที่นอน ซึ่งควรมีลักษณะที่ไม่แข็งหรืออ่อนนุ่มจนเกินไป เพื่อไม่ให้เป็นอันตรายกับตัวเด็ก

สิ่งสำคัญที่สุกคือการที่ลูกได้นอนหลับสบายอย่างปลอดภัยค่ะ ส่วนท่านอนท่าไหนดีนั้น แนะนำว่า นอนหงายดีกว่า ป้องกันการหายใจไม่ออก แต่หากกลัวว่าหัวจะไม่ทุยไม่สวยพอ ก็อาจจับให้ลูกนอนตะแคงซ้าน-ขวาสลับสับเปลี่ยนกันก็ได้เช่นกัน

ไขที่ศีรษะ

ไขที่ว่า หากมีลักษณะคล้ายสะเก็ดแห้งๆ ที่ติดมาตอนคลอด เป็นไม่มาก ก่อนสระผมคุณแม่ควรใช้น้ำมันมะกอกลูบศีรษะลูก เพื่อให้ไขที่ติดอยู่นิ่มและหลุดออกไป หากเห็นว่าสะเก็ดที่ศีรษะเป็นๆหายๆ คุณแม่ต้องระวังเพราะเป็นไปได้ว่า ศีรษะลูกแพ้แชมพูที่ใช้ หรือเกิดภาวะการแพ้นมวัว แต่ทั้งนี้การแพ้นมวัวอาจต้องดูประกอบว่า ลูกน้อยมีผื่นที่ผิวหนังตรงอื่นด้วยหรือไม่

บางรายมีคราบติดแน่นมาก นานเป็นเดือนก็ไม่หลุด หากไม่แน่ใจกับอาการที่เกิดขึ้น คุณแม่ควรพาลูกไปพบคุณหมอ เพื่อหาสาเหตุที่แท้จริงของปัญหา

เส้นผม

เส้นผมของเด็กก็เหมือนเส้นผมของผู้ใหญ่เราๆนี่แหล่ะค่ะ มีลักษณะแตกต่างกันไปแต่ละคน แต่ก็มีพ่อแม่บางส่วนที่กังขากับเรื่องเส้นผมบนศีรษะของลูกอยู่ไม่น้อยเหมือนกัน

ผมร่วง

อาจเคยได้ยินได้ฟังมาว่า เป็นเพราะผ้าอ้อมกัด ด้วยความเข้าใจของผู้ใหญ่สมัยก่อนที่ว่า บริเวณที่ผมหลุดร่วง เกิดขึ้นเฉพาะบริเวณที่ถูกเสียดสีตามรอยการนอนทับ เช่น ที่นอน ผ้าปู ทำให้เห็นเด่นชัดได้มากขึ้น ความจริงแล้ว ในช่วง 3-4 เดือนแรก เด็กเล็กก็ผมหลุดร่วงได้ค่ะ ที่เป็นเช่นนี้ เพราะการเปลี่ยนแปลงระดับฮอร์โมนในร่างกาย เซลล์ผมมีการผลัดเปลี่ยน เพื่อสร้างตัวเองขึ้นมาใหม่นั่นเอง

มีข้อสังเกตว่า หลัง 6 เดือนไปแล้ว ผมของลูกยังหลุดร่วงอยู่ ก็ต้องดูสาเหตุกันว่า เป็นเพราะแชมพูที่ลูกใช้ หรือสาเหตุอื่นๆ ที่เป็นตัวแปร

ผมน้อย ผมบาง

เส้นผมของเด็กแต่ละคนอาจแตกต่างกันไป ไม่ว่าผมหนา ผมบางหรือผมน้อย แต่ไม่ว่าผมของลูกน้อยจะเป็นเช่นไร สิ่งที่คุณแม่ควรใส่ใจให้ความสำคัญ คือการดูแลทำความสะอาดมากกว่า

สำหรับประเพณีที่มีมาแต่ก่อน ความเชื่อเรื่องการโกนผมไฟ คงแล้วแต่ความสะดวก การตัดสินใจของคุณแม่แต่ละครอบครัว เพราะการโกนผมไฟไม่มีผลเกี่ยวกับเส้นผมของลูกแต่อย่างใด

Create Date : 13 กุมภาพันธ์ 2551

Last Update : 15 กุมภาพันธ์ 2551 22:31:56 น.

1 comments

Counter : 1726 Pageviews.

มาเก็บเกี่ยวความรู้ค่ะ

โดย: ice jasmine

วันที่: 16 กุมภาพันธ์ 2551 เวลา:11:15:47 น.