เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับโรคธาลัสซีเมีย ในขณะนี้บุคลากรทางการแพทย์ และประชาชนทั่วไปคงได้ยินคำว่า โรคโลหิตจางธาลัสซีเมียกันบ่อยขึ้น โรงเรียนแพทย์ต่างๆ และกระทรวงสาธารณสุขได้ให้ความสำคัญกับโรคนี้เป็นอย่างมาก เพราะว่าเป็นโรคที่มีการถ่ายทอดทางพันธุกรรมมากที่สุดในประเทศไทย ประมาณว่ามีคนไทยเป็นพาหะของโรคนี้ ร้อยละ 30 ของประชากรหรือประมาณ 18 - 20 ล้านคน ส่วนสาเหตุของการเกิดโรคมาจากการที่เกิดจากความผิดปกติของยีนในการควบคุมการสร้างฮีโมโกลบินซึ่งเป็นสารสำคัญในเม็ดเลือดแดง ยีน หมายถึงอะไร ยีนต่าง ๆ ก็คือสารพันธุกรรมที่ควบคุมตัวของเราให้ทำงานได้ตามปกติและอยู่บนโครโมโซม คนปกติมีโครโมโซม 23 คู่ (ซึ่งได้รับการถ่ายทอดจากบิดาทางตัวอสุจิและจากมารดาทางไข่) ถ้าบิดาหรือมารดามีความผิดปกติก็จะมีโอกาสถ่ายทอดให้บุตรได้ ถ้าได้รับมาจากคนใดคนหนึ่งเท่านั้นเราเรียกว่าเป็นพาหะของโรค จะมีอาการเหมือนคนปกติ ไม่มีอาการซีด ตับม้ามโต แต่ถ้ารับมาจากทั้ง 2 คน และเป็นแบบที่เสริมความรุนแรงซึ่งกันและกันก็จะเป็นโรคโลหิตจางธาลัสซีเมีย ซึ่งมีอาการซีด ตับม้ามโต อาจจำเป็นต้องให้เลือดเป็นระยะๆ บางชนิดทารกอาจเสียชีวิตตั้งแต่อยู่ในครรภ์ ธาลัสซีเมียแบ่งออกเป็น 2 ชนิด 1. อัลฟา - ธาลัสซีเมีย (a - thalassemia) 2. เบต้า - ธาลัสซีเมีย (b - thalassemia) ถ้าผู้ใดรับการถ่ายทอดสารพันธุกรรมชนิด อัลฟา - ธาลัสซีเมีย หรือ เบต้า - ธาลัสซีเมีย มาจากบิดาหรือมารดาเพียงฝ่ายเดียว ก็ถือว่าผู้นั้นเป็นพาหะอัลฟาธาลัสซีเมีย พาหะฮีโมโกลบินคอนแสตนสปริงค์ พาหะเบต้าธาลัสซีเมีย หรือพาหะฮีโมโกลบินอี แต่ถ้าผู้ใดได้รับการถ่ายทอดสารพันธุกรรมชนิด อัลฟา - ธาลัสซีเมีย มากจากทั้งบิดาและมารดา หรือชนิด เบต้า - ธาลัสซีเมีย มากจากทั้งบิดาและมารดา ก็ถือว่าผู้นั้นเป็นโรคธาลัสซีเมีย เช่น โรคฮีโมโกลบินเฮช โรคฮีโมโกลบินบาร์ท โรคเบต้าธาลัสซีเมีย หรือ โรคเบต้าธาลัสซีเมียฮีโมโกลบิน เป็นต้น ผู้ที่มีโอกาสเป็นโรคหรือพาหะคือ 1. ตัวซีด และอาจตรวจพบตับม้ามโตร่วมด้วย 2. ตัวซีดลงอย่างรวดเร็วเมื่อมีการป่วยไข้อย่างรุนแรง 3. มีประวัติคนในครอบครัวตัวซีด ตับม้ามโต 4. เคยมีบุตรเป็นพาหะ หรือโรคธาลัสซีเมีย 5. เคยมีบุตรเสียชีวิตในครรภ์เนื่องจากภาวะทารกบวมน้ำ 6. ตรวจพบขนาดเม็ดเลือดแดงเล็กกว่าปกติ (MCV < 80 fL.) 7. ตรวจเลือด Osmotic fragility test (OF) ให้ผลบวก Dichlorophenolindolphenol precipitation test (DCIP) ให้ ผลบวก หากท่านมีข้อบ่งชี้อาการข้อใดข้อหนึ่งดังที่กล่าวมา ก็ควรตรวจวินิจฉัยยืนยันว่าเป็นโรคหรือพาหะโรคธาลัสซีเมียหรือไม่ รวมถึงคู่ที่กำลังจะแต่งงาน และวางแผนเพื่อมีบุตรหรือกำลังตั้งครรภ์อ่อน ๆ ก็ควรได้รับการตรวจด้วยเช่นกัน เพื่อประเมินตัวเองและโอกาสเสี่ยงต่อการเป็นโรคหรือพาหะของบุตรในครรภ์ ซึ่งสูติแพทย์มีวิธีการตรวจเพื่อให้ทราบว่าบุตรในครรภ์เป็นโรคธาลัสซีเมียชนิดรุนแรงหรือไม่ จะได้มีการวางแผนการดูแลบุตรในครรภ์ร่วมกันระหว่างมารดาและสูติแพทย์ต่อไป เมื่อเป็นโรคธาลัสซีเมียจะปฏิบัติตัวอย่างไร ผู้ที่ตรวจพบว่าเป็นพาหะโรคโลหิตจางธาลัสซีเมีย สามารถใช้ชีวิตเหมือนคนปกติ ไม่จำเป็นต้องรับประทานยาใด ๆ แต่ผู้ที่เป็นโรคโลหิตจางธาลัสซีเมียจะมีอาการของโรคแตกต่างกัน บางคนตัวซีดมาก ตับม้ามโตมาก อาจจะต้องได้รับการให้เลือดและยาขับธาตุเหล็กส่วนเกินออกจากร่างกายเป็นระยะ ๆ หรือผ่าตัดม้ามออกเพื่อลดการทำลายเม็ดเลือดแดง ส่วนบางคนจะมีอาการซีดไม่มาก จะรักษาตามอาการ สามารถให้รับประทานกรดโฟลิก แต่ไม่จำเป็นต้องให้ยาบำรุงเลือด (ธาตุเหล็ก) เนื่องจากมีธาตุเหล็กใน ร่างกายเกินปกติอยู่แล้ว แต่ไม่สามารถนำมาสร้างเม็ดเลือดแดงเองได้ โรคธาลัสซีเมียอาจดูน่ากลัว แต่ความจริงแล้ว หากเราสามารถดูแลตนเองให้อยู่ในสภาวะที่พร้อมต่อการเผชิญโรค ก็จะสามารถใช้ชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่างปกติสุข ขอบคุณข้อมูลจาก ผศ.นพ.อนุวัฒน์ สุตัณฑวิบูลย์ ภาควิชาสูติศาสตร์ – นรีเวชวิทยา Faculty of Medicine Siriraj Hospital คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล   Create Date : 09 พฤษภาคม 2554 8 comments Last Update : 9 พฤษภาคม 2554 13:41:25 น. Counter : 1127 Pageviews. Share Tweet

วันนี้ได้เจิมหลายบล๊อคแล้วนะคะเนี่ย ดีใจจัง แวะมาเยี่ยมเยียนค่ะ และมาได้ความรู้กลับไปเช่นเคย   โดย: เนินน้ำ 9 พฤษภาคม 2554 13:43:58 น.

สวัสดียามเย็นครับน้องกบ   โดย: ปลายแป้นพิมพ์ 9 พฤษภาคม 2554 14:50:57 น.

ทักทายสวัสดีกับคุณกบ ครับ โรคธาลัสซีเมีย เป็นกันเยอะอยู่เหมือนกันนะครับ ยิ่งภาคเหนือ ดูเหมือนจะเป็นกันแบบหนาแน่นทีเดียว   โดย: ถปรร 9 พฤษภาคม 2554 18:47:14 น.

แวะมาทักทายครับ   โดย: idea4thai 10 พฤษภาคม 2554 4:02:55 น.

อรุณสวัสดิ์ครับคุณกบ เป็นโรคที่น่ากลัวจริงๆครับ ลูกชายเพื่อนผมเป็นโรคนี้อยู่ สงสารเพื่อนผมและลูกชายของเขามากเลยครับ   โดย: กะว่าก๋า 10 พฤษภาคม 2554 6:09:48 น.

สวัสดีเช้าวันอังคารค่ะคุณกบ   โดย: ดอกฝิ่นในสายลมหนาว 10 พฤษภาคม 2554 7:37:37 น.

[ของตกแต่งโดนๆคลิกเลย] อัฟblogตั้งแต่เมื่อวานมัวแต่ยุ่งเสียตลอดวัน เลยต้องมาเยี่ยมเอาวันนี้ ขอให้มีความสุขนะคะคุณกบ   โดย: เกศสุริยง 10 พฤษภาคม 2554 9:52:42 น.

อรุณสวัสดิ์ครับคุณกบ   โดย: กะว่าก๋า 11 พฤษภาคม 2554 6:02:06 น.