ถอดรหัสชีวิตพิชิตโรค

เมื่อราว 5 ปีก่อน ถ้ายังจำกันได้ มีเรื่องราวหนึ่งที่น่าสนใจและสร้างความตื่นเต้นให้กับสาธารณชน
โดยเฉพาะอย่างยิ่ง บรรดาบุคลากรที่ทำงานในแวดวงวิทยาศาสตร์การแพทย์ และชีววิทยา
นั่นคือการประกาศความสำเร็จร่วมกันของประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกา และนายกรัฐมนตรีอังกฤษ
ซึ่งก็คือความสำเร็จในโครงการถอดลำดับ จีโนมมนุษย์ (human genome)

ไม่เฉพาะแต่โครงการของรัฐบาลเท่านั้น ในด้านเอกชนก็ไม่แพ้กัน
เพราะว่าบริษัทเอกชนแห่งหนึ่งก็ประกาศความสำเร็จในการถอดลำดับ จีโนมมนุษย์เช่นกัน
แถมยังประกาศว่าจะทำการถอดลำดับจีโนมมนุษย์อีกราว 6 ครั้ง
เพื่อให้ครอบคลุมมนุษย์ทุกเพศและเชื้อชาติอีกต่างหาก

ทบทวนความรู้เกี่ยวกับ “จีโนม” กันสักหน่อย หากจะกล่าวอย่างสั้น ๆ แต่ให้ครอบคลุมก็น่าจะอธิบายได้ว่า
จีโนมก็คือบรรดาสารพันธุกรรมทั้งหมด ที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิตของสิ่งมีชีวิต
ซึ่งสิ่งมีชีวิตชั้นสูง อย่างเช่นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม รวมถึงมนุษย์ด้วยนั้น
จีโนมก็คือ DNA ที่อยู่ในนิวเคลียสของเซลล์ทุกเซลล์นั่นเอง

ลองนึกภาพถึงเซลล์แต่ละเซลล์ที่อยู่ในร่างกายของคนเรา
ภายในเซลล์เหล่านี้ก็จะมีนิวเคลียสซึ่งเปรียบเสมือนไข่แดงของไข่ไก่
ภายในนิวเคลียสเหล่านั้นก็จะประกอบไปด้วยเจ้าแท่งเล็กๆ ซึ่งมีลักษณะคล้าย ๆ กับปาท่องโก๋อยู่ 23 คู่
เรียกว่า “โครโมโซม” (คนเราได้โครโมโซมมาจากพ่อและแม่ฝ่ายละ 23 แท่ง)

สิ่งที่ประกอบขึ้นมาเป็นโครโมโซมก็คือ DNA ซึ่งก็คือสารเคมีที่มีโครงสร้างเป็นเส้นยาวๆ
เป็นเกลียวคล้ายๆ กับบันไดวน ขดไปขดมาอยู่ในแท่งโครโมโซมนั้น
ถ้าเปรียบเทียบกับบันไดวน แต่ละขั้นบันไดก็จะเปรียบได้กับน้ำตาลและเบส 4 ชนิดคือ A, T, G และ C
จับคู่กันเป็นขั้นบันไดในเกลียว DNA

ทีนี้ขั้นบันไดหรือ “คู่เบส” ที่เรียงกันไปเรื่อยๆ ในนี้ ในแต่ละช่วงของสาย DNA ชุดของคู่เบสเหล่านี้
(ยาวบ้างสั้นบ้าง) จะทำหน้าที่เสมือนเป็นตัวเก็บรหัส เพื่อสร้างโปรตีนที่จำเป็นสำหรับการดำรงชีวิตของเซลล์-
แต่ละเซลล์ ซึ่งชุดลำดับของคู่เบสแต่ละชุด ที่ทำหน้าที่เป็นเหมือนกับตัวเก็บรหัสนี้เอง ที่เรียกว่า “ยีน” (gene)

ที่อธิบายมายาวหน่อย ก็เพื่อที่จะให้คุณผู้อ่านได้เห็นภาพถึงโครงการที่กำลังจะเกิดขึ้น
เกี่ยวกับแผนที่จีโนมของมนุษย์ ที่ได้มีการประกาศความสำเร็จอย่างที่กล่าวมาแล้วตอนต้น ซึ่งโครงการนี้
เป็นโครงการขนาดใหญ่ที่ได้รับเงินทุนสนับสนุนจากรัฐบาลอังกฤษ ที่มีชื่อโครงการว่า “UK Bio-bank”

การดำเนินงานวิจัยของโครงการนี้
ก็คือการเก็บรวบรวมตัวอย่าง DNA ของคนในสหราชอาณาจักรประมาณ 500,000 คน
เป็นจำนวนรวมกันประมาณ 10 ล้านตัวอย่าง ซึ่งก็เป็นโครงการที่ต่อยอดมาจากโครงการจีโนมมนุษย์
ที่เราสามารถถอดลำดับ DNA จนทราบแล้วว่าใน DNA แต่ละเส้นนั้นมีการเรียงตัวของคู่เบสอย่างไรบ้าง

แต่อย่างที่กล่าวมาข้างต้นเกี่ยวกับยีนว่า เป็นส่วนที่มีความสำคัญยิ่ง
เนื่องจากเป็นส่วนที่คอยเก็บรหัสในการสร้างโปรตีน ที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิตของเซลล์แต่ละเซลล์
ดังนั้นถ้าในแต่ละชุดลำดับของคู่เบสหรือยีนมีการเรียงตัวที่ผิดปกติ
หรือมีความผิดปกติอย่างใดอย่างหนึ่งเกิดขึ้นในชุดลำดับนั้น มันจึงเป็นสาเหตุของโรคภัยต่างๆ ที่เกิดขึ้นในมนุษย์
ไม่ว่าจะเป็น โรคมะเร็ง โรคหัวใจ เบาหวาน หรือสมองเสื่อม เป็นต้น

นอกจากการเก็บตัวอย่าง DNA แล้ว โครงการนี้ยังจะเก็บรวบรวมข้อมูลของแต่ละบุคคล
อย่างเช่น ประวัติทางการแพทย์ ประวัติสุขภาพเอาไว้ด้วย (อย่างเป็นความลับ)
ทั้งนี้เพื่อทำการวิเคราะห์ นอกเหนือไปจากการวิเคราะห์ว่ายีนแต่ละยีนมีหน้าที่อย่างไร (สร้างโปรตีนตัวไหน)
เกี่ยวข้องกับยีนอื่น ๆ อย่างไรแล้ว ข้อมูลที่รวบรวมได้จะทำให้นักวิจัยค้นหาคำตอบได้ว่า
นอกจากความผิดปกติของยีนแล้ว สภาวะแวดล้อม และการดำเนินชีวิตประจำวันของคนแต่ละคนนั้น
ส่งผลให้เกิดการดำเนินของโรคแต่ละโรคได้อย่างไร

ทั้งนี้นอกเหนือจากที่กล่าวมาแล้ว
ข้อมูลที่ได้ยังช่วยให้นักวิจัย สามารถผลิตยาที่เหมาะสมสำหรับบุคคลแต่ละคนหรือแต่ละกลุ่มได้
อันจะทำให้การรักษาโรคเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
ที่สำคัญก็คือเป็นคำตอบสุดท้าย (?) ของโรคร้ายต่างๆ ที่รักษาให้หายขาดได้ยากอย่างที่กล่าวมาข้างต้นนั่นเอง
ส่วนความคืบหน้าจะรายงานให้ทราบต่อไปครับ...


ถอดรหัสชีวิตพิชิตโรค ข้อมูลโดย //dailynews.co.th/
รายงานโดย : สุวัฒน์ เจริญผล
ที่มา : //www.artsmen.net

Create Date : 29 พฤษภาคม 2553		1 comments
Last Update : 29 พฤษภาคม 2553 13:27:43 น.
Counter : 871 Pageviews.
Share Tweet