BlogGang.com : : ผู้ชายในสายลมหนาว : นิทรรศการอารยธรรมวิวัฒน์ : ลพบุรี-ศรีรามเทพนคร (ภาคผนวก)

นิทรรศการอารยธรรมวิวัฒน์ : ลพบุรี-ศรีรามเทพนคร (ภาคผนวก)

ศักราช ๗๗๑ ฉลูศก (พ.ศ. ๑๙๕๒) สมเด็จพระรามเจ้ามีความพิโรธแก่เจ้าเสนาบดี
แลท่านให้กุมเจ้าเสนาบดี ๆ หนีรอดแลข้ามไปอยู่ฟากปท่าคูจามนั้น
แลเจ้าเสนาบดีจึงให้ไปเชิญสมเด็จพระอินทราชาเจ้ามาแต่เมืองสุพรรณบุรี
ว่าจะยกเข้ามาเอาพระนครศรีอยุธยาถวาย

ครั้นแลสมเด็จพระอินทราชาเจ้าเสด็จมาเถิงไซร้
จึงเจ้าเสนาบดียกพลเข้าไปปล้นเอาพระนครศรีอยุธยาได้
จึงเชิญสมเด็จพระอินทราชาเจ้าขึ้นเสวยราชสมบัติ
แลท่านจึงให้สมเด็จพระยารามเจ้าไปกินเมืองปท่าคูจาม

จารึกวัดส่องคบ อักษรขอมอยุธยา พบที่เมืองชัยนาท กำหนดอายุ พ.ศ.1951
ตรงกับก่อนสิ้นรัชกาลพระรามราชา ตามพงศาวดารฉบับหลวงประเสริฐ
ผู้เป็นโอรสของพระราเมศวรที่สืบวงศ์มาจากสายพระเจ้าอู่ทอง
กล่าวถึงการทำบุญของขุนเพชญสารด้วยการบริจาคข้าวของเงินทองและข้าทาสแก่วัดต่างๆ
และมีการให้ชีอ้ายผ้าขาวคนหนึ่งดูแลพระศรีรัตนมหาธาตุแห่งนครพระราม

ศักราช ๗๘๑ กุนศก (พ.ศ. ๑๙๖๒) มีข่าวมาว่าพระมหาธรรมราชาธิราชเจ้านฤพาน
แลเมืองเหนือทั้งปวงเป็นจลาจล แลจึงเสด็จขึ้นไปเถิงเมืองพระบาง
ครั้งนั้นพระยาบาลเมืองแลพระยารามออกถวายบังคม

จารึกวัดเขากบ อักษรไทยสุโขทัย ไม่มีศักราช
ปรากฏว่าชื่อพระรามผู้เป็นน้องทำบุญอุทิศให้บุคคลหนึ่ง
ศ. ประเสริฐ ณ นคร สันนิษฐานว่า ศิลาหลักนี้น่าจะจารึกขึ้นระหว่าง
ปีพ.ศ. 1900-1904 สมัยพระยาลิไท พระรามผู้เป็นน้องในทีนี้
จึงอาจหมายถึงพระยากำแหงพระรามผู้เป็นบิดาของพระมหาเถรศรีศรัทธาก็ได้

แต่ศาสตราจารย์ยอร์ช เซเดส์ สันนิษฐานว่าน่าจะจารึกขึ้นราว พ.ศ. 1962
ตามชื่อของพระยาราม ดังที่กล่าวไว้ในพงศาวดารฉบับหลวงประเสริฐ
ถ้าเชื่อตามนี้ จารึกลานทองวัดส่องคบ จะเขียนขึ้นก่อนจารึกวัดเขากบราว 11 ปี
แล้วเราจะสามารถกำหนดอายุที่แท้จริงได้หรือไม่

หากเชื่อตาม ศ. ประเสริฐ ณ นคร ว่าจารึกวัดเขากบเป็นจารึกสมัยต้นพุทธศตวรรษที่ 20
ร่วมสมัยกับจารึกวัดศรีชุมที่คาดว่าอยู่ในราวปลายพุทธศตวรรษที่ 19 ดังนั้นจารึกวัดเขากบด้านที่ 2
ที่ได้กล่าวถึงการไปหาพระธาตุก็อาจจะเป็นเรื่องราวของพระมหาเถรศรีศรัทธาไปลังกา
ในจารึกวัดศรีชุมก็ได้ เพียงแต่มีการขยายความเส้นทางที่มีรายละเอียดมากยิ่งขึ้น

โดยออกจากสุโขทัยผ่านเมืองตาก เชียงรอด (แม่สอด?) และถึงดงที่โปรดช้างนครพัน
ซึ่งนักวิชาการปัจจุบันคาดว่าคือเมืองเมาะตะมะ ถ้าเช่นนั้น จารึกให้คำที่น่าสนใจ
ดงที่โปรดช้าง เพราะตามประวัติศาสตร์ สินค้าหนึ่งที่ทำกำไรมหาศาลให้การค้าอยุธยา
คือการขายช้างที่ฝึกแล้วให้อินเดียเพื่อทำสงคราม แสดงว่า การค้านี้อาจมีมาแต่โบราณ

จากนั้นขึ้นเรือที่นี่ไปยังอินเดียตะวันตก ขึ้นฝั่งที่กลิงราฐ ปาตลิบุตร โจละมัณฑล
มัทราช และศรีลังกา และอยู่ที่นั่นสิบข้าวหรือราว 10 ปี จากนั้นกลับทางตะนาวศรี
และคำที่น่าสนใจ แต่ยังนึกไม่ออกว่าหมายถึงสิ่งใด คือ สิงหลทีปรอดพระศรีอารยไมตรีเพชรบุรี
น่าจะหมายถึงพระพุทธรูปสำคัญที่เมืองนี้ ราชบุรี อโยธยาศรีรามเทพนคร และนครสวรรค์

แต่มีสิ่งหนึ่งที่ผู้เชี่ยวชาญทั้งสองท่าน ไม่ได้กล่าวถึงนั่นก็คือ จารึกนี้มีศักราช
โดยกล่าวไว้ต่อจากประโยคที่กล่าวถึงอโยธยาศรีรามเทพนครที่ศรพิรุณนาสว่า
22 . เด็จท่านก่อที่นั้นผสมแต่ก่อนพระเจดีย์พระศรีรัตนธาตุได้พัน... ร้
23. อยห้าสิบเจ็ดรัตนกูดานครไทยว่ากัมพงคลองอีกพระเจดีย์ ......

น่าจะหมายถึงเจดีย์ที่เมืองศรีรามเทพนครนี้มีอายุได้ 1x57 ปี ตามมหาศักราช
แต่ปัญหาคือข้อความที่หายไปว่าเป็นตัวเลขใด หากเป็นคำว่าสองจะตรงกับ
พ.ศ. 1878 ซึ่งในตอนนั้นเป็นรัชกาลของพระยางั่วนำถม ก็จะไม่สอดคล้องกับ
จารึกด้านที่ 1 ซึ่งกล่าวถึงพระมหาธรรมราชาทรงไปก่อเจดีย์ไว้ที่เขาสุมนกูฎ

หากเป็นคำว่าสาม จะตรงกับพ.ศ. 1978 ในรัชกาลของพระมหาธรรมราชาที่ 4
ที่ครองราชย์ในช่วง พ.ศ. 1962 -1981 ก็จะสอดคล้องกับข้อสันนิษฐานของ ศ. เซเดส
โดยเรื่องราวในครั้งนั้น พระยาบาลเมืองได้รับการสถาปนาเป็นมหาธรรมราชา
ปกครองที่เมืองพิษณุโลก ส่วนพระยารามกลับขึ้นไปครองกรุงสุโขทัยตามเดิม

หากเป็นเช่นนี้ จารึกนี้ก็ควรหมายถึง พระรามที่เป็นเจ้าเมืองสุโขทัยจารึกอุทิศบุญกุศลให้
พระมหาธรรมราชาที่ 4 ผู้พี่ที่เป็นเจ้าเมืองพิษณุโลกในปี พ.ศ. 1978 โดยช่วงเวลานั้น
ทางล้านนาตรงกับสมัยพระเจ้าสามฝั่งแกน ที่เริ่มต้นความขัดแย้งระหว่างนิกายวัดสวนดอก
ที่เป็นนิกายเดิมที่พระสงฆ์นั้นบวชมาจากเมืองเมาะตะมะ จะเริ่มเผชิญหน้ากับนิกายวัดป่าแดง
ที่แพร่มาจากสุโขทัย โดยกลุ่มนี้ถือตนว่าบวชมาจากเมืองลังกา จึงมีความบริสุทธิ์ถูกต้องกว่า

และนิกายวัดป่าแดงจะรุ่งเรืองขึ้นมาจากการสนับสนุนของพระเจ้าติโลกราชในเวลาต่อมา

แรกเริ่มนั้นคนไทยที่อาศัยในละโว้ สามารถที่จะแยกตัวออกจากอำนาจของ
เมืองพระนครได้ และสถาปนาชื่อเมืองของพวกเค้าว่า ศรีรามเทพนคร
ซึ่งแคว้นสุโขทัยจะเรียกชื่อนี้ต่อมา จนถึงในสมัยอยุธยาตอนต้น
ในขณะที่แคว้นสุพรรณภูมิ เรียกว่าเมืองพระราม

เมื่อพระเจ้าอู่ทองย้ายมายังหนองโสน ก็ยังเลือกที่จะตั้งชื่อเมืองใหม่ที่เกี่ยวพันกับพระราม
ว่าเมืองอโยธยา โดยกลุ่มอำนาจสายพระเจ้าอู่ทองยังคงใช้ศรีรามเทพนครเป็นเมืองลูกหลวง
โดยให้พระโอรสองค์โตนามว่า ราเมศวรปกครอง ก่อนที่กลุ่มสุพรรณภูมิจะเข้ามาชิงอำนาจ
และลดบาทบาทเมืองนี้ไป ในสมัยพระบรมไตรโลกนารถที่ออกพระไอยกานาทหารหัวเมือง

จากเดิมที่อยุธยาใช้พระราชวงศ์ไปปกครองเมืองที่อยู่ในอำนาจ เป็นหัวเมืองชั้นในชั้นนอก
ก็ลดบทบาทลงมาเป็นระบบส่งขุนนางออกไปปกครอง ตามความสำคัญเป็นเมืองเอก โท ตรี
เมืองศรีรามเทพนครในกลุ่มอำนาจพระเจ้าอู่ทอง หรือเมืองพระรามในชื่อของกลุ่มสุพรรณภูมิ
จึงเหลือแต่เพียงความเกี่ยวพันสุดท้ายคือลพบุรี หรือเมืองพระลพโอรสของพระรามเท่านั้น

จากความสัมพันธ์เดิมที่สมัยพระเจ้าอู่ทองมาครองราชย์ที่อยุธยา
และให้พระราเมศวรเป็นผู้ครองเมืองลพบุรีในฐานะเมืองลูกหลวง

Create Date : 08 กันยายน 2564

Last Update : 30 กันยายน 2564 10:52:27 น.

7 comments

Counter : 1591 Pageviews.